محققان ایرانی با عرضه «عملگر نانوفوکوس پیزو» امکان تنظیم فوکوس لنز میکروسکوپ با دقت در مقیاس نانومتری را فراهم کردند.
این عملگر که به همت شرکت توسعه راهکارهای فنی دانا(ترفند) تولید شده است، با بهره گیری از فناوری پیزوالکتریک، قادر به تنظیم فوکوس لنز میکروسکوپ بادقت نانومتر است. این قطعه در تنظیمات بسیار دقیق اپتیکی در تداخل‌سنجی لیزری، فوکوس لنز میکروسکوپ‌ها و سایر چیدمان‌های اپتیکی نیز به کار می‌رود.
این عملگر نانوفوکوس با جابجا کردن لنزهای اپتیکی با دقت نانومتر امکان فوکوس دقیق در سیستم‌های میکروسکوپی و اپتیکی از قبیل میکروسکوپ کانفوکال و سیستم‌های تداخل‌سنجی لیزری را فراهم می‌کند. چنین ابزاری برای مطالعات در مقیاس نانومتری و دستکاری نمونه در چنین مقیاسی قابل استفاده است.
شرکت توسعه راهکارهای فنی دانا(ترفند) که مجموعه ای متشکل از متشکل از دانش‌آموختگان دانشگاه‌های مطرح کشور و اعضای بنیاد ملی نخبگان است، عملگر کنترل زاویه‌ای پیزو با دقت نانومتری را نیز تولید کرده است که قابلیت استفاده در آزمایشگاه‌های اپتیک، سامانه‌های هدف‌گیری و پایدارسازی لیزری را دارا است.
براساس گزارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، از این عملگر می‌توان برای کنترل زاویه‌ای پیزو برای جابجایی آینه‌های اپتیکی به صورت زاویه‌ای استفاده کرد که دقت این جابجایی نیز در مقیاس نانومتری است.
سکوی موقعیت دهی دو محوره با دقت نانو از دیگر محصولات شرکت توسعه راهکارهای فنی دانا ترفند است. سکوی موقعیت دهی دو محوره با دقت نانو یک میز کار متحرک کوچک است که حرکت خود را از طریق مکانیزم فلزی یکپارچه از عملگر پیزوالکتریک می‌گیرد. این سکوها بسته به نوع کاربرد می‌توانند یک یا چند محور حرکتی خطی یا دورانی داشته باشند. از این فناوری می‌تواند در تجهیزات آزمایشگاه‌های اپتیک، سامانه‌های تداخل‌سنجی، میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) و میکروسکوپ هم‌کانون لیزری استفاده کرد.
قدرت تفکیک حرکتی این ابزار در حد ۱۰ نانومتر است. سکوی موقعیت دهی دو محوره با قابلیت جابجایی خطی در راستای دو محور X و Y با دقت نانومتر، دستیابی به حرکتی در مقیاس نانومتری را امکانپذیر می‌کند.