دارویی جدید که بیماری چشم دیابتی را مهار یا از آن پیشگیری می کند

به گزارش سیناپرس همدان، محققان موسسه چشم ویلمر، پزشکی جان هاپکینز می گویند شواهدی در دست دارند که نشان می دهد یک داروی آزمایشی ممکن است از کاهش بینایی در افراد مبتلا به دیابت جلوگیری یا آن را کند کند. نتایج حاصل از مطالعه ای است که در آن از موش و همچنین ارگانوئیدهای شبکیه انسان و خطوط سلولی چشم استفاده شده است. بیماری های چشمی که باعث از دست دادن بینایی می شوند، از عوارض شایع دیابت هستند که تقریباً 8 میلیون آمریکایی را تحت تأثیر قرار می دهد، که طبق گفته مؤسسه ملی بهداشت، این آمار احتمالاً تا سال 2040 تقریباً دو برابر خواهد شد.

این تیم بر روی مدل‌هایی از دو بیماری شایع چشم دیابتی تمرکز کردند: رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو و ادم ماکولا دیابتی، که هر دو بر شبکیه، بافت حساس به نور در پشت چشم که سیگنال‌های بینایی را نیز به مغز منتقل می‌کند، تأثیر می‌گذارند. در رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو، رگ های خونی جدید در سطح شبکیه بیش از حد رشد می کنند و باعث خونریزی یا جدا شدن شبکیه و از دست دادن دید عمقی می شوند. در ادم ماکولا دیابتی، رگ های خونی در چشم خونریزی می کنند که منجر به تورم شبکیه مرکزی می شود و به سلول های شبکیه مسئول بینایی مرکزی آسیب می رساند.

نتایج این مطالعه که در مجله تحقیقات بالینی منتشر شد، نشان می‌دهد که ترکیبی به نام 32-134D  که قبلاً نشان داده شده بود رشد تومور کبدی را در موش‌ها کند می‌کند، با کاهش سطح پروتئینی به نام HIF یا عامل القا کننده هیپوکسی از بیماری عروقی شبکیه دیابتی جلوگیری می کند. همچنین به نظر می رسد دوزهای 32-134D ایمن تر از درمان دیگری هستند که HIF را نیز هدف قرار می دهد و برای درمان بیماری چشم دیابتی تحت بررسی است.

درمان فعلی هم برای رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو و هم برای ادم ماکولا دیابتی شامل تزریق چشم با درمان‌های ضد فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (ضد VEGF) است. درمان‌های ضد VEGF می‌توانند رشد و نشت رگ‌های خونی در شبکیه را در بیماران دیابتی متوقف کنند. با این حال، این درمان ها برای بسیاری از بیماران موثر نیستند و ممکن است با استفاده طولانی مدت عوارضی مانند افزایش فشار داخلی چشم یا آسیب بافت چشم ایجاد کنند.

آکریت سودی، نویسنده این مطالعه جدید، می گوید که به طور کلی، ایده مهار HIF، یک پروتئین اساسی در بدن، نگرانی هایی را در مورد سمیت برای بسیاری از بافت ها و اندام ها ایجاد کرده است. اما زمانی که تیم او کتابخانه ای از داروهای مهارکننده HIF را غربالگری کرد و آزمایشات گسترده ای را انجام داد، سودی، دانشیار چشم‌پزشکی و برانا و ایروینگ سیسن‌واین، استاد چشم‌پزشکی در دانشکده پزشکی دانشگاه جان هاپکینز و موسسه چشم ویلمر می‌گویند: به این نتیجه رسیدیم که داروی مورد بررسی در این مطالعه،32-134D ، به طور قابل توجهی در چشم ها تحمل می شود و به طور موثر سطح HIF را در چشم های بیمار کاهش می دهد.

HIF، نوعی پروتئین است که به عنوان فاکتور رونویسی شناخته می‌شود، این توانایی را دارد که ژن‌های خاصی از جمله فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) را در سراسر بدن روشن یا خاموش کند. در چشم، افزایش سطح HIF باعث می شود ژن هایی مانند VEGF تولید رگ های خونی و نشت در شبکیه را افزایش دهند و به از دست دادن بینایی منجر شود.

برای آزمایش 32-134D ، محققان انواع مختلفی از کشت های سلولی شبکیه انسانی مرتبط با بیان پروتئین‌هایی را که تولید و نشت رگ‌های خونی را افزایش می‌دهند، تست کردند. وقتی ژن‌های تنظیم‌شده توسط HIF را در سلول‌های تحت درمان با 32-134D اندازه‌گیری کردند، دریافتند که بیان آن‌ها به سطوح تقریباً طبیعی بازگشته است، که برای متوقف کردن ایجاد رگ‌های خونی جدید و حفظ یکپارچگی ساختاری رگ‌های خونی کافی است.

محققان همچنین 32-134D را در دو مدل مختلف موش بالغ بیماری چشم دیابتی آزمایش کردند. در هر دو مدل، تزریق به چشم انجام شد. پنج روز پس از تزریق، محققان سطوح کاهش یافته HIF را مشاهده کردند و همچنین مشاهده کردند که این دارو به طور موثری از ایجاد رگ های خونی جدید یا نشت عروق جلوگیری می کند، بنابراین پیشرفت بیماری چشمی حیوانات را کند می کند. سودی و تیمش گفتند که آنها همچنین از اینکه دریافتند 32-134D در شبکیه چشم در سطوح فعال به مدت 12 روز پس از یک بار تزریق بدون ایجاد مرگ سلولی شبکیه یا تحلیل بافت عملکرده است، متعجب شدند.

سودی می‌گوید: این مقاله نشان می‌دهد که چگونه مهار HIF با 32-134D نه تنها یک رویکرد درمانی بالقوه مؤثر، بلکه یک رویکرد ایمن نیز هست. افرادی که با بیماری چشم دیابتی و از دست دادن بینایی روبرو هستند شامل اعضای خانواده، دوستان، همکاران ما هستند، این یک بیماری است که گروه بزرگی از مردم را تحت تاثیر قرار می دهد. داشتن درمان های ایمن تر برای این جمعیت رو به رشد بیماران بسیار مهم است.

سودی می گوید که مطالعات بیشتری در مدل های حیوانی قبل از انتقال به آزمایشات بالینی مورد نیاز است.

منبع: Journal of Clinical Investigation

مترجم: کیانوش کرمی