تصمیم نهایی برای انتقال آب خزر به سمنان گرفته نشده است
پروین فرشچی روز یکشنبه در نشستی خبری افزود: در دو تا سه سال اخیر موضوع انتقال آب خزر به سمنان مطرح بود و چون سازمان حفاظت محیط زیست باید حتما در خصوص این انتقال نظر دهد، بنابراین بدون مجوز این سازمان امکان اجرا وجود ندارد.
وی اظهار کرد: موضوعی که از نظر سازمان حفاظت محیط زیست مطرح است و بر آن تاکید دارد، این است که انتقال بین حوضه ای باید آخرین گزینه باشد زیرا در کشورهای دیگر دیده شده که انتقال آب بین حوضه ای تجربه خوبی نبوده است.
فرشچی تاکید کرد: درست است که با خشکسالی و کمبود آب مواجه هستیم که به مدیریت نابخردانه منابع آبی در دو تا سه دهه گذشته بر می گردد، اما باید تمام راه ها از جمله مدیریت بخش کشاورزی، مدیریت منابع آبی، بازچرخانی و صرفه جویی اجرا شود و اگر تمام این راه ها جوابگوی نیاز نبود، با رعایت تمام الزامات محیط زیستی، موضوع مورد بررسی قرار گیرد.
وی گفت: در زمینه انتقال آب خزر به سمنان هنوز به نتیجه قانع کننده ای مبنی بر اینکه تنها راه برای آبرسانی به فلات مرکزی انتقال آب بین حوضه ای است، نرسیده ایم و مطالعات همچنان در حال انجام است.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: به طور کلی انتقال بین حوضه ای گزینه خوبی برای تامین نیاز آبی یک منطقه نیست البته شرایط یک منطقه با منطقه دیگر متفاوت است به عنوان مثال انتقال آب بین حوضه ای برای دریای عمان مشکل ساز نیست اما برای دریای خزر و خلیج فارس به علت شرایط خاص اکولوژیکی و بسته و نیمه بسته بودن توصیه نمی شود.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در خزر جنگل های هیرکانی و تغییر ارتفاع داریم و از سوی دیگر خزر دریایی بسته است بنابراین اجرای این طرح محیط زیست و حیات این پهنه آبی را تهدید می کند.
وی با بیان این که 90 درصد آب شیرین کن های حاشیه خلیج فارس و دریای عمان متعلق به کشورهای عربی است گفت: آب شیرین کن ها برای همان منطقه مورد استفاده قرار می گیرند و انتقال اجرا نشده است زیرا این طرح بسیار متفاوت است چون اکوسیستم مبدا و مقصد را تحت تاثیر قرار می دهد.
فرشچی درباره طرخ انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی گفت: این طرح به سازمان محیط زیست آمده است در حال بررسی است و چون پروسه ارزیابی زیست محیطی زمان بر است بنابراین به وقت بیشتری نیاز داریم.
*** افزایش 1.5 درصدی شوری آب خلیج فارس
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بررسی ها نشان می دهد شوری آب خلیج فارس در 50 سال گذشته حدود 1.5 درصد افزایش داشته، البته این افزایش کانونی است یعنی فقط بخش هایی افزایش شوری داشته است.
وی افزود: درست است که به علت تغییر اقلیم و خشکسالی میزان تبخیر افزایش یافته، اما فعالیت آب شیرین کن ها، خشک شدن رودخانه ها و کاهش ورودی آب شیرین به خلیج فارس و افزایش نیاز آبی کشورها عملا موجب بالا رفتن شوری آب خلیج فارس شده است.
فرشچی تاکید کرد: برای کاهش میزان شوری عملا کاری نمی توانیم انجام دهیم، مگر این که مانع ورود آب رودخانه ها به خلیج فارس نشویم تا تعادل بین آب شور و شیرین برقرار شود.
وی گفت: بالارفتن میزان شوری آب در خلیج فارس گونه های گیاهی و جانوری موجود در این پهنه را تحت تاثیر قرار می دهد و حیات آنها را با خطر مواجه می کند.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: در حال مطالعه تاثیر تغییرات اقلیم بر روی اکوسیستم دریایی هستیم.
وی تاکید کرد: ایران دارای سه دریای بزرگ شامل دریای خزر در شمال، دریای عمان و خلیج فارس در جنوب است که ساختار فعلی ما برای مدیریت مسائل مهم این پهنه ها کافی نیست و باید گسترده تر شود که بر این اساس در حال تهیه سند توسعه دریایی هستیم.
*** پیوست برنامه محیط زیستی به برنامه ششم توسعه
فرشچی درباره دیده شدن محیط زیست دریایی در برنامه ششم توسعه گفت: در برنامه ششم توسعه نه تنها موضوع محیط زیست دریایی بلکه موضوع محیط زیست ان طور که باید دیده نشده بود، بنابراین اعتراض کردیم و روی همین اصل ذیل آن یک برنامه محیط زیستی دیگر تهیه کردیم و زمانی که برنامه ششم توسعه تصویب و اجرایی شود، این برنامه به آن پیوست می شود.
وی افزود: در این برنامه موضوعات زیادی از جمله فناوری و گردشگری دریایی دیده شده است که اگر اجرایی شود تحول بزرگی در بخش دریایی و محیط زیست دریایی ایجاد خواهد کرد.
*** لازم الاجرا شدن پروتکل پیشگیری، مقابله و همکاری در آلودگی های نفتی خزر
فرشچی گفت: پروتکل پیشگیری، مقابله و همکاری در آلودگی های نفتی خزر از 21 مرداد ماه لازم الاجرا شده که در آن موضوع غرامت و خسارات زیست محیطی مطرح شده است.
وی با بیان اینکه درخواست غرامت برای آسیب های زیست محیطی به چند زیر ساخت نیاز دارد، افزود: ابتدا باید زیرساخت آن ایجاد شود یعنی آمادگی مطرح کردن آن در سطح ملی و منطقه ای وجود داشته باشد که برای این کار و مطرح کردن طرح دعوی نیاز است تا به طور مداوم و مستمر پایش انجام شود.
فرشچی ادامه داد: دراین راستا کارگروهی در حال شکل گرفتن است تا در سطح ملی بتواند برآورد خسارات داشته باشد که هفته آینده نخستین جلسه این کارگروه برگزار می شود.
وی گفت: در جنگ تحمیلی ایران و عراق هیچگاه تخریب و خسارات محیط زیستی وارد شده به ایران، مطرح نشد در حالی که در جنگ عراق و کویت رسانه ها این موضوع را بسیار خوب پوشش دادند به طوری که منجر به مطرح شدن غرامت محیط زیستی شد.
فرشچی تاکید کرد: اگر بخواهیم غرامت دریافت کنیم باید اطلاعات دقیقی از وضعیت محیط زیست کشور قبل و بعد جنگ داشته باشیم تا بتوانیم در مجامع بین المللی مطرح کنیم.
