به گزارش سیناپرس همدان، تعدیل‌کننده‌های تنظیم‌کننده هدایت غشایی گذرنده فیبروز کیستیک (CFTR) پیشرفتی برای فیبروز کیستیک بود که حرکت کلرید و آب را بهبود بخشید و ترشحات مخاطی را مرطوب کرد. اما این داروها گران هستند، در همه بیماران مبتلا به فیبروز کیستیک موثر نیستند و عوارض جانبی و تداخلاتی با سایر داروها دارند. افرادی که به تعدیل کننده های CFTR پاسخ می دهند باید آنها را برای تمام عمر مصرف کنند.
محقق روبی وانگ، و بنجامین رابی، رئیس بخش پزشکی ریوی در بیمارستان کودکان بوستون، یک رویکرد جایگزین را در نظر می گیرند: سلول درمانی یا ژن درمانی با هدف قرار دادن نوع سلولی که اخیراً کشف شده است.
زیر نظرگرفتن یونوسیت ها
در سال 2018، دو مطالعه منتشر شده در Nature جامعه علمی فیبروز کیستیک را تکان داد. آنها دریافتند که جهش ژن CFTR در درجه اول بر یونوسیت ها تأثیر می گذارد، سلول های ناشناخته قبلی که فقط 1٪ از سلول های راه هوایی را تشکیل می دهند. با کمال تعجب، بیش از 90 درصد پروتئین CFTR توسط این سلول های کمیاب ساخته می شد.
اکنون، وانگ و همکارانش در دانشگاه بوستون در مجله آمریکایی پزشکی تنفسی و مراقبت‌های حیاتی، برای اولین بار با استفاده از فناوری سلول‌های بنیادی، یونوسیت‌هایی را از بیماران ایجاد کردند. همکاران در Boston Children’s عبارتند از Thorsten Schlaeger، و Yang Tang از برنامه تحقیقات سلول های بنیادی و Stuart Rollins، و Chantelle Simone-Roach در پزشکی ریوی.
این دستاورد به این معنی است که یونوسیت‌ها را می‌توان در یک ظرف مورد مطالعه قرار داد تا زیست‌شناسی آنها و استفاده احتمالی آنها به عنوان یک وسیله درمانی درک شود.
وانگ می‌گوید: شاید بتوانیم یونوسیت‌های بیماران را اصلاح کنیم و دوباره در ریه آن ها قرار دهیم. به همین دلیل است که این مطالعات هیجان انگیز است.
اساس معکوس سازی در CF
این ایده که یونوسیت ها می توانند نقش کلیدی در فیبروز کیستیک ایفا کنند در ابتدا باعث ایجاد شک و تردید شدید شد. چگونه چنین سلول غیرمعمولی می تواند به پاک نگه داشتن ریه ها کمک کند؟ سلول های مژک دار راه هوایی، که مخاط را در امتداد راه های هوایی به حرکت در می آورند، به نظر می رسد که سلول منطقی تری برای هدف قرار دادن باشد.
وانگ می‌گوید: زمانی که من در دانشکده پزشکی بودم، هدف این بود که جهش CFTR در سلول‌های مژکدار مشخص شود. ما در آن زمان به یونوسیت ها اعتقاد نداشتیم و انتظار نداشتیم آنها را بسازیم.
اما در کمال تعجب آن سلول ها این کار را کردند. وانگ و همکارانش با شروع مطالعه روی سلول‌های خونی بیماران، سلول‌های بنیادی پرتوان القایی ایجاد کردند. سپس سلول‌های بنیادی را هدایت کردند تا به روشی گام به گام تمایز پیدا کنند و ابتدا سلول‌های پایه‌مانند راه هوایی (iBCs) را از طریق پروتکلی که قبلا منتشر شده بود تولید کردند. به طور غیرمنتظره ای، اصلاح پروتکل و تحریک iBC ها، یونوسیت هایی با سطوح بالایی از پروتئین CFTR تولید کرد.
در یک ظرف، یونوسیت ها دارای دنباله های طولانی هستند که کمی شبیه به نورون ها است. این باعث شده است که محققان حدس بزنند که ممکن است با سلول های دیگر ارتباط ایجاد کرده و بر آنها تأثیر بگذارند. وانگ فکر می‌کند زمان بیشتری طول می‌کشد تا مشخص شود این سلول ها دقیقاً چه می‌کنند.
وانگ می‌گوید: اکنون باید منشأ رشد و عملکرد یونوسیت‌ها را پیدا کنیم. مطالعه این سلول ها سخت است زیرا آنها بسیار نادر هستند.
کار وانگ بخشی از تلاش بزرگتری است که در بخش کودکان بوستون در حال انجام است. با همکاران کارلا کیم، شلاگر، و جورج دیلی، دکترای برنامه تحقیقاتی سلول های بنیادی، او و رابی یک طرح درمانی سلولی ریوی را برای جستجوی درمان های جایگزین برای بیماری های ریوی تشکیل داده اند. فیبروز کیستیک با داشتن مرتبط ترین سلول های آسیب دیده و همچنین بستری مبتنی بر سلول های انسانی برای مطالعه آنها، می تواند اولین مورد آزمایشی باشد.
منبع: American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine
مترجم: کیانوش کرمی