حضور صنعتی خواجه نصیر در جمع دانشگاه های برتر ایران
معاون آموزشی دانشگاه صنعتی خواجه نصیر روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار کرد: مجلس شورای اسلامی در قانون برنامه چهارم توسعه، دولت را موظف کرده بود که از 10 دانشگاه برتر کشور حمایت های ویژه داشته باشد و بعد از آن، این شائبه به وجود آمد که تعداد دانشگاه های برتر کشور حتما باید 10 دانشگاه باشد در صورتی که کسب امتیازات و استانداردهای تعیین شده، ملاک تعیین برتر بودن مراکز دانشگاهی است.
دکتر محمود احمدیان خاطرنشان کرد: طبیعی است که اگر نظام های ارزیابی به روز باشند، وضعیت و جایگاه دانشگاه ها در رتبه بندی های علمی می تواند تغییر کند و در مورد دانشگاه خواجه نصیر نیز شاهد بودیم که از تیرماه تا اواسط مردادماه، این دانشگاه از طرف وزارت علوم، جزء دانشگاه های سطح 2 کشور معرفی شد درحالی که به لحاظ شاخص ها و امتیازات به دانشگاه های سطح یک، نزدیک تر بود از همین رو وزارت علوم این دسته بندی را تصحیح کرد و مجددا دانشگاه صنعتی خواجه نصیر را به جای قبلی و به جمع دانشگاه های سطح یک کشور برگرداند.
وی در مورد ترکیب مقطع تحصیلی دانشجویان و رتبه اعضای هیات علمی دانشگاه خواجه نصیر توضیح داد: نیمی از دانشجویان در مقطع کارشناسی و نیمی دیگر در دوره های تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) تحصیل می کنند و 50 درصد اعضای هیات علمی صنعتی خواجه نصیر استادیار و 50 درصد نیز در مرتبه دانشیار و استاد تمام هستند که به لحاظ شاخص های موجود، نسبت خوبی در این زمینه برقرار است.
معاون دانشگاه صنعتی خواجه نصیر درخصوص نسبت اعضای هیات علمی به دانشجو در این دانشگاه گفت: نسبت یک عضو هیات علمی به 20 دانشجو در دانشگاه خواجه نصیر رعایت شده است و به ازای 6 هزار و 500 دانشجو، حدود 300 عضو هیات علمی مشغول به فعالیت هستند که این نسبت بسیار خوبی در سطح کشور و حتی در مقیاس های بین المللی به شمار می آید.
وی یادآور شد: جایگاه دانشگاه خواجه نصیر علاوه بر نسبت استاد به دانشجو، در زمینه نسبت تولید علم و استنادات علمی به اعضای هیات علمی داخل کشور نیز بر اساس پایگاه های استنادی داخلی همواره جزء 10 دانشگاه برتر کشور بوده است.
** دانشگاه خواجه نصیر دارای رتبه پنجم دانشگاه های صنعتی کشور
احمدیان ادامه داد: در تازه ترین گزارش های منتشر شده در رتبه بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در تیرماه امسال، در بخش فنی و مهندسی با درنظرگرفتن دانشگاه های جامع، دانشگاه خواجه نصیر در رتبه هشتم قرار گرفته و در میان دانشگاه های صنعتی نیز، رتبه پنجم را دارا است.
به اعتقاد وی یکی از ضعف های برخی نظام های رتبه بندی علمی این است که صرفا به کمیت تولیدات توجه می کنند و نقش سرانه تولیدات علمی دانشگاه ها را نادیده می گیرند.
احمدیان تصریح کرد: طبیعی است که یک دانشگاه بزرگ با تعداد اعضای هیات علمی بسیار زیاد، تولیدات علمی بیشتری نسبت به یک دانشگاه کوچک با اعضای هیات علمی محدود داشته باشد در حالی که ممکن است با احتساب سرانه، رتبه دانشگاه کوچکتر بالاتر از دیگران قرار گیرد.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال، مقایسه آمار خام تولیدات علمی دانشگاه خواجه نصیر با 300 عضو هیات علمی با یک دانشگاه دیگر که بیش از هزار عضو هیات علمی دارد، چندان منطقی به نظر نمی رسد؛ درحالی که هر عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیر به طور میانگین، 3.5 مقاله ISI در سال تولید می کند، شاید این تعداد در مقایسه با سرانه برخی دانشگاه های بزرگتر که در رتبه بالاتری قرار گرفته اند، بیشتر نیز باشد و امیدواریم در رتبه بندی های وزارت علوم و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، این نکات مورد توجه واقع شود.
معاون دانشگاه خواجه نصیر بیان کرد: یکی از مباحث مورد تاکید ما، انتشار مقالات علمی اعضای هیات علمی و دانشجویان دانشگاه در نشریات معتبر داخلی و خارجی به ویژه در نشریات با کیفیت Q1 و Q2 است که برای این دسته از تولیدات علمی، امتیازات تشویقی درنظر گرفته ایم.
وی خاطرنشان کرد: با تصمیم هیات ممیزه دانشگاه برای مقالاتی که در نشریات بین المللی معتبر یا با مشارکت استادان دانشگاه های بزرگ جهان، تولید و منتشر می شوند، امتیازات ویژه ای قائل شده ایم.
احمدیان همچنین به ارتقای روابط بین الملل در ساختار سازمانی دانشگاه خواجه نصیر از سطح دفتر به معاونت امور بین الملل اشاره کرد و گفت: تاکنون برگزاری دوره های مشترک دانشگاه خواجه نصیر با دانشگاه های خارجی معمولا برای دانشجویان کارشناسی ارشد بود که دوره آموزشی را در ایران و پروژه و پایان نامه را در دانشگاه خارجی میزبان می گذراندند و البته دوره های بسیار موفقی بود.
وی افزود: با ایجاد معاونت امور بین الملل، سطح ارتباطات ما با مراکز علمی و دانشگاهی خارجی گسترش قابل توجهی یافته و علاوه بر موافقت نامه های قبلی، تفاهم نامه های جدیدی در دست اقدام قرار گرفته است و همکاری ها در قالب برگزاری دوره های تحصیلات تکمیلی مشترک و تبادل استاد و دانشجو و پروژه های مشترک دنبال خواهد شد.
** لزوم ملاک قرار گرفتن حفظ کیفیت برای پذیرش دانشجویان دکتری
معاون دانشگاه صنعتی خواجه نصیر در مورد ظرفیت پذیرش دانشجو در این دانشگاه گفت: هر سال حدود 600 تا 700 دانشجوی کارشناسی و بین 900 تا هزار دانشجوی کارشناسی ارشد در دوره های حضوری دانشگاه صنعتی خواجه نصیر پذیرش می شوند و تعدادی پذیرش نیز در دوره های آموزش الکترونیکی دانشگاه انجام می شود.
احمدیان افزود: در مورد دوره های دکتری، ظرفیت پذیرش دانشگاه حدود 200 نفر است اما با توجه به درنظرگرفتن حدنصاب و تاکید بر داشتن امتیازات لازم، معمولا این ظرفیت به طور کامل استفاده نمی شود و اصراری بر توسعه کمی دوره های دکتری نداریم بلکه تاکید ما بر حفظ کیفیت این دوره هاست.
وی با بیان اینکه ماموریت های آموزشی دانشگاه در دو بخش مهندسی و علوم پایه دنبال می شود، توضیح داد: در بخش مهندسی، حداکثر رتبه مورد پذیرش دانشگاه خواجه نصیر از طریق کنکور سراسری حدود 2 هزار است که البته در رشته های مختلف، اندکی کم و زیاد می شود و در بخش علوم پایه نیز داوطلبان دارای رتبه چهار هزار و کمتر در این دانشگاه پذیرفته خواهند شد.
احمدیان ادامه داد: با وجود پذیرش رتبه های کمتر از 2 هزار کنکور سراسری در رشته های مهندسی و چهار هزار به پایین در رشته های علوم پایه در دانشگاه صنعتی خواجه نصیر، سطح آموزش های این دانشگاه در مقطع کارشناسی به اندازه ای قوی و کارآمد است که در سال 1392 از میان فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی دانشگاه، 538 نفر در آزمون کارشناسی ارشد پذیرفته شدند که از این تعداد، پذیرش 447 نفر مربوط به دانشگاه های دولتی بود.
به گفته وی، در سال 1393 نیز 637 نفر از دانش آموختگان مقطع کارشناسی دانشگاه صنعتی خواجه نصیر در دوره های کارشناسی ارشد پذیرفته شدند که قبولی 504 نفر از آنها مربوط به دانشگاه های دولتی بود.
استاد دانشگاه خواجه نصیر آمار قبولی دانش آموختگان مقطع کارشناسی این دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد سال 1394 را 699 اعلام کرد و گفت: 537 نفر از این افراد در دانشگاه های دولتی پذیرفته شده اند و آمار بالای راهیابی به مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه های مطرح کشور توسط دانشجویانی که در ابتدای تحصیل دوره کارشناسی، جزء رتبه های دو رقمی کنکور نبودند، نشانگر بنیه قوی و کیفیت بالای آموزش های دانشگاه خواجه نصیر است.
وی درخصوص پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه خواجه نصیر نیز اظهار کرد: هر سال تحصیلی به طور میانگین، هزار دانشجوی کارشناسی ارشد در این دانشگاه پذیرش می شود که این تعداد در سال های اخیر، اندکی متغیر بوده است به طوری که در سال 1393 تعداد هزار و 100 و در سال 1394 تعداد هزار و 300 دانشجو در این مقطع پذیرش شدند و امسال نیز ظرفیت پذیرش دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد، 938 نفر است.
احمدیان ادامه داد: در دوره دکتری نیز با وجود اینکه ظرفیت پذیرش 200 نفر در دانشگاه خواجه نصیر وجود دارد اما در سال 1393 تعداد 182 نفر و در سال 1394 نیز تعداد 86 نفر پذیرفتیم زیرا ملاک اصلی ما داشتن حدنصاب ها و امتیازات لازم است نه پر کردن ظرفیت پذیرش و برای امسال نیز 180 نفر ظرفیت اسمی وجود دارد که درحال اجرای مصاحبه و گزینش نهایی داوطلبان دکتری هستیم.
وی از پذیرش بیش از حد و بدون توجه به نیاز کشور در دوره دکتری توسط برخی دانشگاه ها در سال های اخیر ابراز تاسف کرد و گفت: همین موضوع، موجب شده توقع دانش آموختگان دکتری برای عضویت در هیات علمی دانشگاه ها بدون پاسخ بماند؛ درحالی که سالانه 25 تا 30 هزار نفر از دوره های دکتری فارغ التحصیل می شوند، دانشگاه ها حداکثر می توانند 2 هزار عضو هیات علمی در سال جذب کنند.
** پذیرش دانشجوی دکتری در رشته های پزشکی الگوی دانشگاه های وزارت علوم شود
استاد دانشگاه خواجه نصیر پیشنهاد کرد روند پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی که در وزارت بهداشت و بر اساس نیازهای واقعی کشور اجرا می شود، به عنوان یک الگوی موفق در پذیرش داوطلبان دوره های دکتری تخصصی وزارت علوم نیز لحاظ شود.
وی تصریح کرد: وزارت بهداشت هیچگاه با این توجیه که تعداد متقاضیان رشته های پزشکی زیاد است و یا در دانشگاه های این وزارتخانه، امکانات آموزشی و پژوهشی وجود دارد، پذیرش دوره های دکتری خود را بدون قاعده و بی توجه به نیازهای موجود افزایش نمی دهد و وزارت علوم نیز بهتر است همین رویه را دنبال کند تا شاهد خروجی بیش از حد دانش آموختگان دکتری و بیکاری آنها نباشیم.
احمدیان یکی دیگر از دلایل موفقیت آموزش پزشکی در کشور را وجود بیمارستان در کنار کلاس های درس دانشجویان برشمرد و گفت: دانشجویان علوم پزشکی همزمان با تحصیل تئوری درس های مختلف، شیوه های تشخیص و درمان را نیز تجربه می کنند که این روال در آموزش غیرپزشکی ما رایج نیست و دانشجویان صرفا آموزش های کلاسیک و تئوری را فرا می گیرند بدون اینکه شرایط واقعی محیط کار را درک کرده باشند.
وی به وجود کارخانه و بخش های صنعتی در کنار دانشگاه در برخی کشورها از جمله روسیه اشاره کرد و گفت: در مسکو، دانشگاه در کنار صنعت به گونه ای قرار گرفته است که دانشگاهیان از صفر تا صد تولید هواپیما را عهده دار می شوند و محصول تولیدی خود را به بازار عرضه می دارند.
احمدیان تاکید کرد: آموزش عالی می تواند با بهره گیری از تجربیات موفق آموزش پزشکی کشور و همچنین نظام آموزشی دیگر کشورها، خلاهای موجود در زمینه ارتباط دانشگاه با محیط کار اعم از صنعت و غیرصنعت را از بین ببرد و پروژه های کاربردی برای دانشجویان تعریف کند تا هم دانشجویان با محیط های شغلی، بیگانه نباشند و هم به بخشی از نیازهای کشور پاسخ داده شود.
معاون دانشگاه خواجه نصیر با بیان اینکه در این دانشگاه، هیچگاه پروژه های مقطع کارشناسی دانشجویان حذف و اختیاری نشده است، این اقدام را در راستای تقویت بنیه علمی و تجربی دانشجویان بسیار تاثیرگذار توصیف کرد.
به گفته وی همین موضوع باعث شده که دانشجویان کارشناسی خواجه نصیر پس از فارغ التحصیلی به راحتی در صنایع مختلف جذب شوند چراکه از مهارت های تجربی و عملی خوبی برخوردارند.
وی، توجه و تمرکز بر آموزش دانشجویان مقطع کارشناسی را از رویکردهای اساسی دانشگاه خواجه نصیر معرفی کرد و گفت: از آنجا که پایه و اساس آموزش، در دوره کارشناسی گذاشته می شود، هرقدر دانش آموختگان قوی تری از این مقطع داشته باشیم نتایج مثبت آن هم در بازار کار و صنعت و هم در دوره های تحصیلات تکمیلی نمایان خواهد شد.
احمدیان بیان کرد: معتقدیم توجه به تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها نباید موجب شود که دوره کارشناسی در محاق و فراموشی قرار گیرد و باید توجه داشته باشیم که دانشجویان کارشناسی، 140 واحد درسی و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری، واحدهای درسی به مراتب کمتری را در دانشگاه می گذارنند از همین رو در دانشگاه خواجه نصیر، استادان مجرب و با مرتبه علمی بالا را تشویق می کنیم تا در دوره های کارشناسی تدریس داشته باشند.