دانشمندان ترکیباتی را شناسایی کردند که اثرات جانبی مضر آنتی بیوتیک ها را بر روی باکتری های روده کاهش می دهد.
به گزارش سیناپرس همدان، آنتی‌بیوتیک‌ها به مبارزه با عفونت‌های باکتریایی کمک می‌کنند، اما می‌توانند به میکروب‌های مفیدی که در روده زندگی می‌کنند نیز آسیب بزنند، که می‌تواند عواقب سلامتی طولانی‌مدتی داشته باشد.
اکنون تحقیقات جدیدی که در کنگره اروپایی میکروبیولوژی بالینی و بیماری‌های عفونی امسال (ECCMID) در کپنهاگ، دانمارک (15 تا 18 آوریل) ارائه شده است، چندین داروی محافظ را شناسایی کرده است که ممکن است آسیب جانبی ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها را بدون به خطر انداختن اثربخشی آنها در برابر باکتری‌های مضر کاهش دهد.
مطالعه منحصربه‌فرد دکتر لیزا مایر و دکتر کامیل وی. گومانز از آزمایشگاه بیولوژی مولکولی اروپا، هایدلبرگ، آلمان و همکارانش، که اثرات 144 آنتی‌بیوتیک مختلف را بر فراوانی رایج‌ترین باکتری‌های روده مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، بینش‌های جدیدی را درباره کاهش اثرات نامطلوب درمان آنتی بیوتیکی بر میکروبیوم روده ارائه می‌کند.
تریلیون‌ها میکروارگانیسم موجود در روده انسان با کمک به هضم غذا، تامین مواد مغذی و متابولیت‌ها و کار با سیستم ایمنی برای دفع باکتری‌ها و ویروس‌های مضر بر سلامت تاثیر می‌گذارند.
آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به این جوامع میکروبی آسیب برسانند و در نتیجه منجر به عدم تعادل می‌شوند که می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی مکرر ناشی از عفونت‌های Clostridioides difficile و همچنین مشکلات سلامتی طولانی‌مدت مانند چاقی، آلرژی، آسم و سایر بیماری‌های ایمنی یا التهابی شود.
علیرغم این آسیب جانبی شناخته شده، اینکه آنتی بیوتیک ها بر کدام گونه از گونه های باکتریایی تأثیر می گذارند و اینکه آیا این عوارض جانبی منفی کاهش می یابند، به دلیل چالش های فنی به طور سیستماتیک مطالعه نشده است.
برای یافتن اطلاعات بیشتر، محققان به طور سیستماتیک رشد و بقای 27 گونه باکتری مختلف را که معمولاً در روده یافت می‌شوند، پس از درمان با 144 آنتی‌بیوتیک مختلف تجزیه و تحلیل کردند. آنها همچنین حداقل غلظت بازدارنده (MIC)، حداقل غلظت آنتی بیوتیک مورد نیاز برای جلوگیری از رشد باکتری، را برای بیش از 800 ترکیب از این آنتی بیوتیک ها و باکتری ها ارزیابی کردند.
نتایج نشان داد که اکثر باکتری‌های روده دارای MIC کمی بالاتر از باکتری‌های عامل بیماری هستند، که نشان می‌دهد در غلظت‌های رایج آنتی‌بیوتیک‌ها، بیشتر باکتری‌های روده آزمایش‌شده تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.
با این حال، دو دسته آنتی بیوتیکی پرمصرف، تتراسایکلین ها و ماکرولیدها، نه تنها رشد باکتری های سالم را در غلظت های بسیار پایین تر از آنچه برای متوقف کردن رشد باکتری های عامل بیماری لازم است متوقف کردند، بلکه آنها همچنین بیش از نیمی از گونه‌های باکتریایی روده را که آزمایش کردند، کشتند و به طور بالقوه ترکیب میکروبیوم روده را برای مدت طولانی تغییر دادند.
از آنجایی که داروها در بین گونه های مختلف باکتری برهمکنش متفاوتی دارند، محققان بررسی کردند که آیا می توان از داروی دوم برای محافظت از میکروب های روده استفاده کرد یا خیر. آنها آنتی‌بیوتیک‌های اریترومایسین (یک ماکرولید) و داکسی‌سایکلین (یک تتراسایکلین) را با مجموعه‌ای از 1197 دارو ترکیب کردند تا داروهای مناسبی را شناسایی کنند که می‌تواند از دو گونه فراوان باکتری روده (Bacteriodes vulgatus و Bacteriodes uniformis) در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها محافظت کند.
محققان چندین داروی امیدوارکننده از جمله دیکومارول ضد انعقاد، داروی نقرس بنزبرومارون و دو داروی ضدالتهابی، اسید تولفنامیک و دی فلونیزال را شناسایی کردند.
نکته مهم این است که این داروها اثربخشی آنتی بیوتیک ها را در برابر باکتری های عامل بیماری به خطر نمی اندازند.
آزمایش‌های بیشتر نشان داد که این داروهای پادزهر از جوامع طبیعی باکتریایی که از نمونه‌های مدفوع انسان و در موش‌های زنده به دست می‌آیند نیز محافظت می‌کنند.
دکتر اولریکه لوبر، از مرکز پزشکی مولکولی Max-Delbrück در برلین، آلمان که این تحقیق را در ECCMID ارائه می کند، می گوید: این اقدام شگرف توسط یک تیم بین المللی از دانشمندان رویکرد جدیدی را شناسایی کرده است که آنتی بیوتیک ها را با یک پادزهر محافظ ترکیب می کند تا به سالم نگه داشتن میکروبیوم روده و کاهش عوارض جانبی مضر آنتی بیوتیک ها بدون به خطر انداختن کارایی آنها کمک کند. علیرغم یافته‌های امیدوارکننده ما، تحقیقات بیشتری برای شناسایی ترکیب‌های بهینه و شخصی‌سازی‌شده داروهای پادزهر و حذف هرگونه اثرات بالقوه بلندمدت بر میکروبیوم روده مورد نیاز است.
منبع: ژورنال Nature
مترجم: کیانوش کرمی