مقابله با اعتیاد به سیگار و قلیان با کنترل خشم و پرخاشگری
دکتر نصیر دهقان روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: مراجعین به کلینیک های ترک سیگار بیشترین زمان رجوع به سیگار را اوقات تنهایی و یا ناراحتی و خشم اعلام می کنند.
وی بار هیجانی مثبت یا منفی اعم از عصبانیت، خشم و استرس را شایع ترین علل گرایش به سمت مصرف مواد دخانی شامل سیگار و قلیان دانست وگفت: مردم باید راهکارهای جایگزین را فراگیرند تا خشمگبن نشوند، استرس و پرخاش را کنترل کنند، نه گفتن را فرا گیرند و نهایتا به سمت مواد دخانی اعم از سیگار و قلیان گرایش پیدا نکنند.
**اهمیت کسب مهارت ها از کودکی
دهقان بیان کرد: افراد تکنیک های حل مسائل را آموزش نمی بینند و به این خاطر به سمت مواد دخانی گرایش پیدا می کنند. اگر کسب مهارت نه گفتن، مدیریت استرس و خشم از زمان کودکی آغاز شود، علاوه بر کاهش خشم، اضطراب و افسردگی در جامعه، موضوعاتی مانند مصرف مواد دخانی هم کاهش چشمگیر می یابد.
وی با اشاره به این که هرگونه اعتیاد دو نوع وابستگی جسمی و روانی ایجاد می کند، اظهار کرد: تا وقتی خودمدیریتی را به افراد آموزش ندهیم در این زمینه موفقیت های چندانی کسب نخواهیم کرد.
دهقان، خودمدیریتی را از جمله موضوعاتی مانند مدیریت استرس، خشم، ارتباط موثر و مهارت نه گفتن دانست و گفت: فراگیری این گونه مهارت ها کمک می کند تا افراد به سمت مواد دخانی و مخدر گرایش پیدا نکنند.
مدرس دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: اگر روش های جایگزین را به شهروندان معرفی نکنیم و به تجویز قرص و کپسول برای ترک اعتیاد اکتفا کنیم، نباید انتظار موفقیت های چشمگیر را داشته باشیم.
** گرایش روانی، عامل حدود 80 درصد مصرف سیگار
وی اظهار کرد: آمارها نشان می دهد که وابستگی افراد به مصرف سیگار تا 80 درصد روانی است و در صورت کنترل و یا کاهش عوامل محرک بر این مسئله فائق می آییم.
دهقان با بیان این که وابستگی روانی و رفتاری در معتادان کمتر مورد توجه قرار می گیرد، بر اهمیت تغییر رویکرد به مقوله راه های ترک سیگار تاکید کرد.
وی نشست با خانواده ها و حامیان افراد سیگاری به عنوان پشتیبان آنان را در زمینه ترک اعتیاد موثر دانست و گفت: نشست با خانواده ها و حامیان افراد سیگاری، افراد را از نظر روحی و روانی آماده ترک سیگار می کند.
وی افراد را برای ترک سیگار به سه دسته تقسیم کرد و افزود: یک گروه حدود 40 درصدی از سیگاری ها آماده ترک هستند؛ گروه دوم که حدود 20 درصد را تشکیل می دهند، افراد مردد هستند و با افزایش انگیزه و محرک ها در گروه افراد آماده قرار می گیرند.
مدرس دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: نزدیک به 40 درصد هم افراد ناآماده ای هستند که با آموزش های مستمر سه ماه تا شش ماه می توان آنها را در زمره مرددها یا آماده ترک سیگار قرار داد.
وی بار دیگر تاکید کرد: اساسا، در صورتی فعالیت های ما سبب کاهش قابل توجه مصرف سیگار می شود که مخاطبین خود را از سنین کم قرار دهیم و ارائه آموزش ها و مهارت های لازم را از این دوره سنی آغاز کنیم؛ از سنین نونهالی حتی از شش تا هشت سالگی باید آموزش های لازم را آغاز کنیم که این کار احتمال موفقیت را به طور چشمگیر افزایش می دهد.
وی با اشاره به این که هدف اصلی را باید بر کاهش مصرف سیگار متمرکز کرد، افزود: فردی که مصرف سیگار را کاهش دهد، به سمت ترک سیگار هم گرایش پیدا می کند.
وی همچنین مشاوره های گروهی را موثرتر از مشاوره های فردی دانست و اظهار کرد: نتیجه تجربیات درمانی نشان می دهد که تاثیر مشاوره های گروهی سه برابر مشاوره های فردی است. پس رویکرد پروتکل های درمانی کاهش مصرف و ترک سیگار باید به سمت مشاوره های گروهی سوق دهیم.
به گفته دکتر دهقان، نباید فقط ترک سیگار را موفقیت دانست؛ افرادی هم که میزان مصرف سیگار خود را به یک سوم یا یک چهارم کاهش می دهند، تا حد زیادی موفق هستند.
** افزایش تمایل به مصرف سیگار با دریافت اسیدهای چرب اشباع شده
وی بیان کرد که چای سیاه، اسیدهای چرب اشباع و موادی که خون را به سمت اسیدی می برند، تمایل به مصرف سیگار را افزایش می دهند.
مدرس دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به این که رژیم غذایی در ترک سیگار موثر است، اظهار کرد: مواد اسیدی هم که وارد بدن شود تمایل ما را به سمت مصرف سیگار افزایش می دهند.
دهقات افزود: افزایش مصرف مواد قلیایی و موادی مانند جوی دوسر و کلم بروکلی، دارچین و چای سبز که سبب تنظیم و افزایش واسطه های نشاط آور مغزی می شوند، کاهش استرس و به تبع آن، بی تمایلی به سیگار را در پی دارند.
