کاهش منابع آبی و پایین رفتن سطح آب های زیر زمینی چند سالی است که زنگ خطر تمام شدن آب را به صدا در آورده که این مساله موجب تشویش اذهان دولتمردان و دوستداران محیط زیست شده است، آب مایه حیات و جاودانگی است و اگر نباشد، حیات هم نیست بنابراین حفاظت از داشته های منابع آبی به ویژه در کشورهایی که در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند و دارای کمبود منابع آبی هستند مانند ایران، از اهمیت زیادی برخوردار است.
به اعتقاد کارشناسان، اگر مصرف منابع آبی به روش فعلی در کشور ادامه یابد، تا 20 سال آینده ایران خشک و بیابانی می شود بنابراین اگر چاره اندیشی در این زمینه صورت نگیرد خطر بزرگی کشور را تهدید می کند.
خشکسالی و تغییر اقلیم از یک سو و سنتی بودن روش آبیاری از سوی دیگر، موجب هدررفت چشمگیر منابع آبی و تلف شدن آب می شود و آب های مورد نیاز و قابل دسترس گیاه نیز هدر می رود این در حالی است که به علت آلودگی هوا در کلان شهرها به ویژه تهران نمی توان از کاشت نهال برای تلطیف هوا چشم پوشید، بنابراین بهترین راه برای حل این مشکل استفاده از روش های نوین و اصولی خواهد بود.
به گفته کارشناسان، یکی از این روش های نوین، استفاده از سوپرجاذب ها است، سوپرجاذب ها که در بعضی منابع به آنها هیدروژل نیز گفته می شود، پلیمرهای آب دوستی هستند که توانایی جذب مقدار زیادی آب یا محلول آبی را دارند.
سوپرجاذب ها به دلیل قابلیت نگهداری و حفظ رطوبت در خاک به مدت طولانی، می توانند مقدار مصرف آب را در بعضی خاک های سبک تا یک سوم کاهش دهند، همین خاصیت موجب شده است که از آنها در برخی کشورها به طور موفقیت آمیزی در کشاورزی و احیای جنگل استفاده شود.
تحقیقات نشان داده است سوپر جاذب ها هرگز به مواد سمی اولیه خود تبدیل نمی شوند و به طور کامل غیرسمی هستند، آنها مواد خنثی و بی اثری هستند که مصرفشان در کشاورزی، آلودگی خاک و محیط زیست را به دنبال ندارد در واقع دوستدار محیط زیست هستند.
سوپرجاذب ها تا 4٠٠ برابر وزن خود می توانند آب جذب کنند و تاثیر زیادی بر رشد و طراوت گیاه می گذارند و در مدت ٢٠ دقیقه به 6٠ درصد ظرفیت جذبی خود می رسند، باید به صورت ماده خشک با خاک مخلوط شده و در لایه حداقل 5 تا 10 سانتیمتری خاک قرار گیرد تا اشعه ماوراء بنفش موجب شکسته شدن سریع این مواد نشود.
امیرحسین هدایتی عضو انجمن حفظ محیط کوهستان روز شنبه در گفت و گو با ایرنا دراین باره گفت: ایران کشوری خشک و نیمه خشک است بنابراین حفظ منابع آبی و مصرف صحیح آنها باید جدی گرفته شود.
وی افزود: از سوی دیگر روز به روز شاهد کاهش جنگل ها و منابع طبیعی و افزایش آلودگی هوا هستیم بنابراین نیاز داریم که در تمام فصول سال درخت کاشته شود تا هم روند تخریب کند شود و هم به سرعت تخریب جنگل ها برسیم زیرا سرعت نابودی بسیار بیشتر از سرعت بازسازی است.
وی ادامه داد: یک روز در کشور به نام روز درختکاری نامگذاری شده است که قطعا کاشت نهال فقط در یک روز جوابگوی نیاز محیط زیست کشور نیست، از سوی دیگر با کمبود منابع آبی مواجه هستیم که نیازمند برنامه ریزی اصولی و صحیح است.
هدایتی افزود: در این راستا سعی کردیم از فناوری های نوین برای رسیدن به هدف استفاده کنیم که با مطالعه و مشورت با کارشناسان مرکز تحقیقات جنگل ها مراتع و آبخیزداری به راهکار استفاده از سوپرجاذب ها رسیدیم و بر این اساس، هفته گذشته دو نهال گلدانی بلوط با استفاده از بلور سوپر جاذب را با مشارکت مردمی در محدوده خیابان قائم مقام فراهانی در تهران غرس کردیم.
عضو انجمن حفظ محیط کوهستان گفت: استفاده از سوپرجاذب ها برای کاشت نهال میزان آبدهی را تا حد زیادی کاهش می دهد، بررسی ها نشان می دهد میزان آبدهی بستگی به جنس خاک و نوع نهال دارد اما می تواند دوره های آبدهی را از هر روز به سه روز در میان برساند.
وی تاکید کرد: بلورهای سوپرجاذب سه تا چهار سال دوام دارد و در این مدت میزان آبدهی نیز کاهش می یابد که در حفظ منابع آبی صرفه جویی می شود، در این فاصله ریشه گیاه هم رشد می کند و دیگر نیازی به آبیاری مداوم ندارد.
هدایتی گفت: البته سوپرجاذب ها تا حدودی گران هستند و شاید هزینه آن با کاشت و برداشت یک نهال برابری کند اما مساله این است که امروزه از یک سو با کمبود آب مواجه هستیم و از سوی دیگر به علت آلودگی هوا باید درختان بیشتری کاشته شود که این خود نیازمند داشتن منابع آبی است بنابراین نه می توان کاشت درخت و حفظ منابع طبیعی را متوقف کرد و نه می توان به منابع آبی بی توجه بود که تنها راه، استفاده از فناوری های نوین است هرچند که تا حدودی هم گران باشد.
وی افزود: قصد داریم کاشت نهال با استفاده از سوپرجاذب ها را در سراسر شهر تهران توسعه دهیم که برای این کار در حال برنامه ریزی برای مشورت با کارشناسان فضای سبز شهری هستیم.
وی با بیان اینکه برای این کار از مشارکت های مردمی هم بهره می بریم، گفت: توسعه فضای سبزشهری، منابع طبیعی، مشارکت مردمی، استفاده از گونه های کم آب بر، کاشت نهال در تمام فصول سال و مقابله با آلودگی هوا برخی از اهداف ما در اجرای این طرح است.
استفاده از سوپر جاذب ها، راهکاری موثر برای مقابله با بحران کم آبی
