چه بر سر محیط زیست مان آمده است؛
منابع طبیعی سد راه توسعه کشور نیست

در یک سالی که گذشت، محیط زیست کشور حوادث مختلفی را از سر گذراند. به شکلی عجیب، مرگ پیروز یوزپلنگ جوانی که به سرعت دل ایرانیان را ربود، در صدر این اخبار قرار داشت. برخی از اعضای جامعه دامپزشکی کشور در گفتگو با رسانه ها اعلام کردند که تجویز اشتباه یک دارو توسط دامپزشکی باعث شده که نارسایی کلیه پیروز به مرگ او منجر شود. برنامه حفظ ذخایر یوزپلنگ ایران در دو سایت محدود از جمله در زیستگاه توران همچنان ادامه دارد.

در کنار این موضوع ، با وجود آنکه اعلام شد تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه 7 سانتیمتر ارتقاء یافته است، اما قاطبه کارشناسان معتقدند، با وضعیت فعلی خشکسالی برای همیشه باید با دریاچه ارومیه خداحافظی کرد و از این به بعد آن را در قالب یک دشت وسیع شوره زار تصور کرد.

بازگشت کشتی های ترال چینی از جمله دیگر اخبار جنجالی محیط زیست بود که البته از سوی مسئولین کشور تکذیب شد. با این همه برخی فعالان بومی جنوب کشور مدعی هستند که کشتی های ترال چینی که با روش ماهیگیری خود آسیب‌های جدی به اکوسیستم دریای عمان و خلیج فارس وارد می کنند، هنوز به صورت پراکنده فعالیت دارند. در خصوص نگاه مدیران و کارشناسان به محیط زیست در سال گذشته، با تنی چند از آنها گفتگو کردیم.

قانون ایمنی زیستی به صورت جامع تکوین می شود

محمد حسین بازگیر رئیس دبیرخانه شورای ملی ایمنی زیستی سازمان محیط زیست کشور در اینباره به خبرنگار خبرگزاری سیناپرس گفت: شاید یکی از اتفاقاتی که در حوزه محیط زیست رخ داده و کمتر به آن پرداخته می شود، ورود فناوری به این حوزه بوده است. این درحالی است که در سال های اخیر آحاد مختلف جامعه به ویژه جوانان دغدغه بیشتری نسبت به مسائل زیست محیطی پیدا کرده اند. در کنار این دغدغه مندی، استفاده از فناوری های نوین نیز برای پایش و رصد تحولات زیست محیطی شدت یافته است. این گسترش فناوری حوزه های مختلفی را در بر می گیرد و از آزمایش پسماندهای یک کارخانه تا رصد شبانه حیات وحش با دوربین های پیشرفته را شامل می شود.

وی افزود: همین تحولات سریع فناورانه به ویژه در یک سال اخیر باعث شد تا سیاستگذاران درصدد برآیند که قوانین و مقررات کشور را با تحولات سریع فناوری محیط زیست و زیست فناوری همگام سازند. دانشمندان ایرانی مختلفی در حال حاضر روی موضوع زیست فناوری های نوین کار می کنند. در این راستا سازمان محیط زیست به عنوان متولی این موضوعات در تلاش است تا با همکاری قوه مقننه قانون ایمنی زیستی را به شکلی جامع تکوین کرده، البته در این بین نظرات مختلفی وجود داشت و برخی معتقد بودند که قانون به اندازه کافی در این حوزه وجود دارد و برخی دیگر نیز معتقدند که نیاز به قوانین بیشتری وجود دارد. برای نمونه قانون ایمنی زیستی،حوزه دستکاری های ژنتیک در حوزه های نوین نظارت خواهد کرد، این تغییرات ژنتیکی ممکن است گیاهان یا حیوانات را در بر بگیرد. ما در تصویب این قوانین تلاش خواهیم کرد که تاثیرات احتمالی این گونه تغییرات فناورانه ژنتیکی را مدیریت کنیم.

بازگیر در ادامه گفت: در حال حاضر پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و پژوهشگاه بیوژنتیک وابسته به وزارت جهاد کشاورزی بر روی این موضوعات کار می کنند و هنوز به مرحله تولید نرسیده اند، اما زمان زیادی طول نخواهد کشید که محصولات مختلفی از آزمایشگاه های ژنتیک خارج شوند و ما باید برای این مرحله آماده باشیم.

راه اندازی نخستین هنرستان‌های محیط بانی در کشور

ضیاء الدین الماسی رئیس مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط بان سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز در این خصوص به خبرنگار سیناپرس گفت: در طول سال گذشته مانند هر سال، حوادث تلخ و شیرین زیادی در بخش محیط زیست کشور رخ داده است، اما از نظر من مهمترین اتفاق در حوزه محیط زیست می تواند همان بحث آموزش و آگاه سازی مردم باشد. صاحبان اصلی محیط زیست کشور مردم هستند و در همه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، این خود مردم آن کشور هستند که در نقش نگهبانان محیط زیست عمل می کنند. طبیعی است هرچه آموزش و آگاه سازی بیشتر باشد، مردم نیز مراقبت بیشتری به عمل خواهند آورد تا آسیب کمتری به محیط زیست وارد آید. سازمان محیط زیست کشور با توجه به اهمیت این موضوع تلاش های زیادی در این خصوص کرده است.

وی افزود: برای مثال افتتاح مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط بان کرج، برگزاری نخستین دوره آموزشی جامع بدو خدمت محیط بانان پس از چند سال وقفه، راه اندازی نخستین هنرستان‌های محیط بانی در کشور و پذیرش دانش آموز محیط بانی در مقطع دوم متوسطه در شهرستانهای شوشتر و شیراز از جمله این اقدامات بودند. جالب آنکه دانش آموزان زیادی به رشته محیط بانی علاقه مند بودند.
همچنین همکاری های با نهضت سواد آموزی، وزارت علوم،تحقیقات و فناوری و آموزش و پرورش انجام شد تا دانش آموزان و دانش جویان بیشتر با مسائل زیست محیطی کشور آشنا شوند؛ به طور کلی آموزش و آگاه سازی به ویژه آموزش به نسل های آینده، ضامن بقای یک محیط زیست ایمن و پاک است.

منابع طبیعی سد راه توسعه کشور نیست

مژگان جمشیدی کارشناس ارشد محیط زیست و روزنامه نگار و فعال شناخته شده محیط زیست کشور اما به اندازه مدیران سازمان محیط زیست خوش بین نبود. او که از نزدیک تحولات زیست محیطی کشور را رصد می کند، در اینباره به سیناپرس گفت: نمی توانم اتفاق مثبت شاخص و تاثیرگذاری در ذهنم بیابم که در یک سال اخیر در حوزه محیط زیست رخ داده باشد. در حال حاضر نیز شاید مهمترین معضل بی برنامگی خود سازمان محیط زیست باشد. به یاد دارم رئیس جمهور سابق(محمود احمدی نژاد) در سفر به استان خراسان رضوی یک بار گفت، منابع طبیعی سد راه توسعه کشور شده است، یعنی این دیدگاه همواره در میان مدیران کشور وجود داشته است که الزمات زیست محیطی، مانعی برای توسعه است. متاسفانه همین اظهارات را به نوعی آقای رئیسی نیز 3 ماه قبل تکرار کردند و گفتند محیط زیست نباید تبدیل به موانع توسعه شود، بدیهی است که چنین صحبت هایی فعالان زیست محیطی را دلسرد و ناامید خواهد کرد.

وی افزود: صدور بی‌محابای مجوزهای معدن بدون در نظر گرفتن زیست بوم آن مناطق یکی از نگرانی های اصلی در حال حاضر است. زیرا چیزی به اسم همزیستی مسالمت آمیز بخش معدن و محیط زیست وجود ندارد و در این زمینه باید فکری اساسی صورت گیرد.

گزارش :هیرش سعیدیان

No tags for this post.