بنای امامزاده ربیعه خاتون در چندصدمتری مسجد جامع اشترجان که یکی از آثار تاریخی و هنری بسیار مهم منطقه است ؛ قرار دارد. بنا بر مستندات تاریخی ، شالوده این بقعه در دوره ایلخانان مغول ساخته شده است ولی متاسفانه در حال حاضر تمامی بخش های قدیمی آن از بین رفته و کلاً از نو ساخته شده و هیچ گونه تزئینات و سازه ای از دوره ایلخانی در آن دیده نمی شود.
بنای اصلی امامزاده دارای شبستان گنبد دار مربعی بوده است که دیوار های آن از خشت مخلوط با سنگریزه و کاه ساخته و با گل بندکشی شده است. روی دیوارها را اندود کاه گلی به ضخامت چهار سانتیمتر و روی آن را گچی به ضخامت یک سانتیمتر ، پوشانده بود.
امروزه در کنار این امامزاده محوطه باز و وسیعی وجود دارد که مردم روستا از آن به عنوان بازار های غیر دائم و جمعه بازار استفاده می کنند. گنبد بنا نیز به وسیله پوشش ایزوگام نقره ای رنگ پوشیده شده است که این موضوع کاملا با ماهیت تاریخی و مذهبی بنا در تضاد بوده و قابل توجیه نیست.
به استناد صفحه 150 کتاب معماری ایلخانی نوشته دونالد ویلبر و مندرجات کتاب بناهای آرامگاهی در مورد این بنا می توان ا ظهار داشت :
بنای اصلی امامزاده دارای شبستان گنبد دار مربعی بوده است که دیوار های آن از خشت مخلوط با سنگریزه و کاه ساخته و با گل بندکشی شده است. روی دیوارها را اندود کاه گلی به ضخامت چهار سانتیمتر و روی آن را گچی به ضخامت یک سانتیمتر ، پوشانده بود. این بنا از نظر مصالح ساختمانی و جزئیات تزئینی مشابه مسجد جامع اشترجان بوده و حتی جزئیات راس طاقدار دیوار امامزاده نیز کاملاً شبیه راس طاقدار محراب مسجد اشترجان است. در امامزاده تزئینات چند رنگه گچی در محدوده فرورفتگی محراب و دیوار دیده می شود. لازم به ذکر است که در حال حاضر محراب گچبری شده امامزاده که مشابه محراب مسجد جامع اصفهان بوده؛ به موزه تهران منتقل شده است. تاریخ ساخت این محراب سال 708 ه ق ذکر شده و توضیح دیگر این که تزئینات چند رنگه گچی سراسر اتاق گنبد را فرا گرفته است.
تا چندی پیش اتاق مقبره به علت نداشتن سقف در معرض عوامل مختلف جوی بود تا اینکه سقف امامزاده تعمیر شد بخش خارجی دیواره محراب با آجر روکش و زوایای اتاق و نقاط وسط دیوارهای شرقی و غربی با جرزهای آجری که سقف جدید را نگه داشته، پر شد . سردر جدیدی در دیوار غربی اتاق ساخته شده است . کتیبه های موجود نشان می دهد ، ساختمان امامزاده هفت سال قبل از مسجد اشترجان تکمیل شده است .
گزارش تصویری و تحلیل فنی: احسان محمدحسینی – فاطمه کردی
No tags for this post.