بنابراین می‌توان گفت آتشسوزی جنگل پدیده‌ای غیرقابل‌کنترل است که در منطقه‌ای با گیاهان اشتعال‌پذیر و نواحی روستایی یا حیات‌وحش رخ می‌دهد. این پدیده در استرالیا معمول است. زیرا اقلیم این منطقه گرم و خشک است. آتشسوزی در طول سال جنگل‌های استرالیا را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، اما در فصول بهار و تابستان شدت بیشتری دارد. در آتشسوزی جنگل‌های آمریکا نیز هر سال 60 تا 80 آتشسوزی در جنگل‌ها اتفاق می‌افتد که 13 تا 45 میلیون متر‌مربع از زمین‌های جنگلی را سوزانده و از بین می‌برد.
افزایش خطر آتشسوزی
آتشسوزی جنگل‌ها بیشتر در مناطقی اتفاق می‌افتد که از نظر اقلیمی شرایط خاصی داشته باشند. معمولا در این مناطق رطوبت کافی برای رشد گیاهان وجود دارد، اما خشکسالی‌های دوره‌ای بر این مناطق حاکم است. استرالیا، آسیای جنوب‌شرقی، دشت‌های آفریقای جنوبی، جنگل‌های ایالات متحده آمریکا و کانادا و حوضه مدیترانه از چنین شرایط اقلیمی برخوردارند و این ویژگی موجب شده است آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای را در این مناطق شاهد باشیم. اگرچه باید در نظر داشت که پدیده گرمایش جهانی در افزایش شدت خشکسالی‌ها در این مناطق و در نتیجه افزایش آتش‌سوزی‌ها نقش بسیار مهمی داشته است.
در برخی از اکوسیستم‌ها آتش‌سوزی‌های طبیعی در تنظیم رشد گیاهان تاثیرگذار هستند اما بسیاری از اکوسیستم‌ها در نتیجه آتشسوزی به‌شدت آسیب دیده و از بین رفته‌اند. برای مثال وقوع آتشسوزی در جنگل‌های کالیفرنیای جنوبی و مناطق جنوب‌غربی آمریکا به ایجاد اختلال در چرخه طبیعی اکوسیستم این مناطق منجر شده و موجب شده است علفهای غیربومی به جای گیاهان بومی این مناطق رشد کند. پس از آتشسوزی برخی گونه‌های گیاهی مهاجم در مناطق آسیب دیده رشد می‌کنند و این در حالی است که این گونه‌ها به‌شدت اشتعال‌پذیرند و موجب افزایش خطر آتش‌سوزی‌های بعدی می‌شوند.
در برخی از اکوسیستم‌ها آتش‌سوزی‌های طبیعی در تنظیم رشد گیاهان تاثیرگذار هستند اما بسیاری از اکوسیستم‌ها در نتیجه آتشسوزی به‌شدت آسیب دیده و از بین رفته‌اند.
در جنگل‌های بارانی آمازون نیز عوامل مختلفی از جمله خشکسالی، قطع درختان، سوزاندن زمین برای کشت متناوب و گله‌داری موجب شده است در جنگل‌های مقاوم به آتش سوزی، رشد بوتههای اشتعال‌پذیر به میزان قابل‌توجهی افزایش پیدا کند. آتشسوزی در این جنگل‌های بارانی با پیامدهایی همراه است که به از بین رفتن گونه‌های متنوع گیاهی و افزایش انتشار دی‌اکسید‌کربن منجر می‌شود. پیش‌بینی می‌شود تا سال2030 میلادی نیمی از جنگل‌های بارانی آمازون به دلیل آتشسوزی و خشکسالی و دخالت انسان‌ها در طبیعت آسیب دیده و در معرض نابودی قرار گیرد.
این در حالی است که آتشسوزی جنگل‌ها در این مناطق موجب تولید خاکستر و نابودی موادغذایی در دسترس خواهد شد. از سوی دیگر با هرز رفتن آب، احتمال بروز سیل‌های ناگهانی نیز افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر این آتشسوزی جنگل‌ها با افزایش انتشار دی‌اکسید‌کربن و جلوگیری از رشد گیاهانی که می‌توانند کربن موجود در محیط را به دام اندازند در نهایت به تغییرات اقلیمی منتهی خواهد شد که می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای به همراه داشته باشد. اگرچه آتشسوزی جنگل‌ها می‌تواند با آسیب‌های گسترده‌ای همراه باشد اما باید در نظر داشت که رشد برخی از گونه‌های گیاهی به آتشسوزی بستگی دارد. معمولا آتش‌سوزی‌های بزرگ و گسترده با پیامدهای نامطلوبی همراه است و همین موضوع موجب نگرانی می‌شود.
جنگل‌های آمریکا در آتش سوخت
همه ساله در فصل تابستان با توجه به کاهش بارندگی مناطق جنگلی ایالت کالیفرنیا صحنه وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده و مشابهی است. آتشسوزی جنگل‌های کالیفرنیا از رویدادهای اخیر است که موجب تخلیه بیش از 1500 واحد مسکونی شد و صدها واحد مسکونی نیز در این آتش‌سوزی‌ها در معرض خطر آتشسوزی قرار گرفتند. البته جنگل‌ها و بوته‌زارهای جنوب کالیفرنیا اوایل تیرماه امسال نیز آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای را پشت‌سرگذاشته بودند. گرمای شدید هوا، کاهش رطوبت و وزش باد موجب شد آتش‌سوزی‌های سالانه در این منطقه در مقایسه با سال‌های گذشته شدت بیشتری پیدا کند. از این رو تلاش آتش‌نشان‌ها برای مهار آتش‌سوزی‌ها نتیجه‌ای به همراه نداشت . آتش‌سوزی‌ها در این منطقه از خردادماه امسال آغاز شده است و همچنان ادامه دارد.
ایالت‌های آریزونا، سانتابارابارا و نیومکزیکو نیز از پیامدهای آتشسوزی در امان نبوده است. در ایالت آریزونا که دمای هوا تا سه برابر افزایش یافته است ده‌هزار هکتار از مناطق جنگلی دچار آتشسوزی شده است.
این آتش‌سوزی‌ها با ایجاد خسارت‌هایی در خانه‌ها، مزارع و داراییهایی مردم همراه بود. مرداد ماه امسال با آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای در قلب آمریکا همراه بود. در اثر این آتش‌سوزی‌ها 10جاده منتهی به مناطقی که در آتش می‌سوخت به دلیل گسترش حریق مسدود شد. این آتشسوزی حدود 2225 هکتار از جنگل‌های مناطق شمال‌غربی لس‌آنجلس را تحت‌تاثیر قرار داد. در اثر آتش‌سوزی‌های اخیر جنگل‌های شمال‌غرب لس‌آنجلس بیش از 300 واحد مسکونی تخلیه شد. آتشسوزی در این جنگل‌ها به‌سرعت در حال پیش‌روی بود و به آتشسوزی حدود 2200 هکتار از جنگل‌های لس‌آنجلس منتهی شد. خشکسالی، خشکی پوشش گیاهی و افزایش دمای هوا از علل آتشسوزی جنگل‌های این منطقه عنوان شده است. تابستان امسال دمای هوا به بیشترین میزان خود در یک قرن اخیر رسید و به همین دلیل آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای را در جنگل‌های این منطقه شاهد بودیم.
وقتی از روسیه تا کانادا در آتش می‌سوزد
اردیبهشت ماه امسال اداره جنگلبانی فدرال روسیه از آتش گرفتن بیش از 5900 هکتار از جنگل‌های نقاط مختلف این کشور خبر داد. در این حادثه بیش از 45 آتشسوزی در جنگل‌های 77 منطقه روسیه ثبت شد. جنگل‌های اطراف شهر نفت‌خیز مک‌موری در استان آلبرتا کانادا نیز اردیبهشت امسال در آتش سوخت. این آتش‌سوزی‌ها بسیار گسترده بود و برای مهار آتشسوزی در بخشی از شهر حالت فوق‌العاده اعلام شد. به علت گرما و خشکی هوا این پدیده امسال زودتر از سال‌های گذشته آغاز شد و مناطق گسترده‌ای از جنگل‌های غرب کانادا را تحت‌تاثیر خود قرار داد. این آتشسوزی موجب تخریب و آسیب‌دیدگی حدود 1600 واحد مسکونی در آلبرتا شد و حتی مناطق نزدیک فرودگاه این شهر نیز از شعله‌های آتش در امان نماند. تاکنون هزاران هکتار از مناطق جنگلی و زمین‌های زراعی در اثر آتشسوزی تخریب شده است. این حادثه موجب شد همه پروازهای فرودگاه مک‌موری لغو شود. افزایش غیرعادی دمای هوا و خشکی آب‌و‌هوا موجب شد مناطق جنگلی آلبرتا به انباری از باورت تبدیل شود. این منطقه نفت‌خیر در قلب ماسه‌های نفتی کانادا قرار دارد و سومین ذخایر بزرگ نفتی دنیا پس از عربستان و ونزوئلا در این منطقه یافت می‌شود.
گزارش :فرانک فراهانی جم
No tags for this post.