گزارش تصویری و تحلیل فنی قراولخانه و زندان بابا لنگر

بنای فعلی زندان و قراولخانه موسوم به بابا لنگر که در روستائی با همین نام در نزدیکی سبزوار واقع شده است، نیمه مخروبه و با پی سنگی و دیواره های خشتی بوده  و ملاط به کار رفته در ساختمان آن ماسه آهک و ساروج است.

با توجه به نزدیکی محل این بنا به آتشکده آذر برزین مهر و سنگی بودن آن برای اعلام نظر قطعی نیاز به حفاری و انجام کاوش های علمی به شدت حس می شود.

از ظواهر امر مشخص است که بنای فوق الذکر در هنگام ساخت و دوران آبادانی خود دارای برج و بارویی با جنس خشت بوده است.  دیواره های داخلی بنا از جنس سنگ ساخته شده و بخش بیرونی آن با لایه ضخیمی از خشت و گل اندود شده است. در حال حاضر این محل تا نیمه در خاک فرو رفته و بخش بیرونی آن شامل طاق و تویزه قابل مشاهده است.

متاسفانه مجموعه فوق الذکر در شرایط مناسبی به سر نبرده و آوار ناشی از تخریب سازه ها در کنار غبار و خاک باقی مانده از گذر قرن های متمادی از ساخت این مجموعه؛ در حال حاضر داخل بنا را پر کرده و عدم کاربری بنا و نبود توجه و رسیدگی به آن سبب شده  تا بخش های داخلی مجموعه تا محل پاطاق ها از خاک پوشیده شود. البته در این خرابه ها آثاری از طاقچه های تزئینی نیز مشهود است.

تنها پژوهش و کاووشی که در این محل صورت گرفته است توسط آقای لباف در دهه هفتاد خورشیدی انجام شده و بنا بر اظهارات محمد عبدالله زاده ثانی ، باستان شناس میراث فرهنگی سبزوار ، این پژوهشگران قدمت بنا را ایلخانی تخمین زده اند .

در حال حاضرو  با توجه به زیر خاک بودن بخش اعظم بنا و عدم وجود شواهد کافی نمی توان درباره پیشینه این مجموعه نظر قطعی صادر کرد اما در گزارش های سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی نیز قدمت این بنا قرن هشتم هجری ذکر شده است. در طول مسیر کوهستانی برای دستیابی به بنا مقداری سفال به صورت پراکنده دیده می شود که با لعاب های دوره ایلخانی هماهنگی دارد.  با توجه به نزدیکی محل این بنا به آتشکده آذر برزین مهر و سنگی بودن آن برای اعلام نظر قطعی نیاز به حفاری و انجام کاوش های علمی به شدت حس می شود.

گزارش تصویری و تحلیل فنی: احسان محمدحسینی – فاطمه کردی 

No tags for this post.