تدوین آئین‌نامه منع دخالت نهادهای خارجی در دانشگاه‌ها
دکتر محمد فرهادی صبح امروز در نشستی با روسای دانشگاه‌های استان‌های خراسان در دانشگاه فردوسی با بیان این مطلب اظهار کرد: ما باید با اساتید و دانشجویان و همچنین تشکل‌های دانشجویی ارتباط بیشتری داشته باشیم و تشکل‌های دانشجویی باید به شکل خاصی مورد توجه قرار گیرند. اما براساس گزارش‌هایی که به دست ما رسیده متاسفانه شنیده می‌شود، جلسات شورای نظارت بر فعالیت‌های تشکل‌های دانشجویی در دانشگاه‌ها بعضا تشکیل نمی‌شود و همین مساله باعث بروز برخی اتفاقات می‌گردد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه برگزاری جلسات شورای نظارت بر فعالیت‌های تشکل‌های دانشجویی در دانشگاه‌ها قطعا می‌تواند به فعالیت این مجموعه‌ها کمک کند، تصریح کرد: بعضا به دلیل برگزار نشدن این جلسات برخی تشکل‌ها مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند و متاسفانه ارگان‌های خارج از دانشگاه نیز گاها در این مساله دخالت می‌کنند.
فرهادی تاکید کرد: برای این منظور آئین‌نامه‌ای تهیه شده تا مانع دخالت‌های نهادهای بیرونی در دانشگاه‌ها شود. در این راستا با دستگاه‌های دیگر در حد روسای قوا جلساتی داشته‌ایم تا دیگر شاهد چنین مسائلی در دانشگاه‌ها نباشیم. زیرا قطعا کسی نباید در دانشگاه دخالت کند، مگر امنیت یک شهر به خطر افتاده باشد. چنین مساله‌ای نیز باید با اطلاع و دخالت رئیس دانشگاه صورت گیرد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مشکلات آموزش عالی در کشور، اضافه کرد: آموزش عالی در کشور ما مدلی خاص است به این معنا که نه دانشگاه‌های ما صددرصد مستقل هستند و نه به شکل یک اداره کل اداره می‌شوند. به همین جهت تداخل‌هایی در فعالیت‌های آنان شکل می‌گیرد و از چند مرجع برای ما قوانین و مقررات تنظیم می‌گردد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: پس از این باید طرح آمایش آموزش عالی بیشتر مطرح شده و همگان برای تحقق آن تلاش کنند. ما برای تصویب کلیات آمایش آموزش عالی حدود یک سال فعالیت داشته‌ایم و در این راستا توسعه و توازن آموزش عالی، تنوع نظام‌ها و نیازهای محلی، منطقه‌ای و ملی مورد توجه قرار گرفت.همچنین یکی از اصلی‌ترین نکاتی که در ساماندهی آموزش عالی مورد توجه قرار گرفته منطقه‌بندی کردن آموزش عالی به 10 منطقه است که البته این مساله شامل مراحل اجرایی است و باید روی آن کار شود.
وی تاکید کرد: ابلاغ سند آمایش آموزش عالی به معنای اجرای بخش‌نامه‌ای و آئین‌نامه‌ای آن نیست. در این مسیر باید فرهنگ‌سازی صورت گرفته و توجیهات انجام شود چرا که در حال حاضر برای اجرایی شدن این سند ما از پشتوانه قانونی برخوردار هستیم و باید برای اجرای آن پاسخگو باشیم.
فرهادی گفت: فاز اول سند آمایش آموزش عالی مشخص شدن مناطق ده‌گانه است. برای این منظور ما باید در هر منطقه یک یا تعدادی دانشگاه معین داشته باشیم. امسال با این منطقه‌بندی انتظار از دانشگاه‌ها برای مشارکت در تحقق آن بیشتر است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر ضرورت ساماندهی آموزش‌های مهارتی و فنی و حرفه‌ای عنوان کرد: در حال حاضر آموزش‌های کوتاه‌مدت علاوه بر وزارت علوم، در وزارتین کار و آموزش و پرورش نیز صورت می‌گیرد. به همین جهت باید ساماندهی دقیقی در این حوزه انجام دهیم. البته برای این منظور ستادی در سطح وزارت‌خانه تشکیل شده و پیگیر این ساماندهی است.
وی با بیان اینکه باید برای تحقق اقتصاد مقاومتی و دانش‌بنیان در سطح دانشگاه‌ها فرهنگ‌سازی صورت گیرد، تصریح کرد: حرکت به سمت تولیدات دانش‌بنیان باید مبتنی بر دانش و دانشجو باشد تا بتوان مشکلات کشور را از این منظر حل کرد. در واقع دانشگاه‌ها در مورد چیستی اقتصاد مقاومتی باید کار کنند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اظهار کرد: در ستاد اقتصاد مقاومتی چند سرفصل مهم تعیین شده که یکی از آن‌ها ساماندهی آموزش عالی و تولیدات فناورانه داخلی است. علاوه بر این بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها نیز مورد توجه است.
فرهادی در ادامه سخنان خود با اشاره به برخی از مشکلات دانشگاه پیام نور، بیان کرد: دانشگاه پیام نور دانشگاه خوبی است که می‌تواند به کل جمعیت بالغ کشور آموزش ارائه کند. البته این مساله باید در چارچوب‌های قانونی شکل بگیرد.
وی ادامه داد: قرار بود دانشگاه پیام نور در مسافت‌های حساب شده و هر 30 کیلومتر یک واحد داشته باشد و حداکثر آموزش‌های آن نیمه‌حضوری باشد. متاسفانه امروز شاهد این هستیم که این مسائل رعایت نشده است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: این دانشگاه می‌تواند با شیوه‌های مجازی به اندازه کل کشور دانشجو داشته باشد اما این آموزش‌ها نباید حائز رشته‌های عملی باشند. چرا دانشگاه پیام نور باید خوابگاه از ما بخواهد؟ در حالی که این دانشگاه قرار نبود دانشجوی مقیم داشته باشد. همچنین امروز بسیاری از ساخت‌وسازهای دانشگاه پیام نور رها شده و روند ساخت و سازهای برخی واحدهای این دانشگاه بین 5 تا 30 درصد نیمه تمام مانده است.
وی بیان کرد: اگر این دانشگاه در چارچوب اساس‌نامه حرکت کند قطعا اتفاق مثبتی است. حتی می‌توان در قالب دانشگاه پیام نور برخی از رشته‌هایی که تا حدودی فعالیت‌های عملی نیز دارند را ارائه کرد.
مخالف فعالیت پردیس‌های دانشگاهی نیستیم
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به کمبود دانشجو در رشته‌های فنی و حرفه‌ای، اضافه کرد: ظرفیت دانشگاه‌های کشور برای پذیرش دانشجو در این رشته‌ها 300 هزار صندلی بود اما تنها 142 هزار تن در این رشته‌ها ثبت‌نام کرده‌اند. امروز مساله هدایت تحصیلی برای ما بحران ایجاد کرده و رشته‌های علوم پایه نیز در خطر است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری افزود: در حال حاضر پردیس‌های دانشگاهی نیز تکلیف روشنی ندارند که باید برای آن نیز چاره‌ای اندیشید. البته برخی از این پردیس‌ها تعطیل شده اما ما مخالف فعالیت پردیس‌های دانشگاهی نیستیم.
تعیین تکلیف مدیریت دانشگاه فرهنگیان در هفته آینده
فرهادی در ادامه با بیان اینکه هفته آینده تکلیف مدیریت دانشگاه فرهنگیان روشن خواهدشد، تاکید کرد: اگر این اتفاق رخ ندهد در خود شورای عالی انقلاب فرهنگی تصمیم‌گیری می‌شود.
وی در بخش دیگری از این نشست راه‌اندازی دوره‌های پسادکتری را اقدامی مثبت ارزیابی کرد و گفت: سال گذشته بالغ بر 700 دوره پسادکتری راه‌اندازی شده است. باید توجه داشت پسادکتری مدرک نیست بلکه یک دوره تکمیلی خاص است. این خیلی اتفاق خوبی است که دانشجویان این دوره‌ها بخشی از دوره خود را در صنعت بگذرانند. در حال حاضر این اتفاق در دانشگاه سهند رخ داده است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اظهار کرد: ما در این راستا بازنگری‌های زیادی در رشته‌های تحصیلی صورت گرفته و ما با وزارت صنایع نیز همکاری‌های زیادی داشته‌ایم. می‌توان بسیاری از دانشجویان دکتری را در قالب فرصت‌های مطالعاتی به بخش صنعت فرستاد. البته پذیرش این مسائل سخت است و باید به صورت نمونه‌ای و پایلوت اقداماتی صورت گیرد تا در نهایت به فرهنگ‌سازی آن کمک شود.
فرهادی با ارایه مدرک‌های دانشگاهی مشترک موافقت کرد و در این رابطه گفت: این مساله در دانشگاه‌های ما مسبوق به سابقه است. به عنوان نمونه در گذشته در دوره مهندسی پزشکی تفاهم‌نامه‌ای بین دانشگاه‌های علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه شریف منعقد شده بود.
وی با ابراز گلایه از تعداد زیاد دانشجویان دوره‌های دکتری عنوان کرد: امروز در دنیا تعداد این دانشجویان در حال کاهش است چراکه یک دانشجوی دکتری نهایتا استاد دانشگاه می‌شود و یا به عنوان یک محقق کار فکری می‌کند. اگر قرار باشد یک دانشجو وارد بازار کار شود، حداکثر مدرک کارشناسی‌ارشد برای وی کفایت خواهد کرد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه در حال حاضر حدود 100 هزار دانشجوی دکتری در دانشگاه‌های کشور مشغول به تحصیل هستند، اظهار کرد: این میزان در مقطع کارشناسی‌ارشد بیش از 400 هزار دانشجو است. قطعا بخشی ازمساله فساد علمی از همین تعداد بالا نشات می‌گیرد.
فرهادی اضافه کرد: همه این‌ها در حالی است که براساس نقشه جامع علمی کشور ما باید در سال 1404 سه درصد دانشجو در مقطع دکتری داشته باشیم. در حال حاضر این 100 هزار دانشجوی دکتری در کشور تنها 1.8 درصد از آن هدف را برآورده کرده است. به نظر می‌رسد باید در برخی از مسائل این سند هم بازبینی‌هایی صورت گیرد.
وی با اشاره به تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در طول سال، عنوان کرد: سالانه 800 هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی داریم که اگر این تعداد بخواهند وارد بازار کار شوند، باید رشد اقتصادی ما 8 درصد باشد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: بر همین اساس آموزش‌های مهارتی در برنامه ششم توسعه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. امروز مشکل ما کمبود تکنسین است. در این راستا دانشگاه‌های علمی کاربردی می‌توانند به صورت نامحدود فعالیت کنند اما این فعالیت باید براساس اساس‌نامه این دانشگاه باشد. هیچ‌گاه قرار نبود دانشگاه‌های علمی کاربردی دانشجوی آزاد پذیرش کند.
فرهادی در مورد برخی تخلفات پژوهشی در سطح اساتید دانشگاهی، گفت: هیات‌های انتظامی دانشگاه‌ها باید نسبت به تخلفات برخورد کنند. ما در مورد بحث تقلب علمی و فروش پایان‌نامه لایحه قانونی تنظیم کردیم که در مجلس قبل به نوبت تصویب نرسید و در حال حاضر نیز در دستور کار مجلس دهم است. قطعا تصویب این لایحه به برخورد با چنین مسائلی کمک خواد کرد.
وی اضافه کرد: البته برای جلوگیری از تقلب‌ها ما سامانه ثبت پایان‌نامه‌ها را در کشور راه‌اندازی کردیم. از دیگر سو باید در نظر داشت که وزارت علوم نظام جامع ارزیابی ندارد که امیدواریم این نظام در قالب یک مرکز جامع در وزارت‌خانه ایجاد شود.
گپ‌وگفت روسای دانشگاه‌های خراسان بزرگ با وزیر علوم
روسای دانشگاه‌های استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی صبح امروز طی نشستی با وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به بیان دغدغه‌های خود پرداختند.
به گزارش ایسنا، در ابتدای این نشست دکتر محمد کافی، رئیس دانشگاه فردوسی، با اشاره به تفکیک دیرهنگام استان‌های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی اظهار کرد: این تفکیک دیرهنگام باعث شده از جهات مختلف امکانات و زیرساخت‌های لازم برای توسعه آموزش عالی در اختیار ما نباشد و امروز تعداد دانشجویان استان خراسان بزرگ، کمتر از میانگین کشوری است، براساس آمار تا سال 93 به صورت سالانه در کشور حدود یک میلیون و 150 هزار دانشجو در دانشگاه‌ها ثبت‌نام کرده‌اند.
وی ادامه داد: این تعداد در سه استان خراسان شمالی، رضوی و جنوبی 100 هزار دانشجو در سال است که سهم استان خراسان رضوی 13 هزار دانشجو، سهم استان خراسان شمالی 12 هزار دانشجو و سهم خراسان رضوی 77 هزار دانشجو است.
رئیس دانشگاه فردوسی تصریح کرد: به طور کلی حدود 400 هزار دانشجو در خراسان بزرگ مشغول به تحصیل هستند که 300 هزار تن از این تعداد در خراسان رضوی، 47 هزار دانشجو در خراسان جنوبی و 44 هزار دانشجوی دیگر در خراسان شمالی تحصیل می‌کنند.
کافی با بیان اینکه استان خراسان بزرگ 8.7 درصد سهم آموزش عالی را در اختیار دارد، افزود: براساس این آمار 6.5 درصد از این میزان سهم خراسان رضوی، 1.1 درصد سهم خراسان جنوبی و 0.9 درصد سهم خراسان شمالی است.
وی با اشاره به تعداد اعضای هیات علمی در دانشگاه‌های این سه استان عنوان کرد: حدود 4000 عضو هیات علمی رسمی در دانشگاه‌های خراسان رضوی مشغول به فعالیت هستند. خراسان جنوبی 720 و خراسان شمالی نیز 410 عضو هیات علمی رسمی در اختیار دارد.
رئیس دانشگاه فردوسی تاکید کرد: براساس این آمارها به نظر می‌رسد استان خراسان شمالی نیازمند مساعدت‌های بیشتری است.
کافی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: نرخ رشد دانشجویی از سال 85 تا 93 در استان خراسان جنوبی 10.8 درصد، در استان خراسان شمالی 11.5 درصد و در استان خراسان رضوی 9.2 درصد بوده است.
وی اضافه کرد: آنچه که باید برای توسعه این استان‌ها مدنظر قرار گیرد آن است که آموزش عالی به شکلی تقاضامحور و ماموریت‌گرا فعالیت کرده تا بتواند مشکلات استان را حل کند. برای انجام چنین ماموریت‌هایی قطعا نیازمند ملزوماتی هستیم که این امر نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه دکتر عبدالحسین فریدون، مدیرکل دفتر وزارتی وزارت علوم، با بیان اینکه امسال چهارمین سال از فعالیت دولت است، اظهار کرد: ارتقای کیفیت، ساماندهی آموزش عالی، پاسخگو شدن دانشگاه‌ها، بین‌المللی شدن دانشگاه و… جزو برنامه‌های اصلی وزارت علوم بوده و به همین جهت باید تعاملات بیشتری با دانشگاه‌ها برقرار شود.
وی ادامه داد: ما سعی کردیم بسیاری از آئین‌نامه‌های دست‌وپاگیر را حذف کنیم و در روند انجام برنامه‌ها تسریع و تسهیل صورت دهیم.
فریدون تصریح کرد: قطعا برخی از دانشگاه‌ها این توان را دارند که به تنهایی عهده‌دار این وظایف شوند. با این حال ضرورت تعامل و استفاده از ظرفیت‌های یکدیگر بین دانشگاه‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
رئیس دفتر وزارتی وزیر علوم خاطرنشان کرد: سیاست وزارت‌خانه نیز استفاده از ظرفیت‌های جمعی دانشگاه‌ها بوده و امیدواریم بتوانیم در این جهت برنامه‌ریزی کنیم. بسیاری از مسائل و مشکلات در دانشگاه‌ها مشابه یکدیگر است که باید برای حل آن همفکری کرد. امسال با توجه به اینکه با عنوان سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل شناخته می‌شود، باید موجبات تحقق این شعار و چابک‌سازی سیستم را فراهم کنیم.
در ادامه دکتر محمدعلی داوریار، رئیس دانشگاه پیام‌نور خراسان رضوی، با بیان اینکه باید سرانه دانشجویی برای دانشگاه پیام‌نور افزایش یابد، گفت: انتظار ما این است که از اعتبارات دولتی در سطح وزارت‌خانه و استان برای توسعه دانشگاه کمک شود. ما نیازمند کمک ویژه‌ای برای ساماندهی واحدهای زیان‌ده دانشگاه هستیم و از افراط و تفریط‌های گذشته در خصوص دانشگاه پیام نور رنج می‌بریم.
وی تصریح کرد: شعار محوری دانشگاه پیام‌نور در سال 95 ارتقای کیفیت است. در این راستا برای نخستین بار کالج زبان‌های خارجی و زبان‌آموزی فارسی در دانشگاه پیام‌نور خراسان رضوی راه‌اندازی شده و قرار است تا مهرماه مرکز نوآوری دانشگاه نیز راه‌اندازی شود.
رئیس دانشگاه پیام نور خراسان رضوی همچنین از راه‌اندازی آزمایشگاه مرکزی این دانشگاه در دو ماه آینده خبر داد.
پس از وی خلیل خلیلی، رئیس دانشگاه بیرجند، با بیان اینکه گسترش دانشگاه‌ها و خارج شدن آن‌ها از رسالت‌های خویش آسیب جدی به آموزش عالی وارد کرده است، اظهار کرد: ما باید به این مساله فرادستگاهی بنگریم.
وی اضافه کرد: امسال تغییر ذائقه در رشته‌های تحصیلی بسیار زیاد بود و باید منتظر کاهش کیفیت رشته‌های فنی و حرفه‌ای باشیم. چرخش متقاضیان کنکور به رشته‌های علوم تجربی قطعا باعث ضعیف شدن رشته‌های فنی و مهندسی در آینده خواهد شد.
رئیس دانشگاه بیرجند تاکید کرد: این تغییر ذائقه‌ها براساس سیاست‌های کلان کشور به وجود آمده و هر کس برای ورود به دانشگاه اندیشه آینده خویش را در سر دارد.
خلیلی با بیان اینکه کماکان انبساط آموزش عالی وجود دارد، عنوان کرد: نحوه هزینه‌کرد یک تا سه درصد بودجه پژوهشی نیز باید اصلاح شود. امروز دستگاه‌ها عمدتا بودجه‌های پژوهشی را شخصا هزینه می‌کنند اما این باید به دانشگاه بازگردد.
پس از وی دکتر عبدالرحیم قنوات، رئیس دانشگاه نیشابور، با اشاره به رویکردهای وزارت علوم در توسعه دانشگاه‌های آموزش‌محور و سپس پژوهش‌محور اظهار کرد: ما ابتدا باید ارزیابی کنیم که کدام‌یک از این مراحل را به درستی طی کرده‌ایم. این مسائل را باید کسانی که آموزش عالی را تحلیل و انتقاد می‌کنند، بررسی کنند.
وی اضافه کرد: اگر قرار است دانشگاه‌ها پژوهش‌محور باشند، باید سیستم آن‌ها تغییر کند. این درحالی است که ما هنوز سیستم آموزش‌محوری را حفظ کرده‌ایم. لازم است حداقل این تغییر سیستم در برخی از دانشگاه‌های مهم به صورت پایلوت اجرا شود.
قنوات با بیان اینکه اخلاق آموزشی و حرفه‌ای در آموزش عالی آسیب دیده است، خاطرنشان کرد: تخلفات آشکار و گسترده‌ای در عرصه پژوهش رواج یافته و برخی برخوردهای محدود نیز نتوانسته مانع این تخلفات شود. این مساله امروز کیان آموزش عالی را در خطر قرار داده است.
به گزارش ایسنا، رئیس دانشگاه نیشابور اضافه کرد: اگر چنین مساله‌ای کنترل نشود، قطعا آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای دانشگاه‌ها و ذهنیت جامعه نسبت به آن به همراه خواهد داشت.
No tags for this post.
