به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در این دستورالعمل آمده است: در اجرای بند ه- ماده 3 و 5 آئین نامه کمیته ملی طبیعت گردی مصوب 27315 ت 33536 – مورخ 5/5/1384هیات وزیران به منظور تنظیم مقررات سرمایه گذاری با محوریت طبیعت گردی، ضوابط مشارکت و سرمایه گذاری با رعایت چارچوب های قانونی حاضر در 10 ماده و 7 تبصره در مورخ 31/1/1394 به تصویب کمیته ملی طبیعت گردی رسید و از تاریخ ابلاغ برای کلیه دستگاه های اجرایی لازم الاجرا است.
در ماده 1 این دستورالعمل برنامه های طبیعت گردی مطابق ماده 4 آئین نامه طبیعت گردی برمبنای الف- طبیعت گردی متمرکز که از طریق استقرار در مراکز اقامتی و مرکز بازدیدکنندگان یا بازدیدهای چند روزه صورت می گیرد. ب- طبیعت گردی غیرمتمرکز که متضمن بازدیدهای کوتاه مدت با وسایل و امکانات غیر ثابت می باشد، تعریف شده است.
تبصره 1 و 2 این ماده تاکید می کند، ایجاد هرگونه تاسیسات و امکانات اقامتگاهی و گردشگری از قبیل کمپینگ و چادر و سایر تسهیلات بادی مطابق طرح مدیریت مصوب باشد. همچنین، سرمایه گذار موظف است در طرح پیشنهادی، برنامه هایی برای آموزش جوامع محلی و همچنین بازدیدکنندگان داشته باشد.
ماده 2 این دستورالعمل، عرصه های موضوع این ضوابط را، منابع طبیعی ملی تحت اختیار و مدیریت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، زون های تفرجگاهی واقع در مناطق چهارگانه و تالاب ها و مناطق شکار ممنوع تحت اختیار و مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، مناطق دارای جاذبه های طبیعی واقع در محدوده های فرهنگی، تاریخی و باستانی تحت اختیار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، محدوده های مناسب واقع در املاک و مستثنیات قانونی اشخاص با رعایت حقوق ایشان که امکان و استعداد لازم جهت اجرای برنامه طبیعت گردی را داشته باشد، اراضی ملی و دولتی محدوده شهرها و بافت روستاها با کسب موافقت دستگاه های متولی، سایر مناطقی که دارای جاذبه های طبیعت گردی بوده و در حال حاضر تخریب شده و یا به کاربردهای دیگری اختصاص یافته اند، پس از احیاء و یا تغییر در شیوه بهره برداری به طرح های موضوع این ماده اختصاص می یابند.
ماده 3 این دستورالعمل به تاسیسات گردشگری مرتبط با تفرج متمرکز برای طرح های طبیعت گردی و مصادیق آن پرداخته است.
مصادیق تاسیساتی که به قصد ارائه خدمات و انتفاع برای پذیرایی، اقامت و خدمات مسافرتی به گردشگران و بازدید کنندگان در مناطق تفرج متمرکز طبق ضوابط دستگاه های ذیربط و ملاحظات زیست محیطی و حفظ کاربری و مالکیت دولت بر عرصه های منابع ملی و دولتی در طرح طبیعت گردی مجاز به احداث هستند، به شرح، اقامت های بوم گردی و سنتی، مراکز تفریحی و سرگرمی گردشگری، مجتمع ها، اردوگاه ها و محوطه های گردشگری، محیط ها و پارک های طبیعت گردی و گردشگری روستایی و عشایری، مراکز گردشگری ساحلی و دریایی، واحدهای پذیرایی و انواع غذاخوری منفرد بین راهی موجود، تاسیسات اقامتی و پذیرایی واقع در مجتمع های خدمات رفاهی بین راهی، مناطق نمونه گردشگری، دهکده های سلامت است.
طبق ماده 4، استقرار سازه ها و ساخت و سازهای منطبق با تفرج متمرکز در طرح های مصوب و در دست اجرای واقع در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور متناسب با اکوسیستم هر منطقه به صورت زیر به اجرا در خواهد آمد: اجرای مصوبات طرح تفصیلی موجود برای زون تفرج مترکز، بررسی و تصویب پیشنهادات مجری در قالب مندرجات ماده 3 این مصوبه حسب مورد توسط سازمان حفاظت محیط زیست و یا سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور مورد بررسی قرار می گیرد، چنانچه اجرای پیشنهادات مجری در طرح حاضر به دلایل زیست محیطی و سایر محدودیت ها و ممنوعیت های قانونی میسر نباشد مجری می تواند در فضای پشتیبان مکان یابی کند.
در تبصره این ماده آمده است: تملک و تحصیل اراضی در فضای پشتیبان به عهده سرمایه گذار است و دستگاه های عضو کمیته ملی در این خصوص مسئولیت ندارند.
ماده 5 این دستورالعمل شرایط متقاضیان را شرح داده است که از جمله مفاد مهم آن اولویت بخشی به جوامع محلی در شرایط مساوی است.
مجرای قانونی صدور مجوز در ماده 6 این دستورالعمل به این شرح تعریف شده است: متقاضیان اجرای طرح و پروژه طبیعت گردی قبل از هر گونه اقدام اجرایی موظف به کسب مجوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مطابق ماده 2 موسوم آئین نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر فعالیت آن ها مورخ 11/6/1394 هیات وزیران است، تشخیص نیاز مناطق مختلف کشور به ایجاد واحدهای طبیعت گردی با کمیته ملی طبیعت گردی است.
مراحل اعطای مجوز و موافقت با طرح های گردشگری و مهلت های مقرر طبق ماده 7 بدین شرح است: مهلت پاسخگویی سازمان های عضو کمیته ملی طبیعت گردی برای استعلام های سرمایه گذار شامل صدور مجور، بررسی و تصویب کتابچه طرح توجیهی در هر مرحله حداکثر 30 روز است و در پایان مهلت تعیین شده در صورتیکه انجام بررسی نیاز به مدت بیشتری داشته باشد، مراتب به متقاضی اعلام خواهد شد، در هر صورت مجموع زمان پاسخگویی ها حداکثر 60 روز خواهد بود، همچنین مهلت تهیه طرح اجرایی و نقشه های معماری و ملاحظات زیست محیطی برای سرمایه گذار شش ماه است و در صورت تاخیر سرمایه گذار مجوز طبیعت گردی وی ابطال خواهد گردید، پس از تصویب طرح اجرایی و نقشه های معماری، نسبت به انعقاد قرارداد اجرای طرح بر حسب مورد فی مابین هر یک از دستگاه های عضو کمیته ملی و مجری طرح منعقد خواهد شد، مدت زمان اجرای تاسیسات مصوب طرح طبیعت گردی مطابق طرح مصوب حسب مورد حداکثر 4 سال است و جرایم تاخیر در اجرا مطابق مقررات در قرارداد پیش بینی خواهد شد، مدت بهره برداری که در دوره اول از 15 سال کمتر نخواهد بود در قرارداد تعیین می شود.
طبق ماده 8 عدم رعایت مفاد شرح خدمات اجرایی مصوب و تاخیر در طراحی و احداث بیش از مهلت مقرر حسب مفاد قرارداد در زمان طراحی و احداث، همچنین عدم رعایت ظرفیت تحمل منطقه پس از دو بار اخطار و طرح موضوع در کمیته ملی طبیعت گردی، تردد گردشگران و تورها در سایر زون های غیر تفرجی (امن ، بازسازی و …) پس از یک بار اخطار و طرح موضوع در کمیته ملی طبیعت گردی، تخریب و تغییر اکوسیستم در محیط زیست و منابع طبیعی با اعلام مرجع ذیربط، عدم رعایت هنجارهای اجتماعی و فرهنگی جامعه محلی پس از یک بار اخطار و طرح موضوع در کمیته ملی طبیعت گردی و تغییر کاربری بدون اخذ مجوز قانونی در زمان بهره برداری موجب ابطال مجوز فعالیت های طبیعت گردی یا فسخ قرارداد بهره برداری می شود.
در تبصره های 1 و 2 این ماده قید شده که مرجع تشخیص ابطال و عدم آن کمیته ملی طبیعت گردی است و بدیهی است، اعمال تصمیمات کمیته ملی طبیعت گردی مانع از اقدامات و تدابیری نمی باشد که هر یک از دستگاه های عضو کیته ملی طبیعت گردی در قبال تخلفات انجام شده حسب وظیفه قانونی به عهده دارند.
ماده 9، راهنمای تدوین طرح اجرایی و استانداردهای طراحی تاسیسات و تجهیزات طبیعت گردی، الزامات و محدودیت ها و ممنوعیت های بهره برداری طبیعت گردی، طرح مصوب پارک و تفرجگاه برای عرصه های تحت مدریت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، پهنه بندی (زون بندی) برای عرصه های تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، ارائه طرح ارزیابی اثرات زیست محیطی را به عنوان اسناد پیوست هنگام اخذ مجوز طبیعت گردی برای هر مکان طبیعت گردی معرفی می کند.
طبق ماده 10 نیز دبیر کمیته ملی طبیعت گرذدی مسئول پیگیری و حسن انجام ضوابط این مصوبه است.
دستور العمل ضوابط مشارکت و سرمایه گذاری برای طبیعت گردی در مناطق طبیعی ابلاغ شد
