مشارکت مردم در بازار بورس سهام، یکی از مهم ترین راهکارهای افزایش رونق اقتصادی یک کشور است. محققان کشور با توجه به این موضوع، تحقیقی را انجام داده اند که در آن نقش قیمت پرنوسان مسکن بر حضور مردم در بازار بورس مورد بررسی علمی قرار گرفته است.
به گزارش سیناپرس، یکی از مشکلات اقتصاد ایران، بانک محور بودن تأمین مالی کسب و کار است. سهم بالای تأمین مالی از نظام بانکی، آسیب های زیادی به اقتصاد کشور تحمیل می کند. در صورتی که شوک های منفی طرف عرضه و تقاضا به اقتصاد کشور وارد شود، با توجه به بهره ثابت تأمین مالی از بانک ها، کسب و کارها در معرض ریسک های ناشی از پرداخت بهره ثابت قرار می گیرند. درحالی که تأمین مالی از بازار سرمایه، انعطاف پذیری اقتصاد کشور را ارتقا می دهد. هدف اصلی از تشکیل بورس به عنوان رکن اصلی بازار سرمایه، تجهیز پس اندازهای خصوصی و تخصصی آن به سرمایه گذاری صنعتی و تولیدی است.
به اعتقاد متخصصان، آن چه مسلّم است دارا بودن بازار سرمایه مطلوب بدون مشارکت عمومی در فرآیند این بازار، امری دور از انتظار خواهد بود. دستیابی به اهداف اقتصادی هر کشوری بدون مشارکت عمومی افراد آن کشور، امری غیرقابل تصور است.
یکی از راه های مشارکت افراد در توسعه اقتصادی، سرمایه گذاری در بازار سرمایه و به طور مشخص، بورس اوراق بهادار است. به گزارش سیناپرس، افزایش حضور و مشارکت مردم در بازار سرمایه، یکی از بحث های مهم در فرآیند توسعه اقتصادی است. حرکت به سمت اقتصاد بورس محور می تواند بستر و زیرساخت توسعه اقتصادی یک کشور را فراهم آورد و از این طریق، بنگاه های اقتصادی می توانند سرمایه در گردش و تأمین مالی لازم خود را در بستری خارج از بانک انجام دهند.
پژوهشگرانی از دانشگاه کردستان و دانشگاه بوعلی‌سینای همدان در یک بررسی علمی در این خصوص، اثرات نامتقارن قیمت مسکن بر میزان مشارکت عموم در بازار سهام ایران را مورد بررسی قرار داده اند.
در این پژوهش، محققان از روشی علمی به نام رگرسیون کوانتایل استفاده کرده اند و از طریق آن، داده های مربوط به دورۀ زمانی 1370 تا 1399 را مورد پردازش قرار داده اند.
نتایج این بررسی ها نشان می‌دهد: قیمت مسکن در بازه های زمانی مختلف بر مشارکت در بازار سهام، اثرات منفی و معنی داری داشته است. از دیگر نتایج پژوهش، می توان به اثرگذاری منفی قیمت طلا، نرخ ارز غیر رسمی و نرخ بهره اشاره کرد که در دهک های بالایی، این اثرگذاری بیشتر بوده است. اما بر همین اساس، تولید ناخالص داخلی سرانه و بازدهی بازار بورس، اثر مثبت بر مشارکت عمومی در بازار سهام داشته اند.
بختیار جواهری، استادیار و محقق گروه علوم اقتصادی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه کردستان و همکارانش در این باره می گویند: تغییرات قیمت مسکن یک متغیر درون زا در اقتصاد ایران است و کنترل و تغییرات آن بستگی به سیاست های پولی و مالی سیاست گذاران امر دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد جهت رونق و بهبود بازار سهام و افزایش میزان مشارکت در این بازار، به گونه ای برنامه ریزی گردد تا حتی المقدور تغییرات قیمت مسکن و قیمت سایر بازارهای جایگزین مانند طلا و ارز کاهش یابد و بتوان سرمایه ها را به سمت بازار سهام هدایت نمود.
آنها می گویند: این سیاست گذاری باعث می شود که با کاهش نوسانات قیمت مسکن، زمینه سرمایه گذاری با ثبات در این بخش فراهم شود، ضمنا از اثرات منفی بر بازار بورس و سایر بازارهای رقیب نیز جلوگیری می کند.
بر اساس این تحقیق که نتایج آن در فصل نامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران متعلق به دانشگاه بوعلی سینا منتشر شده اند، اهمیت این قضیه در اقتصاد ایران دو چندان است، چون در اقتصاد ایران با حجم زیادی از نقدینگی مواجه هستیم که سوداگران بازارهای مختلف، ازجمله بازار مسکن و بورس به دنبال نوسان گیری و کسب سودهای نامتعارف از این بازارها هستند که مهم ترین راهکار جلوگیری از این اثرات منفی بر اقتصاد، سیاست گذاری مناسب به منظور جلوگیری از ایجاد نوسان در این بازارها، ازجمله بازار مسکن است.
به گفته جواهری و همکارانش، در شرایط وجود نوسان زیاد در بازارهای مالی، نقدینگی موجود در جامعه نیز از بخش مولد اقتصاد که توانایی افزایش تولید و اشتغال را دارد، خارج شده و به بخش غیرمولد ازجمله خرید و فروش ارز و خرید و فروش طلا و سکه حرکت می کند.
آنها معتقدند: اجماع نظر وجود دارد که یکی از عوامل مهم تعیین کننده افزایش قیمت سهام در بسیاری از کشورها در چند سال گذشته، کاهش در نرخ بهره بوده است. با کاهش نرخ بهره، بخش زیادی از سرمایه های مردم از بانک ها خارج شده و این سرمایه ها روانه بازار سهام شده و این امر موجب افزایش مشارکت در بازار سهام می گردد.
به گزارش سیناپرس، این یافته های علمی پژوهشی که استفاده بانک مرکزی از سیاست های انبساطی را به منظور مشارکت بیشتر مردم در بازار بورس پیشنهاد می دهند، در صورتی نتیجه بخش خواهند بود که مدیریت این نهاد مهم و معتبر اقتصادی به شیوه ای علمی تر صورت گرفته و مدیران سطح بالای کشور، آموزش صحیح و بازگرداندن اعتماد مردم را از مهم ترین اهداف خود قرار دهند.
گزارش: محمدرضا دلفیه