یکی از دلایل مهم بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان کشف شد

محققان دانشگاه «مونترال» اخیرا از کشف مکانیسم‌های یک پروتئین دخیل در بیماری‌های قلبی- عروقی و سرطان خبر داده‌اند.

به گزارش سینا پرس فارس، نتایج یک مطالعه جدید برای اولین بار نشان داده است که چگونه پروتئین «نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین»(PCSK۹) گیرنده‌های کلسترول را تجزیه می‌کند که این امر گامی کلیدی برای کشف مکانیسم‌های بیماری قلبی عروقی و همچنین برخی سرطان‌ها محسوب می‌شود.

کلسترول و نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین

لیپوپروتئین‌های کم‌چگالی یا ال‌دی‌ال(Low Density Lipoprotein) می‌توانند به تجمع کلسترول در شریان‌ها منجر شوند که این امر به نوبه خود می‌تواند به تصلب شرایین – سخت شدن و باریک شدن شریان‌ها – و همچنین بیماری قلبی منجر شود.

گیرنده‌های ال‌دی‌ال به مولکول‌های ال‌دی‌ال و کلسترول مرتبط با آنها(LDLc) متصل می‌شوند و آنها را عمدتاً در سلولهای کبدی جمع‌آوری می‌کنند. ال‌دی‌ال جمع آوری شده درون سلول جذب می‌شود و گیرنده‌های ال‌دی‌ال سپس به سطح سلول برمی‌گردند تا مولکول‌های ال‌دی‌ال بیشتری جمع‌آوری کنند.

اختلالات در گیرنده‌های ال‌دی‌ال می‌تواند به هیپرکلسترولمی فامیلی(Familial Hypercholesterolaemia ) منجر شود و این وضعیتی است که باعث ایجاد سطوح بسیار بالای‌ ال‌دی‌ال در خون می‌شود. با این حال، برخی از موارد نادر هیپرکلسترولمی فامیلی نیز با پروتئینی به نام نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین (PCSK۹) مرتبط است.

نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین در سال ۲۰۰۳ در آزمایشگاه «نبیل جی سیده»(Nabil G. Seidah) استاد پزشکی دانشگاه مونترال کشف شد. نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین در جریان خون یافت می‌شود و به گیرنده‌های ال‌دی‌ال متصل می‌شود، با این حال، به جای اینکه گیرنده‌های ال‌دی‌ال پس از تجمع به سطح سلول برگردد، گیرنده‌ها ال‌دی‌ال تخریب می‌شود و از بازگشت آن به سطح سلول برای جمع‌آوری ال‌دی‌ال جلوگیری می‌شود.

اخیراً درمان‌هایی ایجاد شده است که یا عملکرد نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین را مختل می‌کند یا سطح آن را در خون کاهش می‌دهد و در نتیجه تخریب گیرنده‌های ال‌دی‌ال را محدود می‌کند. این می‌تواند به کاهش بیش از ۶۰ درصدی کلسترول مرتبط با ال‌دی‌ال در مقایسه با سایر داروهای کاهش دهنده کلسترول مانند استاتین‌ها منجر شود.

در مطالعه حاضر، سیده و همکارانش عملکردهای نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین را بیشتر بررسی کردند و مکانیسمی را کشف کردند که توسط آن نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین، گیرنده‌های ال‌دی‌ال را تجزیه می‌کند.

نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین به عنوان یک هدف دارویی بالقوه

محققان ساختار نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین را تجزیه و تحلیل کردند و نشان دادند که چگونه این ساختار یک ترکیب پیچیده را در کنار سه پروتئین(گیرنده‌های ال‌دی‌ال، پروتئین مرتبط با سیکلاز ۱(CAP۱) و آنتی‌ژن گلبول سفید انسانی سی(HLA-C)) تشکیل می‌دهد.

آنتی‌ژن گلبول سفید انسانی سی در خارج سلول‌ها یافت می‌شود و به عنوان بخشی از سیستم ایمنی عمل می‌کند و به شناسایی سلول‌های خودی از سلول‌های غیر خودی کمک می‌کند و لنفوسیت‌های تی مبارزه کننده با تومور را تحریک می‌کند. آنتی‌ژن گلبول سفید انسانی سی همچنین نقش کلیدی در هدایت ترکیب پیچیده پروتئین نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین به لیزوزوم‌های درون سلول – اندامک‌های متصل به غشاء حاوی آنزیم‌های گوارشی – برای تخریب آن دارد. علاوه بر این، نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین می‌تواند با افزایش تعداد مولکول‌های آنتی‌ژن گلبول سفید انسانی سی در سطح سلول، به توانایی‌های آنتی‌ژن گلبول سفید انسانی سی در مبارزه با تومور کمک کند.

محققان امیدوارند که اطلاعات جمع‌آوری‌شده در مورد عملکرد نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین از این مطالعه موفقیت‌آمیز به توسعه مهارکننده‌هایی منجر شود که می‌توانند تعاملات منفی با گیرنده‌های ال‌دی‌ال و آنتی‌ژن گلبول سفید انسانی سی را مسدود کنند، که این امر به طور بالقوه می‌تواند برای کمک به درمان بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان استفاده شود.

منبع: ایسنا