دوره نوجوانی، یکی از دوره های مهم زندگی افراد است که به دلیل شرایط خاص آن دوره، زمینه برای بروز و شکل گیری اختلالات روانی مهیا می باشد. برخی آمارها نشان می دهند که حدود 20 درصد از کودکان و نوجوانان در سرتاسر دنیا از اختلالات روانی و یا مشکلات مرتبط با سلامت روان رنج می برند. در این میان «افسردگی» یکی از شایع ترین اختلالات است که بنا بر آمار سازمان بهداشت جهانی، در سال 2000 به عنوان چهارمین عامل ناتوان کننده افراد شناخته شده و طبق پیش بینی ها تا سال 2020 میلادی جایگاه دوم را از این لحاظ کسب خواهد کرد!
بیماری افسردگی، ارتباط تنگاتنگی با سایر اختلالات روانی نظیر انواع فشارهای روانی، استرس ها و اختلالات اضطرابی دارد. چنین مشکلاتی اگر در دوره کودکی و نوجوانی درمان و مرتفع نشوند می توانند به اختلالات ذهنی جدی تری در بزرگسالی منجر گردند. در این خصوص برخی مطالعات مقایسه ای نشان داده اند که اختلالات روانی در کشورهای حاشیه دریای مدیترانه، شیوع کمتری نسبت به کشورهای اروپای شمالی یا بخش های دیگری از کره زمین داشته است که احتمالا به سبک زندگی خاص آن منطقه به خصوص رژیم غذایی آن ها مرتبط است.
برخی مطالعات مقایسه ای نشان داده اند که اختلالات روانی در کشورهای حاشیه دریای مدیترانه، شیوع کمتری نسبت به کشورهای اروپای شمالی یا بخش های دیگری از کره زمین داشته است که احتمالا به سبک زندگی خاص آن منطقه به خصوص رژیم غذایی آن ها مرتبط است.
در این خصوص، به منظور بررسی تاثیر این رژیم غذایی که به «الگوی رژیمی مدیترانه ای» یا MDP معروف است بر میزان افسردگی و اضطراب دختران نوجوان که بیشتر در معرض چنین اختلالاتی هستند مطالعه ای به انجام رسیده که نتایج آن در مجله «علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران» منتشر گردیده است.
در این پژوهش که به صورت مشترک توسط محققینی از دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی انجام شده، 280 دختر نوجوان تهرانی بین 15 تا 18 سال مشارکت داشته اند. این افراد که از مناطق مختلف تهران موسوم به مرفه، نیمه برخوردار و محروم انتخاب شده بودند، با استفاده از پرسش نامه خاص علمی به سوالاتی در خصوص وضعیت افسردگی، اضطراب و همچنین چگونگی رژیم غذای و میزان تبعیت از الگوی رژیمی مدیترانه ای یا MDP پاسخ دادند. سپس محققین با استفاده از روش های علمی، پاسخ های دریافتی این دختران نوجوان را با نرم افزارهای آماری دقیق مورد بررسی و آنالیز قرار داده و به ارائه نتایج پرداختند.
یافته های این مطالعه نشان می دهد که افرادی که میزان تبعیت آن ها از MDP یا الگوی رژیمی مدیترانه ای بیشتر بوده، کمتر دچار اختلال افسردگی گردیده اند. محققین، بخشی از ارتباط معکوس بین میزان تبعیت از MDP و اختلال افسردگی را 
نتایج حاصله از این پژوهش نشانگر آن است که به طور کلی و با توجه به این که غذای قالب در کشور ما مثل نان و ماکارونی از آرد غلات تصفیه شده و بدون سبوس به دست می آیند، استفاده از این گروه غذایی در رژیم غذایی افراد، با الگوی رژیمی مدیترانه ای فاصله داشته است. همچنین عدم استفاده درست و کافی از روغن زیتون و ماهی و در مقابل استفاده زیاد از شیرینی ها، این فاصله را بیشتر نیز نموده است. لذا به نظر می رسد در خصوص اصلاح این رژیم غذایی بایستی اقدامات مناسبی صورت گیرد.
در انتها بایستی به یافته بسیار جالب دیگری از این تحقیق اشاره کرد که بر اساس آن بین میزان تبعیت از «الگوی رژیمی مدیترانه ای» و سطح تحصیلات مادران رابطه مثبت و قابل توجهی وجود داشته، ولی در این خصوص سطح تحصیلات پدران تاثیر خاصی نداشته است! محققین در تبیین این یافته اشاره نموده اند از آن جا که زنان نقش مهمی در ایجاد رفتارها و عادات غذایی دارند، داشتن سطح تحصیلات بالاتر در آن ها موجب ایجاد الگوی غذایی سالم تری در خانواده و به خصوص در فرزندان می گردد.
گزارش: محمدرضا دلفیه
با اقتباس از: نشاط بینی تهرانی، ع.، بیضایی، ب.، حکمت دوست، آ.، صالح پور، ا.، مولودی، ر. و رشیدخانی، ب. 1395. رابطه میزان تبعیت از الگوي رژیمی مدیترانه اي با افسردگی، اضطراب و فشار روانی در دختران نوجوان شهر تهران. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، 11(2): 18-9.
No tags for this post.