آن‌چنان تسلط ما روی کره‌ی خاکی و منابع آن زیاد شده که به خودمان جرئت داده‌ایم یک «دور یا گشتوارک» زمین‌شناسی جدید تعریف کنیم و نام آن را «آنتروپوسین» بگذاریم. دوره‌ای که سرآغاز تاثیر عمده‌ی فعالیت‌های انسان بر اکوسیستم و ساختار زمین‌شناختی است. ولی خارج از زمین، جهانی بزرگ قرار دارد که تقریبا از آن هیچ نمی‌دانیم. ما شاید به صورت تخمینی بدانیم کهکشان ما از چند ستاره تشکیل شده و در کیهانی که با تلسکوپ‌هایمان می‌بینیم، تقریبا چند کهکشان وجود دارد. شاید بتوانیم سن عالم را حدس بزنیم یا فضاپیماهایی روباتیک به اعماق منظومه‌ی شمسی بفرستیم؛ ولی همچنان سوالاتی بنیادین برای ما وجود دارد که نتوانسته‌ایم به آن‌ها پاسخ بدهیم. سوالاتی مثل اینکه آیا عالم واقعا وجود دارد؟ یا صرفا آگاهی ما این واقعیت از جهان را برایمان ساخته است؟ آیا کائنات از وجود ما آگاهی دارد؟ آیا کیهان برای ما ساخته شده است؟ آیا ما تنها موجودات هوشمند گیتی هستیم؟ آیا زمانی می‌توانیم بالاخره همه‌ی رازهای عالم را بفهمیم؟ آیا می‌توانیم دنیا را نابود کنیم؟ در نهایت، آیا ممکن است خود ما به فرمانروای کل کیهان تبدیل شویم؟ برای صحبت درباره‌ی پاسخ این پرسش‌ها، سلسله مقالاتی را در قالب مجموعه‌ای ویژه به نام «جهان انسان» تهیه کرده‌ایم. خواننده‌ی این مقالات باشید.
آیا عالم از وجود ما آگاهی دارد؟
تا جایی که فعلا می‌دانیم، ما در عالم تنها هستیم. دست کم تا به حال غیر از زمین جای دیگری موجود زنده پیدا نکرده‌ایم. ولی شاید جایی در عالم موجودات فضایی وجود داشته باشند. اگر روی سیاره‌ای که در مدار ستاره‌ای دوردست گردش می‌کند تمدنی هوشمند وجود داشته باشد، آیا این تمدن از وجود ما آگاه است؟ اگر می‌دانند که هستیم، چقدر درباره‌ی ما می‌دانند؟ واقعیت این است که پاسخ به این سوال بستگی زیادی به این دارد که آن‌ها که هستند و کجا زندگی می‌کنند. اگر آن‌ها روی سیاره‌هایی در مدار ستاره‌های نزدیک به ما، یعنی در حدود چند ده سال نوری از زمین زندگی می‌کنند و از نظر میزان هوشمندی و پیشرفت در فناوری هم قد و قواره‌ی ما هستند، احتمالا می‌دانند که ما وجود داریم. شاید وجود ما را از پیام‌های رادیویی زیادی که طی چند دهه‌ی اخیر به طور عمدی در فضا پخش کرده‌ایم، فهمیده باشند. پیام‌هایی شبیه به نامه‌هایی که دریانوردان قدیمی در بطری‌های شیشه‌ای می‌گذاشتند و در اقیانوس می‌انداختند تا شاید کسی در ساحلی آن سوی اقیانوس، نامه را دریافت کند.
اگر فناوری ارتباطی تمدن‌های فرازمینی خیلی پیشرفت کرده باشد، احتمال اینکه قمر سیاره‌ی خود را تبدیل به یک دیش بزرگ کرده باشند وجود دارد. بنابراین می‌توانند سیگنال‌های ضعیف تلویزیونی ما که به طور ناخواسته از زمین فرار می‌کنند و راهی فضا می‌شوند را دریافت کنند. بدین ترتیب آن‌ها همین الان در حال تماشای برنامه‌های تلویزیونی چند سال پیش ما هستند. این‌طوری آن‌ها اطلاعات زیادی از ما دارند. اینکه ما چه شکلی هستیم، چگونه رفتار می‌کنیم و در تاریخ و فرهنگ ما چه اتفاقی افتاده است.
به هر حال قطعا سیارات زیادی در نزدیکی ما وجود دارد ولی شانس اینکه روی آن‌ها حیات هوشمند و پیشرفته وجود داشته باشد کم است. همچنین اگر وجود دارد و پیام ما را دریافت کرده‌اند، شاید از فرط خجالتی بودن ترجیح داده‌اند خودشان را از دید ما پنهان کنند. ولی اگر از این فواصل دورتر برویم و شعاع بزرگتری را در نظر بگیریم، دست کم به صورت نظری احتمال وجود حیات پیشرفته و هوشمند بیشتر می‌شود. در کهکشان ما صدها میلیارد ستاره وجود دارد که یک میلیون از آن‌ها در فاصله‌ی ۱۰۰۰ سال نوری ما هستند. ما چند دهه بیشتر نیست که سیگنال‌های الکترومغناطیسی را به فضا ارسال می‌کنیم و بنابراین پیام ما هنوز به فاصله‌ی ۱۰۰۰ سال نوری نرسیده است. آیا ممکن است تمدن‌های احتمالی که در این فاصله قرار دارند، چیزی درباره‌ی ما بدانند؟
می‌توان تصور کرد که موجودات فضایی هوشمند تلسکوپ‌هایی به غایت بزرگ ساخته باشند که با آن‌ها می‌توانند زمین ما را با جزییات زیاد ببینند. با این حال این تلسکوپ‌ها خودشان باید اندازه‌ای در مقیاس نجومی داشته باشند. شاید اصلا آن‌ها از عدسی‌های کیهانی استفاده کرده باشند. عدسی‌های کیهانی بر اثر گرانش عظیم ستاره‌ها، سیا‌ه‌چاله‌ها یا کهکشان‌ها بوجود می‌آیند. گرانش فضا-زمان و در نتیجه نور را خم می‌کند و بنابراین می‌تواند مثل عدسی بزرگنمایی ایجاد کند. مثلا اگر ما از گرانش و خمیدگی فضا-زمانی که خورشید ایجاد کرده چنین استفاده‌ای بکنیم، می‌توانیم جزییات سطح سیاراتی که در مدار ستارگان نزدیک گردش می‌کنند را ببینیم. البته این کار فوق‌العاده پیچیده و گران‌قیمت است و اساسا فعلا توانایی انجام این کار را نداریم. ولی اگر یک تمدن خیلی پیشرفته از این روش استفاده کرده باشد، هم اکنون در حال تماشای تاریخ تمدن‌های باستانی ما است.
به گزارش مجله دیجی کالا،آن‌ها اطلاعاتی مثل فاصله تا ستاره‌ی مادر و گازی یا سنگی بودن را بدانیم، ممکن است تمدن‌هایی از وجود سیاره‌ی سنگی ما، اینکه برای میزبانی از حیات مناسب است و در منطقه‌ی قابل زیست خورشید قرار دارد، آگاهی داشته باشند. آن‌ها حتما می‌دانند که اتمسفر سیاره‌ی ما پر از اکسیژن است و اطلاعات طیف‌نگاری از حیات باستانی روی زمین را بدست آورده‌اند. با این حال احتمالا هنوز نمی‌دانند که سیاره‌ی ما دارای حیات هوشمند است.
مدیر پروژه‌ی جستجوی حیات هوشمند فرازمینی (SETI) در کالیفرنیا به نام «سث شوستاک» (Seth Shostak) می‌گوید که اگر او عضو تمدنی فرازمینی با فناوری پیشرفته و ۱۰۰ سال جلوتر از فناوری کنونی انسان بود، حتما لیستی از سیارات قابل سکونت کهکشان داشت و زمین هم یکی از این سیارات بود. با این حال حتما زمین را سیاره‌ای معمولی در میان دیگر سیارات قابل زیست می‌دانستند و نامش را به صورت یک کد، چیزی مثل KOI-3010.01 می‌گذاشتند. دقیقا همان‌کاری که ما با سیارات فراخورشیدی می‌کنیم.
