به گزارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، برخی مولکول ها دارای تصویر آیینه ای هستند یعنی دو ساختار که از اتم های یکسان تشکیل شده اند، تصویر آیینه ای هم هستند، برخی مواد ایزومرهای تصویر آیینه ای خواص مختلفی دارند که این موضوع در مورد اسیدهای آمینه زیاد دیده می شود.
گاهی مولکول با تصویر آیینه ای مشکلاتی ایجاد می کند برای مثال، در دهه 1950 یک دارو که برای درمان حالت تهوع صبحگاهی تجویز می شد موجب بروز ناهنجاری در کودکانی شده که مادرانشان از این دارو استفاده کرده بودند، در واقع مولکولی که تصویر دست راست بود، موجب بروز این ناهنجاری می شد.
بنابراین تشخیص این نوع ایزومرها و تفکیک آنها اهمیت زیادی دارد، یکی از روش های رایج، اعمال نور و مشاهده پراش نور از سطح نمونه است، اما این روش با مشکلاتی روبه رو است.
محققان موفق به ارائه روشی شدند که با استفاده از آن می توان ایزومرهایی را که تصویر آیینه ای هم هستند، تشخیص داد، این روش برای شناسایی مولکول هایی که در داروسازی می تواند مشکل ساز شوند مناسب است.
رضا خراسانی نژاد و همکارانش از دانشگاه هاروارد با استفاده از فناوری نانو، لنزی ساختند که می تواند این مولکول ها را تفکیک کند، این لنز حاوی یک لایه از جنس دی اکسید تیتانیوم است که با استفاده از تابش الکترون روی سطح حکاکی شده ، این ستون ها به صورت ردیفی با ارتفاع 600 نانومتر ساخته شده است.
این نانوستون ها با سطح مقطع مستطیلی شکل به گونه ای طراحی شده اند که جهت گیری هایی در جهت عقربه های ساعت و خلاف جهت عقربه های ساعت دارند، توالی این ساختارها روی سطح به گونه ای است که دو جهت مختلف را به خود گرفته و کنار هم قرار داده است.
خراسانی نژاد می گوید: ' ما کنترل زیادی روی شکل نور عبوری داریم. وزن، ابعاد و تراکم این ساختار نقش تعیین کننده ای دارد.'
این گروه تحقیقاتی برای آزمایش این لنز، از آن برای مشاهده نوعی سوسک استفاده کردند. این سوسک ها نور دست چپ را انعکاس می دهند.
خراسانی نژاد امیدوار است با انجام بهبودهایی در این فناوری و قدرت تفکیک لنز، بتوانند از آن برای تشخیص مولکول های دست راست و چپ استفاده کنند. این روش می تواند برای تولید داروهای ایمن کمک بزرگی کند.
ساخت لنزی که قادر به شناسایی برخی ایزومرهای مولکولی است
