شهرهای هوشمند ابتکاری برای بهتر زیستن

از پنسیلوانیا در آمریکا گرفته تا دهلی در آسیای میانه و توکیو در شرق دور، کلانشهرهای جهان به سمتی حرکت می کنند که برای حل چالش های رایج مردم، نه از راه حل های سنتی و قدیمی بلکه از پیشرفته ترین مظاهر فناوری های جدید استفاده می شود. جمعیت شهرهای سراسر جهان در حال افزایش است. آمارها نشان از آن دارد که تا سال 2050 حدود 70 درصد جمعیت دنیا ساکن شهرها خواهند بود. این روند تنها مختص برخی کشورها نیست اما در این میان برخی مناطق با هجوم بیشتری از مردم به شهرها مواجه هستند.

هند یکی از این کشورهاست که به عنوان راه چاره، به فکر ساخت 500 شهر جدید است. اما شهرهایی از این دست که در سراسر جهان ساخته می شوند، شهرهای معمولی نخواهند بود بلکه طراحان از تازه ترین فناوری ها از جمله مظاهر پیشرفته فناوری اطلاعات و ارتباطات در ساختار کلی این شهرها استفاده می کنند تا بتوان از عنوان «شهرهای هوشمند» برای آنها استفاده کرد.

شهر هوشمند چیست؟

به طور کلی شهر هوشمند متشکل از زیرساختارهای پیشرفته عمرانی، ساختارهای پایدار، فناوری های پیشرفته اطلاعاتی و ارتباطاتی و بازارهای قابل دسترس است. از نگاه صاحبنظران این عرصه، در شهر هوشمند فناوری اطلاعات به عنوان یک رکن اساسی در نظر گرفته شده و جالب اینکه آن را مبنای ارایه خدمات مناسب به شهروندان به شمار می آورند. در چنین اجتماعاتی که به سرعت در حال گسترش در سراسر جهان هستند مجموعه ای از شبکه های حسگر خودکار در  کنار مراکز پردازش اطلاعات به کار گرفته می شود تا با پیش بینی نیازهای روزمره مردم، انجام امور ساده و پیچیده آنها با روانی بیشتری صورت گیرد.

در نگاه نخست اینطور به نظر می رسد که درباره شهرهایی متعلق به چندین دهه بعد صحبت می کنیم اما واقعیت این است که شهرهای هوشمند هم اکنون نیز وجود دارند و هر لحظه در حال به روزرسانی هستند. این روزها غول های فناوری نظیر گوگل و حتی خودروسازان معروفی همچون بی ام و، بر روی نسل جدیدی از سیستم های حرکتی کار می کنند که همیشه هم تحت فرمان راننده نبوده و درحالی که هر کدام از آنها بخشی از یک شبکه به هم پیوسته ارتباطاتی محسوب می شوند، وضعیت خیابان ها و جاده ها را به دقت زیر نظر قرار داده و بروز هرگونه تصادف احتمالی یا چالشی در حین رانندگی را به اطلاع راننده می رسانند.

در واقع می توان گفت در شهرهای هوشمند توجه ویژه ای به سیستم حمل و نقل می شود تا در نهایت وقت و هزینه کمتری از افراد در ترافیک به هدر رود. نباید از یاد برد که تنها در آمریکا سالانه 5.5 میلیارد ساعت تأخیر به واسطه گیرافتادن مردم در ترافیک به ثبت می رسد.

در شهرهای هوشمند توجه ویژه ای به سیستم حمل و نقل می شود تا در نهایت وقت و هزینه کمتری از افراد در ترافیک به هدر رود. نباید از یاد برد که تنها در آمریکا سالانه 5.5 میلیارد ساعت تأخیر به واسطه گیرافتادن مردم در ترافیک به ثبت می رسد.

نکته جالب دیگر این است که ایده طراحی شهرهای هوشمند با معیارهای اقتصادی پیوند خورده است. به سال 2008 و اوج بحران اقتصادی فزاینده ای برمی گردیم که دنیا را فراگرفته بود. در آن سال شرکت IBM کار بر روی شهرهای هوشمند را به عنوان بخشی از پروژه ابتکاری «سیاره هوشمندتر» آغاز کرد و جالب اینکه یک سال بعدی بسیاری از کشورهای جهان به فکر توسعه آن افتادند. کشورهایی نظیر کره جنوبی، امارات و چین شروع به سرمایه گذاری کلان در این عرصه کرده تا بخش زیادی از هزینه های نجومی مربوط به مدیریت شهرهایشان را کاهش دهند.

وضعیت  پروژه «شهر هوشمند» در ایران

با توجه به وضعیت کشورهای جهان در راه اندازی و ایجاد شهر هوشمند، در ایران اما این اصطلاح چندان رونقی نداشته و فعلا در حد برگزاری همایش ها و کنفرانس های سالانه کارکرد دارد.

از آنجا که، یکی از الزامات توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح ملی تبیین اهداف کلان جهت تامین نیازهای رفاهی و اقتصادی جامعه است به نظر می رسد اجرای شهر هوشمند بتواند کشور را به این اهداف نزدیک کند. در حال حاضر مفهوم شهر هوشمند در کشور چندان عملی نشده و بیشترین کاری که در این زمینه انجام شده برگزاری همایش سالانه شهر هوشمند است که انتظار می رود بتواند نقش موثری در اجرایی شدن این پروژه در شهرهای کشورمان داشته باشد.

سهیل مظلوم دبیر اجرایی دومین همایش شهر هوشمند در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس در رابطه با اهداف برگزاری این همایش در راستای عملیاتی شدن شهر هوشمند در کشور، گفت: موضوع اصلی همایش در سال گذشته اشتراک‌گذاری زیرساخت‌ها بود و در نتیجه بحث‌های انجام شده در آن، کمیسیون تنظیم مقررات در آذرماه سال گذشته مصوبه‌ای را در این خصوص تصویب کرد. همچنین به موضوع شهر هوشمند در برنامه ششم توسعه توجه شد که این موضوعات نشان داد همایش در دوره اول در زمینه تصمیم‌سازی موفق بوده است.

وی افزود: موضوع اصلی همایش دوم، توسعه خدمات شهری است و امیدواریم این موضوع را به یک مطالبه عمومی تبدیل کنیم، چرا که اگر زیرساخت‌ها فراهم باشد اما از آنها بهره‌برداری لازم صورت نگیرد و خدماتی وجود نداشته باشد، آن زیرساخت عملا کاربردی نخواهد داشت.

مظلوم درباره برنامه‌های دوره دوم همایش توضیح داد:  یکی از برنامه‌های امسال برگزاری مسابقه بین شهرداری‌هاست و عملکرد آنها در محورهای مختلف از جمله زیرساخت، سند راهبردی، خدمات شهری و شهروندی، اتوماسیون، جلب مشارکت مردمی و… سنجیده می‌شود. همچنین میان شهردرای‌های منتخب سال گذشته نیز مسابقه‌ای برگزار می‌شود تا مشخص شود در طول یک سال گذشته در جهت تحقق المان‌های شهر هوشمند چقدر موفق بوده‌اند.

دبیر اجرایی همایش زیرساخت و سرمایه‌گذاری شهر هوشمند ادامه داد: با همکاری مرکز توانمندسازی و تسهیل گری کسب و کار نوپای فاوا، در نمایشگاه جانبی این همایش غرفه‌ای در اختیار استارتاپ‌ها قرار خواهد گرفت تا محصولات و خدمات خود را در حوزه هوشمندسازی معرفی کنند. همچنین از بهترین محصولات ارایه شده تجلیل به عمل خواهد آمد.

وی افزود: اقدام دیگر توجه به موضوع ایده و سرمایه‌گذاری بر روی ایده‌های مرتبط با توسعه خدمات شهری با همکاری TrigUp شرکت فناپ است. فراخوانی منتشر شده است و براساس آن جوانان خوشفکر و خلاقی که ایده‌ای در این زمینه دارند این فرصت برای ارایه ایده‌هایشان در حضور سرمایه‌گذاران و شهرداری‌ها فراهم است. به این ترتیب مخاطب همایش نیز نسبت به سال گذشته که B2B بود افزایش یافته و قشر جوان و خوشفکر را نیز شامل می‌شود.

مظلوم تصریح کرد: آگاهی از نیازها و مطالبات ذینفعان بخش های مختلف توسعه خدمات، از جمله ارائه کنندگان خدمات رایانش ابری، شرکتهای نرم افزاری، مراکز داده، بانک ها، شهرداری ها، اپراتورها، سرمایه گذاران، تامین کنندگان و دارندگان فعلی امکانات زیرساخت برای مدیران ارشد تصمیم گیر بسیار مهم است. شاید شناخت این نیازها و مطالبات با کارمطالعاتی و پژوهش کتابخانه ای و میدانی هم قابل دستیابی باشد اما برگزاری همایش های تخصصی موثرترین روش برای این شناخت راهبردی است.

وی ادامه داد: با بهره گیری از توان اطلاعاتی و دانش فنی کارشناسان فعال در حوزه های مختلف ارتباطات و فناوری کشور، روش نخبگانی و مشارکت موثر ذینفعان در کنار طرح مباحث روز دنیا، استفاده از تجربیات بین المللی کارشناسان صاحب نام در حوزه شهرهای هوشمند از اروپا و آسیا، معرفی زمینه های سرمایه گذاری شهرهوشمند و شکل گیری کارگروه های تخصصی متشکل از فعالان این عرصه می توان به این اهداف دست پیدا کرد.

بر اساس این گزارش، روزهای 1 و 2 شهریور ماه 1395 دومین همایش زیرساخت و فرصت های سرمایه گذاری شهر هوشمند فرصتی تاریخی برای دستیابی به این شناخت و طرح مطالبات خواهد بود.

تمرکز روی ظرفیت شهرهای کشور (با همکاری وزارت کشور، وزارت ارتباطات، سازمان همیاری شهرداری ها و شهرداری کلان شهرها) برای ارائه فرصت های سرمایه گذاری از محورهای همایش و نهایی سازی و ارائه پیش نویس الگوی هوشمندسازی شهرها با همکاری سازمان فناوری اطلاعات ایران یکی از دست آوردهای مورد انتظار این همایش است.

 

گزارش : مهدی پیرگزی / هانیه حقیقی

No tags for this post.