یک گروه از پژوهشگران پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با کمک “سیستم های کنترل شده” موفق به تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی شده اند.
دکتر مرتضی ابراهیمی، عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی متابولیت های ثانویه گیاهان زارعی و باغی در گفتگو با سیناپرس گفت: تیم تحقیقاتی ما در پژوهشکده بیوتکنولوژی متابولیت های ثانویه گیاهان زارعی و باغی، طی چند سال اخیر فعالیت های علمی و تحقیقاتی پیرامون گیاهان دارویی انجام داده است. تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی با کمک سیستم های کنترل شده از جمله آنهاست.
وی افزود: سیستم های کنترل شده به دو گروه بیوراکتورها و بایوفکتورها تقسیم بندی می شوند. بیوفکتورها همان کشت های طبقاتی کنترل شده هستند و بیورکتورها نیز محیط کنترل شده ای محسوب می شوند که می توانیم در آن محیط از کشت سلول، بافت و اندام ها برای تولید مواد گیاهی و متابولیت ها استفاده کنیم.
وی اظهارداشت: اکنون تحقیقات ما در این حوزه به سمت و سویی سوق پیدا کرده تا بتوانیم مسیری بدست بیاوریم تا کارهایی از نظر متابولیتی انجام شود. همچنین از بافت یا تکنیکی استفاده کنیم که کشت ریشه و اندام سلول گیاهی را انجام دهد. اکنون برای تحقق این مهم و غربالگری این مسیرها از ابزارهای مولکولی استفاده می کنیم. همچنین توانایی استفاده از برنامه ای برای ویرایش ژنی_ ویرایش مسیرهای بیوسنتز متابولیت های ثانویه_ نیز داریم.
وی تصریح کرد: این تکنولوژی سابقه ای بیش از پنجاه سال دارد. نخستین بار کشور ژاپن با تولید صنعتی ماده ای به نام شیکونین (رنگ دانه دارویی) به این حوزه ورود پیدا کرد. اکنون کشورهایی دیگر مانند آمریکا، آلمان، کره جنوبی و روسیه نیز جزو پیشگامان این عرصه محسوب می شوند که با استفاده از این سیستم ها بیش از 50 نوع ترکیب دارویی تولید کرده و به بخش تولید داروهای گیاهی انتقال داده اند.
وی خاطرنشان کرد: اکنون تحقیقات ایران در این حوزه جدید است. یکی از مشکلات اصلی ما برای تحقق این هدف، بحث های زیرساختی این مساله است. بیوراکتورها را باید از کشورهای دیگر وارد کنیم. این بیوراکتورها به دلیل تحریم ها به سادگی وارد کشور نمی شوند. همچنین از قیمت بالایی نیز برخوردار هستند.
عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی متابولیت های ثانویه گیاهان زارعی و باغی بیان کرد: بخش دیگری از مشکلات ما مربوط به مصرف کنندگان است. اگر تحقیقاتی در این حوزه انجام دهیم و حتی دستاوردی نیز کسب کنیم، باید شرایطی در کشور فراهم شود تا بخش مصرف کننده به این باور برسد که تولید چنین سیستم هایی می تواند تامین کننده نیازی از ترکیبات دارویی کشورمان باشد. خوشبختانه از نظر اقلام و مایحتاج مورد نیاز مشکلی نداریم بلکه از جایگاه خوبی نیز برخوردار هستیم. تنها باید زیرساخت ها فراهم شود و بخش خصوصی نیز به این حوزه ورود پیدا کند.
ابراهیمی به برنامه های آینده این پژوهشکده اشاره کرد و در این خصوص به سیناپرس گفت: ما در پژوهشکده بیوتکنولوژی متابولیت های ثانویه گیاهان زارعی و باغی به دنبال توسعه نوع بیوراکتورها هستیم. اکنون برای اینکه به تجارت قابل قبول گیاهان دارویی دست پیدا کنیم، نمونه 500 لیتری این بیوراکتور را ساخته ایم لذا از برنامه های اصلی ما توسعه همسازی بیوراکتورها و بهبود کیفیت ماده تولیدی است زیرا ترکیبات دارویی ما باید با نمونه های مشابه برابری کند.
گفتگو: فرزانه صدقی
No tags for this post.