باروری یکی از مهمترین مؤلفه های تحولات جمعیتی در هر کشور است و سیاستهای جمعیتی در دنیا و کشورهای مختلف عمدتاً حول محور کاهش یا افزایش باروری اعمال می‌شود.
به گزارش خبرگزاری سیناپرس، میزان باروری کلی در ایران طی سه دهة اخیر با تحولات چشمگیری روبرو بوده و از حدود ۷ فرزند در سال ۱۳۵۷ به ۸/۱ فرزند در سال ۱۳۹۰ تنزل یافته است.
چالش کنونی کشور ایران در زمینه باروری این است که میزان باروری در سطحی پایینتر از نرخ جانشینی قرار دارد که این امر در دراز مدت می تواند به نرخ رشد منفی درجمعیت، تغییر ترکیب جمعیت و سالخوردگی جمعیت منتهی شودهمچنین متأسفانه استان همدان در کشور جایگاه مناسبی در جوانی جمعیت ندارو و از استانهای پیر کشور محسوب می‌شود.
مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه گفت: رتبه چهارم سالمندی را در بین استانهای کشور دارد.
دکتر شهلا نوری اظهار کرد: شواهد علمی نشان می دهد سالخوردگی در آینده اثرات منفی و ریشه دار برجایگاه سیاسی، اقتصادی و امنیتی کشور در منطقه و جهان خواهد گذاشت، به نحوی که در سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ درصد سالمندان بالاتر از ۶۰ سال به حدود ۳/۹ درصد کل جمعیت کشور رسیده است و پیش بینی می‌شود.
وی افزود: در سال ۱۴۲۰ جمعیت سالمندان کشور حدوداً دو برابر شود که این روند در دیگر کشورها طی ۱۰۰ سال اتفاق افتاده است و تا سال ۱۴۲۹ از هر ۴ نفر یک نفر سالمند و در نتیجه ، یک چهارم جمعیت ایران سالمند خواهد شد.
مدیر سلامت جمعیت وخانواده معاونت بهداشتی دانشگاه ادامه داد: ازعوامل مؤثر بر تغییر و تحولات باروری و موالید، بالا رفتن سن ازدواج، افزایش فاصله بین ازدواج و تولد فرزند اول، افزایش فاصله بین تولدفرزندان، تک فرزندی، افزایش سقط جنین عمدی و غیر عمدی، افزایش میزان ناباروری، روند رو به رشد شهرنشینی ، تغییرات سبک زندگی، افزایش میزان طلاق، شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مرگ و میر، مهاجرت و… می باشد.
وی با اشاره به وضعیت استان در باروری و فرزندآوری عنوان کرد: در حال حاضر جمعیت استان همدان ۷۹۳/۷۷۸/۱ نفر وجمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی همدان ۲۳۶/۶۴۴/۱ نفر می باشد که ۶۴% این جمعیت را جمعیت شهری و۳۶% آن را جمعیت روستایی تشکیل می دهد. ۸۹ /۳۲ درصد جمعیت دانشگاه را زنان ۵۴-۱۰ ساله ( ۵۴۰۸۵۰ نفر) تشکیل داده که ۶۲.۶۳ % موارد زنان همسردار (۳۳۸۷۶۹نفر) می باشند.
دکتر نوری با اشاره به اینکه میزان باروری کلی در استان از ۱/۲ فرزند به ازای هر زن در سال ۹۵، به ۶۵/۱ فرزند در سال ۱۴۰۰(اطلاعات سامانه سیب) رسیده است گفت: با توجه به میزان باروری کلی استان همدان در طبقه بندی استان ها جزء استانهای گروه ” باروری پایین” می باشد. تعداد موالید زنده درجمعیت تحت پوشش دانشگاه همدان از ۳۱۹۲۰ تولد در سال ۹۵ به ۲۱۷۳۲ تولد در سال ۱۴۰۰ رسیده که بیانگر سیر نزولی فرزندآوری در استان در سالهای اخیر می‌باشد.
وی بیان کرد: براساس سرشماری ابتدای سال۱۴۰۱ معاونت بهداشتی گروه سنی میانسالان( ۵۹-۳۰ سال) در استان ۷۴۱۰۴۹ نفربوده که ۴۵ درصد از جمعیت استان راتشکیل می‌دهند وروند افزایشی در سالهای اخیر داشته است .همچنین با افزایش سرعت روند سالخوردگی جمعیت در کشور، استان همدان نیزاز این امر مستثنی نبوده و درصد جمعیت سالمندان از ۸/۸ درصد در سال ۱۳۹۰ به ۲/۱۲ درصد در سال۱۴۰۰ افزایش پیدا کرده و رتبه چهارم سالمندی را در بین استانهای کشور دارد.
پرداخت ۹۰ درصد تعرفه دولتی در مراکز دولتی و ۷۰ درصد تعرفه مراکز خصوصی برای درمان ناباروری
مدیر سلامت جمعیت وخانواده معاونت بهداشتی دانشگاه در ادامه به شکلگیری قرارگاه جوانی جمعیت در جهت اجرای قانون جوانی جمعیت و صیانت از خانواده خبر داد و گفت: در استان همدان قرارگاه جوانی جمعیت در سطح استانداری و دانشگاهی به صورت فعال و ماهیانه تشکیل می‌شود و همچنین کمیته های زیر مجموعه قرارگاه دانشگاهی شامل کمیته درمان و مراقبت، کمیته فرهنگی، کمیته علمی ،کمیته رسانه، کمیته پشتیبانی وکمیته رصد و پایش می‌باشند که پیگیری اجرای مفاد قانون جوانی جمعیت را عهده‌دار می باشند.
وی همچنین به حمایت‌های دانشگاه از درمان ناباروری در زوجین اشاره و تصریح کرد: با توجه به دستورالعمل شناسایی و ارجاع زوجین نابارور جهت مراکز درمانی و پوشش بیمه ای خدمات مذکور به مراکز ابلاغ شده این موضوع در حال انجام است و پرداخت ۹۰ درصد تعرفه دولتی در مراکز دولتی و ۷۰ درصد تعرفه در مراکز خصوصی و خیریه برای هر زوج نابارور و ارائه خدمات ناباروری تا سه بار در سال تحت پوشش بیمه در روند اجرا قرار گرفته است.
دکتر نوری تبیین کرد: با حمایت‌های صورت گرفته تعداد موارد مثبت بارداری در شش ماهه اول سال جاری ۱۲۲ مورد اعلام شده که در تلاش هستیم با افزایش گستره حمایت‌ها در سراسر استان این آمار را به رقم بالاتری تا پایان سال برسانیم.
وی در ادامه به راهکارهایی در جهت افزایش میزان موالید اشاره و خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه در بسیاری از موارد علت تاخیر در فرزنداوری مسایل فرهنگی واجتماعی می باشد، آگاهی بخشی و آموزش وفرهنگ سازی موثر جامعه بخصوص گروههای جوانان درموضوع اهمیت ازدواج در سن مناسب و فرزندآوری به موقع که منجر به تغییر باورها و نگرش افراد شود، در ارتقای نرخ باروری اهمیت ویژه ای دارد.
مدیر سلامت جمعیت وخانواده معاونت بهداشتی دانشگاه تأکید کرد: فرهنگ سازی وآموزش و اطلاع رسانی در زمینه مشکلات بی فرزندی و تک فرزندی از بعد خانواده و اجتماع و همچنین فرهنگ سازی در خصوص سن مناسب ازدواج وپیامدهای ازدواج در سنین بالا از جمله راهکارهای مؤثر در این زمینه به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: ارائه تسهیلات مناسب جهت زنان باردار، رفع موانع موجود از جمله مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و کاهش هزینه های درمان های ناباروری( تهیه دارو هایی که تحت پوشش بیمه نمی باشد) نیز از دیگر محورهایی است که با مشارکت دیگر دستگاه‌های ذیربط باید به آن ورود کرد تا شرایط استان در حوزه جمعیت بهبود یابد.
دکتر نوری با اشاره به برخی از اقدامات انجام شده در دو سال اخیر برای افزایش فرزندآوری و اجرای قانون جوانی جمعیت تشریح کرد: تهیه و تدوین برنامه راهبردی افزایش نرخ باروری دانشگاه علوم پزشکی همدان سال ۴-۱۴۰۱ و انجام مصاحبه های خبری در صدا وسیمای و رسانه های استانی توسط ریاست دانشگاه ، معاون بهداشتی وسایر مدیران و روسای مراکز بهداشت در خصوص چالش های جمعیت کشور و استان با هدف آگاه سازی و حساس کردن مردم نسبت به موضوع سالمندی جمعیت صورت گرفته است.
وی همچنین از اقدام به حذف کلیه محتواهای آموزشی مخالف سیاستهای جمعیتی در مراکز ارائه دهنده خدمت در این معاونت خبر داد و افزود: تهیه و توزیع کتاب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت جهت کلیه دانشگاهها، دانشکده ها، ادارات و سازمانها، برگزاری جلسات توجیهی متعددجهت مدیران-کارشناسان ستادی و پرسنل محیطی به منظور ارتقای نگرش حوزه سلامت در خصوص چالش های جمعیتی، فرزندآوری و پیشگیری از ناباروری های اکتسابی و تحکیم روابط همسران نیز از دیگر اقداماتی است که در این راستا صورت گرفته است.