محققان موفق به انجام پژوهشی شدند که نتیجه آن نشان داد گیاه خرنوب در درمان ناباروری مردان موثر است و می توان از این گیاه برای تولید داروی درمان سرطان استفاده کرد.
تلاش برای شناخت خواص درمانی ترکیبات طبیعی و تولید دارو از آنان نقش مهمی در توسعه درمان به شکل امروزی خود دارد. گیاهان گروهی از منابع طبیعی هستند که برای قرن ها به عنوان اصلی ترین ابزار در درمان بیماری ها مورد استفاده قرار می گرفتند.
بر همین اساس، گیاه خرنوب (Ceratonia Siliqua) به شکل سنتی برای درمان ناباروری در مردان مورد استفاده قرار می گرفته اما تاکنون پژوهشی در خصوص ماده مؤثر و چگونگی اثر بخشی آن صورت نگرفته است.
به همین منظور محققان کشور با همکاری پژوهشگران خارجی طی پژوهشی به بررسی اثر عصاره گیاه خرنوب بر اسپرم زایی در موش مبتلا به آزواسپرمیا و چگونگی ساز و کار آن پرداختند. بدین منظور حیوانات نر مدل ناباروری پس از ۳۵ روز از مصرف عصاره گیاه خرنوب برای بیان ژن های مربوط به اسپرم زایی و هورمون های مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج این پژوهش که در نشریه بین المللی Journal of Ethnopharmacology منتشر شده است نشان داد، استفاده از عصاره گیاه خرنوب می تواند اسپرم زایی را در حیوان مدل آزمایشگاهی القا کند.
بررسی های این پژوهش نشان داد اثر ضد آپاپتوزی (مرگ برنامه ریزی شده سلولی) و القای ژن های مؤثر در تنظیم چرخه سلولی در این امر تأثیر گذار هستند. در واقع عصاره گیاه خرنوب با اثر بر سلول های سرتولی و لایدیک کنام اسپرم زایی را بهبود می بخشد.
موش های درمان شده با عصاره گیاه خرنوب توان باروری خود را بازیافته و موفّق به تولید مثل شدند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد عصاره گیاه خرنوب محرک سیستم هورمونی، بیان شبکه ژن های مرتبط با اسپرم زایی و مسیرهای پیام رسانی است که تولید اسپرم را القا می کنند.
نتایج این پژوهش نشان داد عصاره گیاه خرنوب می تواند به عنوان دارو برای درمان مردان مبتلا به ناباروری مورد بررسی قرار گیرد. این نخستین پژوهشی است که دلایل قوی و قابل استناد برای اثر بخشی گیاه خرنوب در درمان آزواسپرمیای ناشی از سرطان را ارائه می کند.
دکتر پوپک افتخاری یزدی، دکتر فرشته اسفندیاری، زینب قربانی نژاد و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه تربیت مدرس و پژوهشکده تحقیقات استت لهستان این پژوهش را به سرانجام رساندند.