اخیرا نوعی پروتئین در سیستم ایمنی بدن انسان شناسایی شده است که مهار آن می‌تواند به درمان برخی بیماری‌های قلبی عروقی و کلیوی کمک به سزایی نماید.
به گزارش سیناپرس اردبیل، بیماری قلبی علت شماره یک مرگ و میر در ایالات متحده است و درمان‌ها هنوز به‌طور شگفت‌انگیزی محدود هستند. به غیر از کاهش سطح کلسترول با استاتین‌ها، بیشتر درمان‌ها مانند پیشگیری از دیابت و فشار خون بالا، یا بهبود رژیم غذایی و ورزش به‌صورت غیرمستقیم هستند.
تحقیقات جدید به رهبری تیمی از دانشگاه میشیگان نشان می‌دهد که یک پروتئین دستگاه ایمنی بدن ممکن است یک عامل اصلی در آترواسکلروز، یعنی ضخیم شدن شریان‌های قلب باشد. این کشف امکان اجرای طیف وسیعی از درمان‌ها را که به نوعی تقریبا همه انسان‌ها را با افزایش سن تحت تأثیر قرار می‌دهند، باز می‌کند.
این تحقیق جدید بر روی یک نوع پروتئین دستگاه ایمنی به نام suPAR (گیرنده فعال کننده پلاسمینوژن اوروکیناز محلول) متمرکز شده است. این پروتئین توسط مغز استخوان تولید شده و به عنوان یک تنظیم‌کننده کلی فعالیت سیستم ایمنی عمل می‌کند.
برای سال‌ها، محققان suPAR را به‌عنوان یک نشانگر زیستی مؤثر برای فعالیت ایمنی شناخته‌اند. سطوح بالای suPAR با همه چیز از سرطان گرفته تا دیابت مرتبط است. اخیرا مشخص شده است که پروتئین ایمنی در بیماری کلیوی نیز نقش دارد. مطالعات پیش‌بالینی نشان داده‌اند که مهار suPAR می‌تواند از آسیب کلیوی جلوگیری کرده یا حتی آن را معکوس کند، که نشان می‌دهد پروتئین ممکن است بیشتر از آنچه قبلا تصور می‌شد با بیماری مرتبط باشد.
این مطالعه جدید با استفاده از سه رویکرد مختلف، پتانسیل suPAR را به عنوان یک عامل ایجادکننده در بیماری‌های قلبی عروقی بررسی می‌کند. ابتدا محققان گروهی متشکل از 5000 نفر با بیماری آترواسکلروز پیشرونده بررسی کردند. در اینجا آنها دریافتند که سطوح بالاتر suPAR به طور قابل توجهی با نرخ بیشتر حوادث قلبی عروقی مرتبط است.
گام بعدی در این تحقیق، جستجوی واریانت‌های ژنتیکی بالقوه‌ای بود که می‌توانست بر سطوح suPAR تأثیر بگذارد. محققان با نگاهی به مجموعه داده‌ای متشکل از 24000 نفر دریافتند که یک نوع واریانت خاص در ژنی مضاعف به نام PLAUR می‌تواند با سطوح بالاتر suPAR خون مرتبط باشد. با ردیابی این نوع ژن در 500000 نفر، محققان دریافتند که می‌تواند با نرخ بالاتر تصلب شرایین مرتبط باشد.
جورج هندی، نویسنده اول این مطالعه، گفت: «ما همچنین دریافتیم که شرکت‌کنندگانی که فاقد یک نسخه از ژن PLAUR هستند، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهند.» در مجموع، داده‌های ژنتیکی واقعا قانع‌کننده هستند که suPAR بالا دلیل آترواسکلروز است.
آخرین قطعه در این پازل بررسی این موضوع بود که چگونه suPAR می تواند در ایجاد آترواسکلروز کمک کند. محققان سطوح بالای بیان شده suPAR را در مدل‌های موش با بیماری آترواسکلروز مشاهده کردند. آنها دریافتند که پلاک‌ها در شریان‌های حیوانات نسبت به سطوح suPAR به طرز چشمگیری افزایش یافته است. به گفته نویسنده دوم، دانیل تایرل، به نظر می‌رسد که suPAR در واقع در فرآیند کلسیفیکاسیون شریان نقش داشته است.
تایرل توضیح داد: «به نظر می‌رسد سطوح بالای suPAR سلول‌های ایمنی را فعال می‌کند و آنها را به واکنش بیش از حد به محیط کلسترول بالا تحریک می‌کند و باعث می‌شود این سلول‌ها وارد دیواره عروق خونی شده و پیشرفت تصلب شرایین را تسریع کنند. حتی قبل از ابتلا به تصلب شرایین، شریان‌های بزرگ موش‌ها با سطوح بالای suPAR حاوی گلبول‌های سفید التهابی بیشتری بود و سلول‌های ایمنی در حال گردش در خون در حالت فعال یا «حالت حمله» بودند».
در نهایت، این یافته های جدید به یک روش کاملا جدید برای درمان بیماری‌های قلبی عروقی اشاره می‌کند. مهار suPAR می‌تواند به طور قابل قبولی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش دهد و درمان هایی در حال توسعه وجود دارد که سعی می کنند دقیقاً این کار را انجام دهند.
آنتی‌بادی‌های مونوکلونال و مهارکننده‌های مولکول کوچکی که suPAR را هدف قرار می‌دهند، نتایج امیدوارکننده‌ای را در مطالعات بالینی با تمرکز بر بیماری کلیوی نشان داده‌اند. یک روش خون‌درمانی به نام پلاسمافرزیس هم برای کاهش سطوح suPAR و هم تثبیت بیماری کلیوی در بیماران انسانی دیده شده است.
هایک گفت که یافتن راه هایی برای کاهش ایمن سطوح suPAR بسیار مهم است، اما او و همکارانش در حال حاضر روی طراحی درمان های هدفمند کار می کنند.
وی گفت: «امیدوارم بتوانیم این درمان ها را طی سه تا پنج سال آینده به بیماران خود ارائه دهیم. این یک تغییر روش برای درمان آترواسکلروتیک و بیماری کلیوی خواهد بود».
مطالعه جدید در Journal of Clinical Investigation منتشر شده است.
منبع: New Atlas
مترجم: تقی قاسمی