به گزارش سیناپرس همدان، هر ساله حدود 500000 نفر در جنوب صحرای آفریقا از مارگزیدگی رنج می برند که باعث مرگ 7000 تا 20000 نفر می شود. بسیاری از گونه های مار بومی منطقه، مانند مامبای سیاه ترسناک، به عنوان گونه هایی با بالاترین اهمیت پزشکی توسط سازمان بهداشت جهانی طبقه بندی شده اند. بنابراین استفاده از رویکردهای ساختارمند برای درک بهتر ترکیب و عملکرد زهر این مارها یک اولویت پزشکی است.
مرکز فناوری‌های آنتی‌بادی به سرپرستی پروفسور آندریاس لاستسن-کیل (دانشگاه فنی دانمارک) از روش‌های با توان بالا برای تجزیه و تحلیل و مقایسه ساختارمند ترکیبات پروتئینی و عملکرد سم‌های ۲۶ مار مهم از نظر پزشکی در جنوب صحرای آفریقا استفاده کرد. این مقاله در مجله GigaScience منتشر شده است.
مارهایی که در مطالعه جدید مورد بررسی قرار گرفتند، متعلق به دو خانواده هستند، الاپیدها، از جمله، مامباهای سیاه و سبز و مار کبری گردن حلقه ای که رینخال ها نیز نامیده می شوند، و افعی هایی مانند افعی افعی و افعی گابونی.
ترکیب و عملکرد زهر مار پیچیده است و از گونه ای به گونه دیگر بسیار متفاوت است. نویسندگان یک الگوی کلی را با سم‌های الاپید توصیف می‌کنند که حاوی مقادیر زیادی از یک دسته از پروتئین‌ها به نام «سموم سه انگشتی» است که با مسدود کردن انتقال عصبی یا کشتن سلول‌ها عمل می‌کند. و همچنین فسفولیپازهای A2 (PLA2s)، دسته ای از آنزیم ها که در بسیاری از زهر حیوانات یافت می شود.
از سوی دیگر، زهر افعی تحت اثر یک ترکیب پروتئینی متفاوت، از جمله PLA2s، اما همچنین مقادیر قابل توجهی از آنزیم‌های دیگر مانند متالوپروتئینازهای زهر مار و سرین پروتئین‌های زهر مار هستند.
ترکیبات زهر اکثر این مارها قبلاً توضیح داده شده است، اما سم دو گونه، کبرا Anchieta (Naja anchietae) و افعی شکم سفید فرش (Echis leucogaster)، برای اولین بار در مطالعه جدید GigaScience مشخص شده است.
با این حال، پیشرفت اصلی کار، پردازش موازی نمونه‌های 26 مار به شکل با عملکرد بالا است. همراه با طیف وسیعی از رویکردهای تجربی برای مشخص کردن عملکردی بسیاری از زهرها به صورت موازی، در یک محیط استاندارد.
در مقابل، مطالعات قبلی در مورد ترکیبات سمی مارهای جنوب صحرای آفریقا معمولاً در مطالعات جداگانه با تنها یک یا تعداد انگشت شماری از گونه‌ها و اغلب با داده‌های کم یا بدون اطلاعات در مورد جنبه‌های عملکردی انجام شده است. مطالعات قبلی همچنین از پروتکل‌های متغیر استفاده می‌کردند که تطبیق و مقایسه داده‌ها از منابع مختلف را دشوار می‌کرد.
رویکرد یکپارچه جدید نشان داده شده در مقاله، شامل 26 گونه مار و طیف وسیعی از سنجش های عملکردی، پایه محکمی برای مطالعات بیشتر در مورد زیست شناسی مارها و توسعه پادزهرهای جدید فراهم می کند.
منبع : medicalxpress
مترجم: سید سپهر ارومیهء