بقعه شیخ کله پریده داخل قبرستان روستای چاهک دنزدیکی شهرستان مروست قرار گرفته است. شالوده بنا از جنس خشت ساخته شده است که بر اثر مرور زمان و آسیب های جوی و انسانی ، امروزه گنبد آن تقریباً از بین رفته است.
بر اساس شواهد و قرائین موجود در این محل می توان این گونه استنباط کرد که این بنا احتمالاً در زمان ساخت وسیع تر از حال حاضر بوده و سازه هایی الحاقی در اطراف آن وجود داشته است و امروزه بخش هایی از بقایای این سازه ها هنوز در اطراف بقعه دیده می شود که البته ترسیم الگوی ساخت و نقشه این مجموعه تنها از طریق پی گردی و انجام کاوش های باستان شناسی امکان پذیر است.
بقعه شیخ کله پریده یکی از آثار ارزشمند دوره ایلخانی در استان یزد محسوب می شود که بدون تردید در صورت عدم رسیدگی و انجام عملیات مرمتی، شاهد تخریب کامل آن خواهیم بود.
امروزه از آن مجموعه تاریخی تنها بخش گنبد خانه یا همان اتاق مقبره باقی مانده که به شدت آسیب دیده است. متاسفانه در این بنا هیچ گونه عملیات مرمتی انجام نگرفته است. عدم توجه و رسیدگی فنی به بنا از یک سو و فعالیت قاچاقچیان اموال فرهنگی و اشیا باستانی از سوی دیگر در حال تخریب این مجموعه ارزشمند تاریخی بوده و بدون تردید در صورت ادامه روند فعلی، این بنا دوام زیادی نداشته و تخریب کامل خواهد شد. امروزه به وضوح در وسط بقعه آثار حفاری غیر مجاز انجام گرفته دیده می شود که متاسفانه در گودال ایجاد شده توسط قاچاقچیان عتیقه ، آثار معماری لایه های زیرین به خوبی است. این بنا در هنگام ساخت دارای تزئینات کاشی کاری بوده که به مرور زمان از بین رفته است.
باید توجه داشت که ارتفاع حقیقی بقعه شیخ کله پریده بیشتر از ارتفاع فعلی آن است، چرا که گنبد آن فرو ریخته و آوار ناشی از آن داخل بقعه را پر کرده و جهت بررسی و شناسائی کف اصلی بنا باید عملیات خاکبرداری و کاوش در داخل بنا نیز انجام شود. روی دیوار های بنا در داخل، کاهگل کشیده شده است. در حال حاضر تنها قسمتی از گنبد باقی مانده است که شامل ساقه گنبد و بخش کمی از بالای آن است.
آثاری از گچ هم بر روی دیوار ها مشهود است . در داخل بقعه فقط مقدار اندکی از تزئینات مقرنس کاری باقی مانده است. چهار پنجره کوچک هم در ساقه گنبد مشهود است که نور داخل بنا را تامین می کرده اند. در این بنا راه پله ای هم وجود داشته که امروزه تنها بخشی از آن باقی مانده است. بقعه شیخ کله پریده یکی از آثار ارزشمند دوره ایلخانی در استان یزد محسوب می شود که بدون تردید در صورت عدم رسیدگی و انجام عملیات مرمتی، شاهد تخریب کامل آن خواهیم بود.
گزارش تصویری و تحلیل فنی: احسان محمدحسینی – فاطمه کردی
No tags for this post.