در حالی که ماهی ها، خزندگان و حتی برخی از پرندگان می توانند سلول های آسیب دیده مغز، چشم و نخاع را بازسازی کنند، پستانداران نمی توانند. برای اولین بار، سلول های غیر عصبی برای تقلید از سلول های گانگلیونی خاص در چشم موش ها القا شده اند.
به گزارش سیناپرس همدان، امید این است که روزی این پیشرفت بتواند مسیر جدیدی را برای درمان انواع بیماری های عصبی از جمله گلوکوم، دژنراسیون ماکولا و بیماری پارکینسون ایجاد کند.
یک تیم پزشکی UW به رهبری تام رِه، استاد ساختار بیولوژیکی در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، قبلا نشان داده بود که نورون‌ها می‌توانند از سلول‌های گلیال در بافت شبکیه موش‌ها جذب شوند. اکنون آنها این فرآیند را برای تولید سلول های خاص اصلاح کرده اند.
ره گفت: ما فقط می‌توانیم در درجه اول یک نوع نورون بسازیم که یک نورون دوقطبی می باشد. و همانطور که در آن زمان می‌گفتیم، ما می‌توانیم یک نوع نورون بسازیم که هیچ‌کس در اثر بیماری آن را از دست نمی‌دهد. بنابراین اگرچه بسیار شگفت‌انگیز بود، از نظر بالینی نیز فوق‌العاده مرتبط نبود. از آن زمان، ما تلاش کرده‌ایم. تا بفهمیم که آیا می‌توانیم این فرآیند را در پستانداران بررسی کنیم و ببینیم آیا می‌توانیم مجموعه‌ای از انواع نورون‌های قابل بازسازی را گسترش دهیم یا خیر.
مقاله ای که نتایج را توصیف می کند در Science Advances منتشر شد. محقق پسا دکتری، لوی تاد و دانشجوی فارغ التحصیل وسلی جنکینز در آزمایشگاه ره، نویسندگان مشترک مقاله هستند.
طی سه سال گذشته، محققان پروتئین‌هایی به نام فاکتورهای رونویسی را در مهره‌دارانی مانند گورخرماهی که توانایی بازسازی دارند، مورد مطالعه قرار داده‌اند. فاکتورهای رونویسی پروتئین هایی هستند که به DNA متصل می شوند و فعالیت ژن ها را تنظیم می کنند. این به نوبه خود، تولید پروتئین هایی را که ساختار و عملکرد سلول را تعیین می کنند، کنترل می کند.
پیش از این، تیم یاد دریافت که چگونه از عوامل رونویسی برای بازگرداندن گلیا به حالت اولیه ی خود، به نام سلول پیش ساز، استفاده کند. سپس با استفاده از درمان می توان بیشتر سلول های پیش ساز را به جهات دیگر سوق دهد.
در این مورد، آنها سعی کردند سلول‌های گانگلیونی شبکیه را ایجاد کنند که این نوع سلول در اثر گلوکوم از دست رفته است.
ره گفت: این رویکرد به طور بالقوه می‌تواند کاربرد بسیار گسترده‌ای داشته باشد، زیرا اصل این است که با ساختن گلیا به سلولی شبیه به پیش‌ساز، مسیر تبدیل سلولی را هموار می کنید. اما اکنون به آن سلول اجازه نمی‌دهید هر کاری که می‌خواهد انجام دهد. شما آن را کنترل می کنید و مسیرهای رشد خاصی را هدایت می کنید. من فکر می کنم که به طور کلی در سایر زمینه های ترمیم مغز و ترمیم ستون فقرات قابل استفاده است.
تاد گفت که محققان در حال تهیه یک کتاب راهنما از عوامل رونویسی هستند. او گفت: معمولاً هنگامی که شما به بیماری مانند پارکینسون مبتلا می شوید، نورون های دوپامینی می میرند. اگر مبتلا به گلوکوم هستید، سلول های گانگلیونی موجود در بدن شما می میرند. ما می خواهیم بفهمیم که چگونه گلیا را به آن نوع خاصی از نورون تبدیل کنیم.
این تیم قصد دارد بررسی کند که آیا این فرآیند در بافت چشم انسان و میمون نیز موثر است یا خیر. ره گفت که کار در حال انجام است و تیم های دیگر نیز در حال پیگیری تحقیقات مشابه هستند.
ره گفت: امیدوارم تا سه سال دیگر بتوانیم نشان دهیم که این روش روی میمون ها و انسان ها موثر است. من فکر می کنم که ما در این زمینه پیشگام هستیم و دیگران در حال حاضر وارد می شوند. اگر ما اولین کسانی نباشیم که ترکیب جادویی سلول های مخروطی یا ترکیب جادویی را برای زیرگروه خاصی از سلول‌های گانگلیونی پیدا می‌کنیم، من را شگفت‌زده نخواهد کرد. اما من فکر می‌کنم که ما این الگو را تعیین کرده‌ایم که چگونه می‌توانید در این زمینه پیش بروید و چگونه می‌توانید اکنون در آن بهتر شوید و آن را اصلاح کنید.
کانر فینکبینر، زیست شناس محاسباتی، مارکوس جی. هوپر، محقق فوق دکتری، فیبی سی. دونالدسون، محققین فوق دکتری، مارینا پاولو، جولیت وولشلگل و نوریان اینگرام، و فرد ریکه، استاد فیزیولوژی و بیوفیزیک نیز در این تحقیق شرکت کردند.
منبع: medicalxpress
مترجم: سید سپهر ارومیهء