این کارخانه‌ها در بسیاری از استان‌های ایران و بیش از همه در استان‌های شمالی کشور قرار دارند و سال‌هاست به روش‌های سنتی محصول را برداشت و آماده فروش می‌کنند. اکنون روش‌های نوین کاشت، داشت، برداشت و خشک‌کردن شالی در بسیاری از کارخانه‌ها جایگزین روش‌های گذشته شده‌اند. بتازگی ابداعات و اختراعات جالب توجهی از سوی محققان کشورمان در قالب طرح‌های ملی و شرکت‌های دانش بنیان صورت گرفته است که در ادامه به معرفی یکی از آنها می‌پردازیم.
دستگاه خشک‌کن ایستاده گردشی شالی برنج
مدیر عامل یک گروه صنعتی درباره دستگاه تولید خشک‌کن ایستاده گردشی شالی برنج به جام‌جم می‌گوید: روش‌های سنتی برداشت محصول به شکلی است که باید با رطوبت پایین یا خشک انجام شود و هنگام درو کردن محصول حدود 4 تا 5 درصد ضایعات دور ریز پیدا می‌کند. اما این خشک‌کن‌های محصول تا رطوبت 32 درصد را هم می‌توانند خشک کنند. دستگاه خشک‌کن ایستاده سطح کمی را اشغال می‌کند و در مقابل ارتفاع بلندی دارد و نیاز نیست در کارخانه‌ها مساحت زیادی از زمین مرغوب را که مناسب کشاورزی است به خشک‌کن‌ها اختصاص دهند. این خشک‌کن‌ها در ارتفاع ساخته می‌شوند، 12 متر فضا اشغال می‌کنند و ظرفیت کارخانه‌ها را بالا می‌برند. این فضای اضافی می‌تواند زمین کشاورزی باشد.
مجتبی نوایی درباره مصرف برق و سوخت طرح برگزیده ملی استان مازندران در پنجمین جشنواره ملی علم تا عمل اضافه کرد: فصل برداشت شلتوک یا شالی و در نتیجه کار کارخانه‌های برنج‌کوبی از اواخر تیر ماه آغاز می‌شود و این خشک‌کن‌ها هم همزمان شروع به کار می‌کنند. در خشک‌کن‌های سنتی برای یک محموله چهار تنی حدود 300 کیلو وات برق مصرف می‌شود، در حالی که در این خشک‌کن‌ها برای حدود 8/5 تن محصول فقط 40 کیلو وات برق مصرف می‌شود. در حال حاضر و بخصوص در فصل گرما که در کشور از نظر میزان تولید برق و مصرف انرژی در شرایط حاد قرار داریم، این خشک‌کن‌ها کمک می‌کنند تا مصرف برق کمتر شود و نیروگاه‌ها دچار مشکل نشوند. در ارتباط با خشک‌کن‌های فسیلی هم این خشک‌کن‌ها در مدت ده ساعت با مصرف حدود 60 لیتر گازوئیل می‌توانند شلتوک برنج را خشک کنند، در صورتی که در روش‌های سنتی میزان مصرف گازوئیل به 250 لیتر می‌رسد. وی افزود: با توجه به تعهدات ما در کنوانسیون تغییرات آب و هوایی و پروتکل کیوتو در رابطه با گرمایش زمین، این دستگاه کمک می‌کند به آن تعهدات عمل کنیم و میزان دی‌اکسیدکربنی را که در کارخانه‌ها تولید می‌شود کاهش دهیم.
از دیگر ویژگی‌های این خشک‌کن‌ها انتقال مستقیم محصول از کمباین‌های جمع‌آوری برنج و تخلیه خودکار برنج پس از خشک‌شدن است. به همین دلیل نیازی نیست کارگران محصولات را انتقال دهند و آسیب‌های انسانی کمتر می‌شود. همچنین رطوبت‌سنج‌هایی روی این خشک‌کن‌ها نصب شده است که مراحل کار را کنترل می‌کند تا شلتوک نه بیش از حد خشک شود و نه ضایعات زیادی از آن باقی بماند. نوایی درباره توسعه این طرح در کشور می‌افزاید: در حال حاضر حدود 60 تا 70 کارخانه از 4000 کارخانه برنج‌کوبی در ایران از این دستگاه استفاده می‌کنند. از این خشک‌کن در کارخانه‌های برنج‌کوبی استان‌های خراسان شمالی، مازندران، گیلان، خوزستان، اصفهان، اردبیل و فارس استفاده می‌شود. ارزش قیمتی این دستگاه 45 درصد ارزان‌تر از نمونه‌های قبلی است و از نظر کیفیت هم مورد تایید سازمان جهاد کشاورزی، مرکز آزمون زراعی کرج و همچنین تحت حمایت صندوق شکوفایی و نوآوری قرار دارد.
منبع:جام جم
No tags for this post.