سالمرگ «کارو لوکاس»
«نام این استاد ارزشمند بیش از هر چیز برای ما تداعی کننده اخلاق والای انسانی، فروتنی مثال زدنی و مهربانی پدرانه اوست… در عرصه علمی، پروفسور کارو لوکس استادی مبرز با ایده های نو، مدرسی ژرف اندش و پژوهشگری شایسته و کم نظیر بود»
بیانیه جمعی از استادان و شاگردان دانشکده فنی دانشگاه تهران
«کارو لوکاس»، 14 شهریور ماه 1328هـ .ش / 1949م در خانواده ای ارمنی در اصفهان به دنیا آمد. او در مصاحبه با دوهفته نامه «هویس» خود را این‌گونه معرفی می‌کند:
«در جلفای نو متولد شده‌ام. پدر و مادر من جلفایی هستند و به‌اصطلاح هفت پشت من از جلفاست. خانواده ما در تهران بود، اما من در یکی از تعطیلات آن‌ها در جلفا به دنیا آمدم. طوری که هم خودم را جلفایی می‌دانم و هم تهرانی. در یک مصاحبه از من پرسیدند که در ضمیر ناخودآگاه بیش‌تر به کدام یک گرایش داری، به جلفایی یا تهرانی، مثلا در مسابقه بین تیم‌های دو شهر دلت می‌خواهد کدام یکی برنده شود، و من دیدم که ضمیر ناخودآگاه من بیش‌تر جلفایی است. دوران کودکستان و ابتدایی و متوسطه را در مدرسه «کوشش» گذراندم. سپس در رشته مهندسی برق دانشگاه تهران، و بعد در دانشگاه برکلی پذیرفته شدم و در آن‌جا مدرک PHD (دکتری) گرفتم. مدتی کوتاه در لوس‌آنجلس تدریس کردم، سپس به ایران برگشتم و در دانشگاه تهران به‌عنوان استاد مشغول کار شدم.»
کارو لوکاس، علاوه بر آموزش و پژوهش در دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران، استاد مهمان دانشگاه‌های تورنتو، برکلی و یو.سی.ال.ای نیز بوده است. پایه‌گذاری، ریاست و عضویت در انجمن مهندسی برق و الکترونیک، پایه‌گذاری و مدیریت «پژوهشکده سیستم‌های هوشمند» در پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، «قطب کنترل و پردازش هوشمند» در دانشگاه تهران و تأسیس «مرکز تحقیقات مکاترونیک کشور» در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین و برپایی نشست‌های دانشگاهی کشورهای ارمنستان و ایران با عنوان «کارگاه‌های شبکه‌های عصبی» با همکاری استاد دکتر آشوت چلنگریان، فیزیکدان معروف مؤسسهٔ فیزیک ارمنستان از کارهای ماندگار او محسوب می‌شود.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های رویکرد علمی کارو لوکس، توانایی فوق‌العاده وی در تحلیل تقریبا همه چیز در یک سطح سیستمی انتزاعی و رفت و برگشت بین مدل و واقعیت بود. به بیان دیگر او از نخستین استادانی بود که آموزش و پژوهش را در زمینه‌های هوش مصنوعی، رایانش نرم و حسابگری زیستی و تکاملی در ایران بنیاد نهاد و در برخی رشته‌های درسی همچون حسابگری زیستی، سامانه‌های شناختی اجتماعی، سامانه‌های «تصمیم‌یار» و طراحی سامانه‌ها، در سطح جهانی تدریس و پژوهش می‌کرد. او می‌گوید:
«دکترای من در مهندسی است، اما تخصص عمیق من کنترل هوشمند سیستم‌ها یا به زبان ساده، علم تصمیم‌گیری است. در دهه 1980 در این علم یک نوآوری پیدا شد و آن پژوهش سیستم‌های هوشمند بود، که تا اواخر دهه 1980 هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) نامیده می‌شد و سیستم بودن در جای دوم اهمیت قرار داشت. تاکید روی مصنوعی بودن بود و هوشمند بودن (عاقل بودن) از روی مدل ایده‌آل تعیین می‌شد. اما گرایش من بیش‌تر به سمت سیستم‌های هوشمند جدید است که بیش‌تر به مدل واقعی نظر دارد (به جای مدل ایده‌آل).»
به هر روی، زمینه‌های پژوهشی دکتر کارو لوکاس هوش محاسبه‌ای، حسابگری زیستی، مدیریت دانش، شبکه‌های عصبی، سامانه‌های نامشخص، سامانه‌های چند عاملی، داده‌کاوی، کنترل هوشمند، منطق فازی، بهینه سازی تکاملی، الگوسازی مالی و الگوسازی‌های عاطفی بود.
کارو لوکاس یکسال با بیماری سرطان روده مبارزه و بر بیماری‌اش غلبه کرد اما علت اصلی مرگ او زخم ایجاد شده در اثر عدم دقت کافی در انجام کولونوسکوپی روده و تبدیل آن به عفونت بود. کارو لوکاس ۱۷ تیر ۱۳۸۹ برابر با ۸ ژوئیه ۲۰۱۰ در بیمارستان امام خمینی درگذشت و پیکرش ۲۱ تیر در «آرامستان بوراستان» به خاک سپرده شد.
آثار متعددی از این استاد برجسته باقی مانده است که از آن جمله می‌توان به کتاب «سیستم‌های هوشمند بیومدیکال» و بیش از 450 مقاله به زبان‌های فارسی و انگلیسی اشاره کرد.
گزارش: اعظم حسن تقی
No tags for this post.
