یکی از ابنیه تاریخی – مذهبی ارزشمند استان سمنان که در مجموعه بسطام قرار دارد، بقعه امامزاده محمد بن جعفر(ع) است. گنبد این بنا از نوع رک یا مخروطی بوده که سراسر آن با کاشی های فیروزه ای رنگ پوشیده شده است.
طبق نوشته کتاب بناهای تاریخی قومس، مدفون این مقبره فرزند امام جعفر صادق (ع) یا نوه ایشان است. بقعه امامزاده محمد شبیه گنبد دیگری است که در فاصله 15 متری شمال آن ساخته شده و تقریباً قرینه یکدیگر هستند ، گنبد سمت شمال همان گنبد غازان خان است. بر اساس نوشته های موجود در متون تاریخی ؛ گنبد امامزاده را نیز غازان خان مانند گنبد دیگر ساخته است.
ساقه این گنبد آجری است و در آن تزئینات کاشی کاری نیز به کار رفته است. در قسمت ورودی امامزاده تزئینات و نقوش بسیاری دیده می شود که احتمالاً مربوط به دوره مغول نیست و در دوره های بعدی به این اثر اضافه شده است. با توجه به نوع اجرا و تکنیک های اجرا شده در این بخش از تزئینات می توان احتمال داد که این تزئینات مربوط به دوره صفوی هستند.
در بدو ورود به این بقعه؛ زائران وارد فضای مربع شکلی می شوند که روبه رو دری به سمت مسجد و در سمت چپ اتاق مربع شکل دیگری قرار دارد و اتاق ضریح نیز در سمت راست واقع شده است.
اتاق مقبره که ضریح در آن قرار گرفته است دارای ابعاد کوچک و پلان کلی مربع شکل است که در هر ضلع فرو رفتگی کوچکی وجود دارد که حالت چلیپایی به این قسمت می دهد.
علاوه بر در ورودی که شرح آن رفت در این اتاق در دیگری نیز به غرب وجود دارد که امروزه از آن به عنوان بخش زنانه استفاده می شود .
از کف به فاصله بیشتر از یک متر ، دیوار با کاشی های شش ضلعی به رنگ لاجوردی و حاشیه فیروزه ای از کاشی معرق که در برخی جاها تغییر رنگ به سبز داده است همراه با نقوش اسلیمی در دور این کاشی ها به صورت قاب دیده می شود که احتمالاً مربوط به دوره مغول است.
کلاً تمام فضای دیواره های درون امامزاده به استـثـنـای بخش کاشی کاری شده، به صورت فرسک اجرا شده است که این نقاشی ها نیز احتمالاً مربوط به دوران صفوی باشد .
در ساقه داخلی گنبد فیلپوش هایی با گچ وجود دارد که روی آن ها نقاشی کشیده شده است. ضریح امامزاده فلزی و نسبتاً جدید است. طبق نوشته کتاب بناهای تاریخی قومس، مدفون این مقبره فرزند امام جعفر صادق (ع) یا نوه ایشان است. بقعه امامزاده محمد شبیه گنبد دیگری است که در فاصله 15 متری شمال آن ساخته شده و تقریباً قرینه یکدیگر هستند ، گنبد سمت شمال همان گنبد غازان خان است. بر اساس نوشته های موجود در متون تاریخی ؛ گنبد امامزاده را نیز غازان خان مانند گنبد دیگر ساخته است.
گزارش تصویری و تحلیل فنی: احسان محمدحسینی – فاطمه کردی
No tags for this post.