علم ، محوریت حکومت های دنیا است

 یک زمانی به دلیل سابقه دیرینه مان علم در جامعه ارزش داشت ولی واقعیت این است که نگرش به علم بنیادین شده است؛ اقتصاد دانش بنیان، مدیریت دانش بنیان و حتی فضای دیپلماسی بین المللی بر مبنای علم قرار گرفته و در حقیقت محوریت حکومت دنیا علم است.

برنامه "گفت و گوی علمی" با موضوع پیشرفت علمی و با حضور دکتر سیدی استاد دانشگاه و رئیس کارگروه نخبگان شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر احمدی معاون پژوهش و فناوری و دبیر کل شورای عالی علوم، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دکتر منوچهر منطقی استاد دانشگاه و رئیس مرکز ملی فضایی ایران روانه آنتن شد.

دکتر احمدی در ابتدا درباره نگرش دنیا به علم گفت: این دنیا با دنیای قدیم کاملا متفاوت شده است. یک زمانی به دلیل سابقه دیرینه مان علم در جامعه ارزش داشت ولی واقعیت این است که نگرش به علم بنیادین شده است؛ اقتصاد دانش بنیان، مدیریت دانش بنیان و حتی فضای دیپلماسی بین المللی بر مبنای علم قرار گرفته و در حقیقت محوریت حکومت دنیا علم است.

وی با بیان اینکه دیگر نمی توان بر اساس قدرت و اقتصاد سنتی بر جهان حاکمیت داشت، اظهار کرد: امروز شاهد هستیم شرکت های علمی دارند در جهان حاکمیت پیدا می کنند و اینکه ما و رهبر معظم انقلاب تاکید داریم که علم باید در جامعه و مدیریت و حکومت وارد شود، به دلیل قدرت علم است.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تحولات بزرگ دانشگاه ها و مراکز علمی اشاره کرد و بیان داشت: یک زمانی دانشگاه ها برای تربیت نیروی انسانی و علم آموزی بود که اصطلاحا مراکز علمی آموزش محور بودند. بعد از مدتی دانشگاه های نسل دوم ایجاد شد که برای اثرگذاری به سمت پژوهش محوری حرکت کردند.

وی ادامه داد: پژوهش زمانی اثرگذار است که وارد چرخه ثروت و اقتصاد دنیا شود و در همین راستا دانشگاه های نسل سوم یا دانشگاه های کارآفرین ایجاد شده اند. دانشگاه های کاربردی همان دانشگاه های ماتریس گونه است. یعنی دانشگاه را نمی توان یک منطقه ایزوله و منفک از جامعه نگاه کرد.

وی تصریح کرد: دانشگاه نسل سوم مرکزی است که بتواند نیروهای خلاق و کارآفرین پرورش دهد و بعد در جامعه وارد کند و جامعه نیز بتواند از اینها به خوبی استفاده کند.

دبیر کل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه حدود ده سال است که دانشگاه ها در ایران به سمت نسل سوم حرکت کرده اند، بیان داشت: از حدود 12 سال پیش بحث پارک های علم و فناوری آغاز شد و این مجموعه تفکر به سمت چرخه علم و فناوری در حال حرکت است. البته عمر دانشگاه های نسل سوم زیاد نیست ولی رشدمان قابل ملاحظه بوده است.

در ادامه دکتر سیدی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری درباره ترسیم تصویری از آینده کشور، اظهار داشت: این تصویر را قطعا اداره دخانیات و مخابرات نشان نخواهد داد. یکی از وظایف دانشگاه ها آینده نگری برای کشور است، زیرا آنها می دانند در دنیا چه اتفاقاتی افتاده است و چه اتفاقاتی به واسطه همین موارد خواهد افتاد.

وی تصریح کرد: دانشگاه ها مانند مغز انسان است؛ همه اعضای بدن اهمیت دارند اما این مغز است که اگر کوچکترین آسیبی ببیند، دیگر اعضا نیز به درستی کار نمی کنند. دانشگاهیان باید بتونند این آینده ای که در پیش روی ما است را تفسیر کنند و این یکی از نقش های اساسی و پایه ای دانشگاه ها است.

این استاد دانشگاه با تاکید بر مشخص شدن وظیفه دانشگاه ها گفت: اگر وظیفه دانشگاه مشخص نشود، ممکن است درخواست کم یا بیش از اندازه و توان از دانشگاه داشته باشیم. دانشگاه یک تعداد نیروی متخصص برای انجام امور حال و آینده کشور تربیت کند.

 وی در بیان دیگر وظایف دانشگاه تصریح کرد: دانشگاه باید بتواند مرزهای جدیدی را ایجاد کند که در آن مرزها، کشور بتواند اقتدار پیدا کند. امروز همه چیز علمی شده است؛ به عنوان مثال ورزش امروز با ورزش 50 سال پیش متفاوت است در حالی که انسان همان انسان است ولی در رکوردها تفاوت چشم گیری ایجاد شده است.

رئیس کارگروه نخبگان شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه دانشگاه باید علم را برای بخش های مختلف تولید کند، عنوان داشت: در آمریکا سه نوع دانشگاه وجود دارد؛ دانشگاه نخست آکادمیک است که در آن تحقیق انجام می شود. خود این دانشگاه نیز به سه دسته تقسیم می شوند؛ دانشگاه هایی که تحقیق به شدت در آنها صورت می گیرد. یکسری دانشگاه نیز PHD هستند که اجازه اعطای مدرک PHD را دارند. دانشگاه بالاتر از این دو دانشگاه، دانشگاه هایی هستند که درجه یک هستند که تعدادشان نیز زیاد نیست. در آمریکا پنج هزار دانشگاه وجود دارد که صد دانشگاه تحقیق می کنند و چهار هزار و 900 دانشگاه در ده سال، نه تحقیق می کنند و نه مقاله می دهند.

وی ادامه داد: وظیفه این دانشگاه ها تولید نیروی انسانی ماهر و کارآمد است. گروه دوم دانشگاه ها، گروهی هستند که انسان هایی تربیت می کنند که بتوانند در سطوح متوسط و عالی کار کنند. به عنوان مثال دانشگاه پزشکی یک دانشگاه حرفه ای است و لزوما نباید محقق باشند.

در ادامه دکتر منوچهر منطقی با اشاره به چشم انداز 20 سال ایران گفت: برای اینک چشم انداز مشخص شود، یک نقشه راه علمی و فناوری ترسیم شده است و اولویت ها مشخص شده است اما اگر از بسیاری از دانشگاه هیان بپرسید که اولویت ها چه چیزهایی هستند، خیلی ها نمی دانند!

وی تصریح کرد: یکی از مباحث کلیدی که باید به آن بپردازیم این است که سندهای بالادستی که ترسیم می شوند، صرفا ترسیم می شود و جاری نمی شود. هر جا که برنامه ریزی مبتنی بر آینده نگری می شود، می گویند باید در این حوزه ها وارد شویم و در این حوزه ها نیازی نیست وارد شویم.

رئیس مرکز ملی فضایی ایران از هوا و فضا مثال زد و ادامه داد: این صنعت اولویت نخست نقشه علمی و فناوری است و برای آن دوباره یک سند ترسیم شده است. بر اساس این سند، باید در حوزه هایی مانند طراحی و ساخت ماهواره های مخابراتی وارد شویم و تا 1404 قادر باشیم ایران این کارها را انجام دهد.

این استاد دانشگاه فرستادن انسان به فضا را یکی از رسالت های صنعت هواه و فضا عنوان کرد و بیان داشت: در علوم و اکتشافات فضایی باید به شدت کار شود. علوم و اکتشافات فضایی پتانسیل بسیار خوبی دارد اما حتی چهار دانشگاه ما در این حوزه خوب کار نمی کنند. ما در جهت برنامه ریزی یکسری اسناد داریم که حتی ممکن است کامل نباشد ولی باید وارد این اسناد شویم و مرحله به مرحله جلوتر برویم.

وی خاطرنشان کرد: عنصر برای برنامه ریزی وجود دارد ولی به آن دقت نمی کنیم. با توجه به وجود این عنصر، باید یک سلسله مراتبی با یکدیگر کار کنند؛ به عنوان مثال در هوا و فضا صرفا دانشگاه نیست که کار کند و شاید 40 درصد کار بر عهده دانشگاه است و دستگاه های دیگر نیز باید فعالیت کنند و با کاری که در دانشگاه می شود، هماهنگ شود.

 

No tags for this post.