برطبق مطالعات سنگ کلیه بیماری جدیدی نیست و در دوران گذشته هم اطبای قدیم نسبت به درمان این بیماری اقدام کرده‌اند؛به طور نمونه یکی از علل شهرت سینوهه طبیب به جهت درمان بیماری سنگ کلیه بوده است.سنگ کلیه همان تشکیل جسم سخت در کانیهای موجود در ادرار است که «نفرولیت »هم نامیده می‌شود. در مواردی که اندازه این سنگ کوچک باشد از راه ادرار دفع شده وعلائمی از خود نشان نمی‌دهد. آنچه مشخص است این است که علل مختلفی در بروز این بیماری دخیل است که تغذیه تنها یکی از آنها است وبا توجه به افزایش آمار مبتلایان وتغییر الگوی خورد وخوراک افراد این‌گونه به نظر می‌رسد که بیش از پیش در این خصوص نقش دارد.
اسید فسفوریک موجود در نوشابه سنگ ساز است.
دکتر شهناز اتابک فوق تخصص کلیه ومجاری ادرار در این زمینه گفت: متأسفانه به دلیل رواج تغذیه غلطی که در جامعه ما متدوال شده است این بیماری روزانه رو به افزایش است.اغلب مردم میل به مصرف فست فود ونوشابه پیداکرده‌اند که قطعا برای سلامت بدن وخصوصا کلیه مضر است.نمک بالای فست فود ونوشابه که حاوی اسید فسفریک ومواد سنگ ساز است از دلایل اصلی رشد بیماری است .از طرف دیگر سرانه نوشیدن آب در میان مردم بسیار پایین است وافراد آب بسیار کم مصرف می‌کنند که این عامل از مهمترین علل شیوع سنگ کلیه است.
شیر ولبنیات سنگ ساز نیستند
وی در ادامه افزود: باورهای نادرستی در خصوص این بیماری وجود دارد یکی از این باورها این است که شیر وماست در بروز این بیماری نقش دارند درحالیکه لبنیات به هیچ عنوان در بروز بیماری سنگ کلیه دخیل نیستند وافراد به راحتی وبا اطمینان می‌توانند لبنیات را مصرف کنند. از طرف دیگر در مواردی افراد تغذیه درستی دارند وآب را به میزان کافی دریافت می‌کنند ولی باز هم به بیماری مبتلا می‌شوند.باید گفت که در این حالت نقش فاکتورهای ژنتیکی نقش داشته به طوری که در برخی از خانواده‌ها بروز سنگ به صورت ارثی شایع است وافراد را مبتلا می‌کند.
بیماری معمولا بی علامت است
این استاد بازنشسته دانشگاه در ادامه ضمن بیان این نکته که عفونت‌های ادراری خود عامل مهمی در ابتلا به سنگ کلیه است عنوان کرد:عفونت‌های ادراری با ایجاد یک سری مواد در ادرار ایجاد سنگ کلیه می‌کنند.متأسفانه سنگ کلیه تا زمانی که در قطر تحتانی کلیه باشند علائم خاص ایجاد نمی‌کند وصرفا از طریق سونوگرافی مشخص می‌شود یا ممکن است زمانی با مشاهده خون در ادرار مشخص شود.زمانی که سنگ حرکت کرده ویا ایجاد انسداد کند فرد احساس درد می‌کند ودر واقع باور نادرستی که وجود دارد این است که این بیماری با درد خود را نشان می‌دهد درحالیکه میبینیم که این گونه نیست وسنگ قطر تحتانی دردی ندارد وفرد ممکن است در طول بیماری اصلا دردی احساس نکند .همچنین سنگهای بسیار بزرگی که به نام سنگهای شاخ گوزنی معروف هستند ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند درحالیکه بسیار خطرناک هستند وممکن است کلیه را به ورطه نابودی بکشند وشاید تنها علامت آنها سنگینی مختصری در پهلوها باشد.بر این اساس افرادی که زمینه ژنتیک بیماری را دارند مدام باید چک شوند وهر از گاهی سونوگرافی تشخیصی انجام دهند تا از بروز بیماری مطمئن شویم.
از بین رفتن کلیه ظرف چند ساعت
دکتر اتابک در خصوص عوارض بیماری وروش های درمان بیان کرد: اگر سنگ انسداد ایجاد کند واین انسداد همراه با میکروب وعفونت باشد در عرض چند ساعت قادر به از بین بردن کلیه است وآبسه کلیه را ایجاد می‌کند.این عارضه وخیم ترین حالت ممکن است واز طرف دیگر درد ،جراحی واز دست رفتن کلیه بر اثر عفونت‌های مکرر ممکن است حادث شود وحیات بیمار را با مشکل مواجه کند.
روشهای متداولی در درمان سنگ کلیه وجود دارد از روشهای سنتی گرفته تا روشهای نوین علمی که هریک نتایج خاصی به همراه دارد. درباره روشهای سنتی به دلیل عدم آگاهی از این روش‌ها ونتاج آنها نمی‌توان قضاوت صحیحی کرد وآنچه در متون علمی آمده است ودر درمان بکار گرفته می‌شود این است که درمان سنگ کلیه باید بر اساس نوع سنگ واندازه آن انجام شود وصرفا توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود اینکه یک درمان را برای کل بیماران بکار ببریم توصیه نمی‌شود.
وقتی جراحی لازم است
این جراح بیماری‌های کلیوی با اشاره به این موضوع که در مواردی استفاده از تکنیک‌های جراحی ضرورت دارد گفت:اگر سنگ بالای دو سانتیمتر باشد تنها با سنگ شکن قابل خرد شدن نیست واگر هم خرد شود از بدن خارج نمی‌شود؛در این حالت کلیه از بین می‌رود خصوصا در مورد سنگهای شاخ گوزنی نمی‌توان از جراحی استفاده نکرد .اصولا پزشکان بی دلیل اقدام به جراحی بیمار نمی‌کنند خصوصا به دلیل عوارضی که جراحی برای بیمار به همراه دارد که از جمله این عوارض همان زخمی است که بر روی کلیه ایجاد می‌شود واگر سنگی از طریق سنگ شکن خارج شود قطعا این اقدام صورت نمی‌گیرد.
هیچ مایعی برای بهبود عملکرد کلیه جایگزین آب نخواهد شد اینکه گفته می‌شود ماءالشعیر خاصیت دفع سنگ داشته ودر این زمینه موثر است در واقع تأثیر بسیار کمتری از آب دارد .
ضعف سیستم پزشکی
وی در ادامه افزود: متأسفانه در ایران بررسی ادرار 24 ساعته بسیار ناکامل انجام می‌شود واین در حالی است که دربروز سنگهای کلیه بررسی 24 ساعته ادرار برای فهم این موضوع که در ایجاد سنگ عوامل سنگ ساز دخیل بوده است ویا کاهش عوامل بازدارنده از ایجاد سنگ نقش داشته است بسیارضرورت دارد وهمچنین استفاده از روشهای جدید در سنگ شکنی نیاز است که بیشتر استفاده شود اگرچه خوشبختانه سنگ شکن‌های جدید نسبت به گذشته که مشکلات بیشتری داشتند با دقت بالایی که دارند منجر به کاهش مشکلات نسبت به گذشته شده اند واین مرهون رشد تکنولوژی وعلم پزشکی است.
توصیه به بیماران
دکتر اتابک به بیماران کلیوی توصیه کرد:مهمترین توصیه ما به بیماران در خصوص تغذیه سالم است؛ بیماران از مصرف شیر وماست غافل نشوند وتنها از موادی که پزشک توصیه می‌کند پرهیز کنند که این مواد بر اساس نوع سنگ تعیین می‌شوندلیکن بطور کلی مصرف نمک،گوجه فرنگی وآب گریپ فوروت به دلیل خاصیت سنگ ساز بودن شان معمولا پرهیز داشته وخودداری ازتغذیه با فست فودها ونوشیدنی های گازدار نه تنها در مورد این بیماری بلکه در خصوص سایر بیماری ها توصیه می‌شود؛ در آخر اینکه هیچ مایعی برای بهبود عملکرد کلیه جایگزین آب نخواهد شد اینکه گفته می‌شود ماءالشعیر خاصیت دفع سنگ داشته ودر این زمینه موثر است در واقع تأثیر بسیار کمتری از آب دارد .
گفتگو:اعظم صفایی
No tags for this post.