جامعه تحقیقاتی و دانشگاهی انگلیس که برای بودجه، همکاری و به ویژه جذب استعدادها و نخبگان، به شدت به اتحادیه اروپا تکیه دارد، از گروه هایی است که از نتیجه همه پرسی پنج شنبه شب شوک زده شد.
به واقع، دسترسی این قشر به انبوه بودجه تحقیقاتی اروپا و همچنین توانایی آن برای بهره برداری از منابع علمی آن سوی مرز در خطر قرار گرفته است.
انگلیس به واسطه سیاست به کارگیری ایده ها و نخبگان سایر کشورها، چهار درصد از کل پژوهشگران علمی را جذب کرده است و این دانشمندان 16 درصد از پراستنادترین مقالات جهان را تولید می کنند، سیاستی که قرار گرفتن انگلیس را در جایگاه علمی رفیع تر از قد و قامت این کشور برای آن به ارمغان آورده است.
عضویت در اتحادیه اروپا به خاطر نقش این اتحادیه در تامین بودجه پروژه های پژوهشی و نیز ترویج یک فرهنگ علمی بین المللی که عامل تسریع جریان انتقال ایده ها و مهاجرت مغزها به انگلیس است، قدرت علمی این کشور را تغذیه می کرد.
'رستم الشاهی سلمان' پروفسور نورولوژی بالینی در دانشگاه ادینبورگ خروج از اتحادیه اروپا را موجب تزلزل در اجرای مطالعاتی دانست که با بودجه اتحادیه اروپا و مشارکت مراکز مختلف در انگلیس جریان دارد.
سلمان افزود: چشم انداز فراروی تمامی پروژه های در حال برنامه ریزی و یا در حال تامین بودجه تیره و تار است. علاوه بر این، برگزیت حمایت مالی از تحقیقات در انگلیس را نیز کاهش می دهد زیرا این کشور دیگر شایسته تامین مالی از سوی اتحادیه اروپا نیست.
نگرانی از قطع دریافت بودجه مهمترین دغدغه خاطر علمی انگلیس است. براساس اعلام BMJ – بریتیش مدیکال جورنال British Medical Journal- که باسابقه ترین نشریه پزشکی است، پژوهش حوزه ای است که انگلیس درآمد کلانی را از سرمایه گذاری در آن به دست می آورد. در حالی که حجم مشارکت انگلیس در تحقیقات اتحادیه اروپا معادل 5.4 میلیارد پوند است، در مقابل 8.8 میلیارد پوند گرنت پژوهشی دریافت می کند و به عبارت دیگر، دسترسی به این منبع پول را از جمله از طریق 'برنامه افق 2020' که یک برنامه تامین مالی گسترده برای پروژه های علمی بلندپروازانه است، احتمالا از دست می دهد.
به نوشته نشریه 'نیچر'، موسسات پژوهشی انگلیس هم اکنون حدود 16 درصد از نیاز مالی خود را از اتحادیه اروپا تامین می کنند.
در این میان، به گفته شرکت فناوری 'دیجیتال ساینس'، حوزه های پژوهشی که بودجه زیادی را از اتحادیه اروپا دریافت می کنند، بیشترین آسیب را از برگزیت تحمل خواهند کرد که علوم مرتبط با جنگلداری و بخش نانو فناوری از این حوزه ها هستند.
دومین نگرانی مرتبط با برگزیت ناشی از این واقعیت است که درهای باز تاکنون بیشترین منفعت را برای جامعه علمی انگلیس به همراه داشته است.
عضویت در اتحادیه اروپا امکان اقامت اتباع کشورهای اروپایی را در سایر کشورهای این قاره ممکن می کند و در نتیجه، موسسات تحقیقاتی انگلیس 15 درصد کارکنان خود را از کشورهای اتحادیه اروپا جذب کرده اند.
براساس این گزارش، هر گونه اختلال در تبادل آزادانه افراد و ایده ها میان انگلیس و جامعه بین المللی از جمله اروپا می تواند آسیب جدی به حوزه علمی این کشور وارد کند، به طوری که دیگر نمی تواند میزبان نوآوری ها، پروژه ها و تلاش های بلندپروازانه علمی باشد.
چه سرنوشتی در انتظار دانشمندان انگلیسی است
جزییات خروج انگلیس از اتحادیه اروپا در یک روند طولانی و پیچیده دو ساله اتفاق می افتد، اما با توجه به نتیجه سیاسی همه پرسی، اجتمالا به محدودیت های شدید در زمینه مهاجرت منتج می شود و محققان می گویند که یکی از مهمترین نگرانی ها آن است که فرصت های جذب و استخدام نیروهای علمی را از دست می دهند.
به گزارش ایرنا از ایندیپندنت،علاوه بر این، گرچه تعاملات علمی کلان همچون آژانس فضایی اروپا و رصدخانه جنوب اروپا مستلزم عضویت در اتحادیه اروپا نیستند، اما این سازمان ها به استخدام دانشمندان خارجی متکی هستند که مهاجرت آزادانه میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا موجب تسهیل آن است.