آلودگی نوری در دنيای شهرنشينی

آلودگی نوری از جمله‌ی آن‌هاست. آلودگی نوری به استفاده غلط و نادرست از نورهاي مصنوعي گفته مي‌شود و مانند دیگر آلودگی‌ها اثرات مخربی بر روی انسان، حیوان و  گياه دارد.

آلودگي نوري در وجوه مختلف جنبه‌هاي متفاوتي دارد. بطور مثال ‌آلودگي نوري در شهر‌ها به ۵ صورت توليد مي‌شود. ۱- آسمان‌تاب (نوری که از روی بی توجهی یا به عمد از زمین به آسمان می‌تابد) ۲- تیزتاب ( نور خیره‌کننده) ۳-کژتاب (نورهای حریم‌شکن) ۴-بیش‌تاب (نورهایی با تابش بسیار زیاد) ۵-درهم‌تاب (نور با تابشی پخشیده)

تمامي اين موارد براي ساكنين شهرها مي‌تواند عوارضي مانند تاثیر بر ترشح هورمون ملاتونین داشته باشد. اين هورمون که وظیفه تنظیم ساعت بیولوژیک بدن را بر عهده دارد  تنها در شب ترشح مي‌شود. اگر فضای محل خواب ما در شب کاملاً تاریک نباشد این هورمون به موقع و به اندازه کافی ترشح نمی‌شود و باعث بهم ریختگی ريتم خواب و بيداري می‌شود. به همین دلیل است که با وجود این که به اندازه کافی خوابیده‌ایم اغلب صبح‌ها احساس خستگی و کسالت می‌کنیم. ممکن است برایتان پیش آمده باشد که پس از گذراندن یک شب در محیطی خارج از شهر و به دور از نورهای مصنوعیِ مزاحم، احساس بسیار خوشایندی داشته باشید و صبح را سرحال و قبراق شروع کنید.

دانشمندان بر اين عقيده هستند كه ترشح صحیح هورمون ملاتونین  باعث خواب عميق در ساعات شب مي شود. از اثرات دیگر آلودگی نوری می توان به پدیده خیرگی اشاره كرد. حتما تا بحال برایتان پیش آمده است که هنگام رانندگی و یا پیاده‌روي حجم زیادی از نور به چشمتان وارد مي‌شود و برای مدت کوتاهی بینایی شما دچار اختلال می‌شود. این پدیده که به علت زاويه نامناسب يك چراغ، استفاده از لامپ‌های بدون سرپوش، تلویزیون‌های بزرگ شهری و … به وجود می‌آید، باعث بروز تصادفات رانندگی می‌شود و اثرات جبران ناپذیری به بار می‌آورد. در کنار همه این موارد نمی‌توان از هدر رفتن انرژی بر اثر نورپردازی نادرست چشم‌پوشی کرد. بطور مثال لامپ‌های جلوی مغازه‌ها  نوري برابر نور مورد نياز در يك اتاق عمل توليد مي‌كنند. در اکثر موارد این لامپ‌ها به علت نداشتن سرپوش، خیرگی شديدي در گذرها ايجاد مي‌كنند كه آسيب‌هايي مانند آب مرواريد را براي رهگذران به همراه دارد. گذشته از این‌ها با گسترش شهرها آرزوی دیدن یک آسمان پرستاره از مرکز شهر دیگر به رویاي شهرنشينان تبديل شده.

متاسفانه در روزگاري بسر مي‌بريم كه برای دیدن آسمان و لذت بردن از زیبایی ستارگان بی‌شمار آن، باید کیلومترها از شهرها دور شويم. هر چند که در بیشتر موارد گنبد نوری شهرهای كوچك و بزرگ در دل کویر هم در افق پیدا است. در اين حالت علاقمندان به ستاره‌شناسي مجبورند برای دیدن یک پدیده‌ی نجومی به سفرهای طولانی بروند. دور از دسترس شدن آسمان پرستاره باعث شده شهرنشيناني را بپرورد كه در كل عمرشان از لذت تماشاي راه شيري محروم باشند. یادمان باشد جلوگیری از گسترش این پدیده تنها با همراهی مردم و افزایش آگاهی عمومی امکان‎پذیر است.

خوشبختانه راهکارهای كاهش آلودگی نوری نيز بسیار ساده هستند. استفاده از سرپوش مناسب، هدايت صحيح پرتوهاي روشنايي، يا حتي تماس با شهرداری به جهت اصلاح نورپردازی چراغ‌های نامناسب در نزدیکی محل کار و زندگی خود مي‌تواند در كاهش آلودگي نوري بسيار موثر باشد.

يادمان باشد، هدف از جلوگیری از گسترش آلودگی نوری، تاریکی کامل شهرها و جاده‌ها نیست، بلکه التزام به دستورالعمل‌ها و استانداردهاي مهندسي روشنايي است تا آسيبي به كسي وارد نشود.

 

منبع:digikala

No tags for this post.