آنتی بیوتیک ها به دلیل مصرف بالا و پایداری در محیط زیست، از مهم ترین آلاینده های منابع آبی محسوب می شوند. این مواد از منابع مختلفی به ویژه پساب های صنایع دارویی وارد محیط زیست می شوند. همچنین از آنجایی که مواد آنتی بیوتیک در دامداری ها نیز به شکلی گسترده و به عنوان مکمل غذایی و افزاینده رشد دام مورد استفاده قرار می گیرند، از طریق زائدات حیوانی وارد شبکه فاضلاب می شوند و عدم توانایی تصفیه خانه های فاضلاب در حذف کامل این آلاینده ها، باعث راهیابی آن ها به آب های سطحی و زیرزمینی می شوند.
یکی از مهم ترین این آنتی بیوتیک ها، «سفتریاکسون» است که جزء نسل سوم آنتی بیوتیک ها بوده و در طیف گسترده ای برای مبارزه با باکتری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. حضور سفتریاکسون در منابع آبی، حتی در غلظت های کم خطرناک بوده و می تواند موجب بروز مقاومت در میکروارگانیسم ها شود. بروز مقاومت در میکروارگانیسم هایی نظیر باکتری ها، خود باعث می شود که آن ها دیگر تحت تاثیر آنتی بیوتیک ها قرار نگرفته و مقابله با آن ها بسیار دشوارتر شود.
حضور سفتریاکسون در منابع آبی، حتی در غلظت های کم خطرناک بوده و می تواند موجب بروز مقاومت در میکروارگانیسم ها شود. بروز مقاومت در میکروارگانیسم هایی نظیر باکتری ها، خود باعث می شود که آن ها دیگر تحت تاثیر آنتی بیوتیک ها قرار نگرفته و مقابله با آن ها بسیار دشوارتر شود.
معمولا برای حذف آلاینده ها از منابع آبی، از روش های مختلفی نظیر «اکسیداسیون پیشرفته» و «فرایندهای الکتروشیمیایی» استفاده می شود. در این خصوص، گروهی از محققین کشورمان از دانشگاه علوم پزشکی همدان با توجه به مزایا و ویژگی های خاص فرایندهای الکتروشیمیایی در حذف ترکیبات آلی و همچنین با توجه به کارایی بالای ماده «آنیون پرسولفات» فعال شده در این زمینه، پژوهشی را به انجام رسانده اند که در آن از طریق فعال سازی آنیون پرسولفات به کمک الکترودهای آهن برای حذف آنتی بیوتیک سفریاکسون تلاش شده است.
نتایج این پژوهش نشان می دهد که استفاده تلفیقی از فرایند آنیون پرسولفات و فرایند الکتروشیمیایی به منظور تولید الکتریکی آهن و به دنبال آن فعال سازی پرسولفات، دارای توانایی بیشتری در مقایسه با استفاده مجزا از این فرایندها است.
بنا بر یافته های این آزمایش افزایش غلظت یون پرسولفات تا میزان 50 میلی مول در لیتر می تواند باعث افزایش کارایی فرایند در حذف آنتی بیوتیک سفریاکسون از محیط های آبی شود. ولی افزایش بیشتر از این مقدار و همچنین افزایش pH اثر منفی بر کارایی دارد.
مجریان این پژوهش بر اساس نتایجی که به دست آورده اند، معتقدند از این روش می توان به عنوان روشی جایگزین برای تصفیه آلاینده های مقاوم و کاهش آلودگی های مربوط به آن ها استفاده نمود.
قابل ذکر است مقاله علمی پژوهشی برگرفته از یافته های این تحقیق در فصل نامه «آب و فاضلاب» به چاپ رسیده است.
نویسنده: محمدرضا دلفیه
با اقتباس از: سمرقندی، م.، شعبانلو، ا.، نظری، ا.، صدری، م. و مهرعلی پور، ج. 1395. بررسی کارایی فرایند الکتروپرسولفات در تخریب غلظت های بالای آنتی بیوتیک سفتریاکسون از پساب های دارویی. آب و فاضلاب،27(4): 25-15.
No tags for this post.