دود سیگار دارای دو جریان اصلی و فرعی است؛ جریان اصلی هنگام پک زدن، وارد دهان و ریه فرد سیگاری می‌شود و جریان فرعی که بسیار خطرناک‌تر است در فاصله پک زدن‌ها از نوک سیگار انتشار یافته و در محیط پخش می‌شود که هم اطرافیان فرد سیگاری از این دو استنشاق می‌کنند و هم در تنفس بعدی وارد ریه فرد سیگاری می‌شود.
دود قلیان نیز از این امر مستثنی نیست و آسیب‌های فراوانی را به همین ترتیب بر فرد مصرف کننده و اطرافیان وی وارد می‌کند.
تا سال‌های دهه ۱۹۳۰ همراهی مصرف سیگار و سرطان ریه مشخص نشده بود و رابطه علت و معلولی سیگارت و سرطان تا سال ۱۹۵۷ در انگلیس و سال ۱۹۶۴ در آمریکا، ثابت نشده بود. در کمال تعجب، تا پیش از این زمان، تأثیرات مفیدی هم برای سیگارت‌ها قائل بودند و سیگارت‌ها حتی در دانشنامه‌های دارویی تا سال ۱۹۰۶ فهرست می‌شدند و حتی پزشکان به بیمارانی که سرفه داشتند، سرما خورده بودند یا مبتلا به سل شده بودند، مصرف سیگار را توصیه می‌کردند.
اولین بار پژوهشگران آلمان نازی بودند که رابطه بین سرطان ریه و دخانیات را ثابت کردند. اما تحت تبلیغات وسیع متفقین در جریان جنگ جهانی دوم بسیاری از موفقیت‌های پزشکی در آلمان نازی از یاد رفت به طوری که بسیاری از مردم گمان می‌کنند اولین بار دانشمندان آمریکایی و بریتانیایی به این مسئله پی برده‌اند. مبارزه با دخانیات در آلمان نازی بسیار گسترده بود و جنبش مبارزه با دخانیات تحت پشتیبانی مستقیم هیتلر قرار داشت به طوری که نازی‌ها ترک سیگار و دخانیات را یک وظیفه ناسیونال سوسیالیستی می‌دانستند. یکی از شعارهای معروف در دوره رایش سوم برای ترویج سلامت مادران این جمله بود.
( Mütter vermeidet Alkohol und Nikotin! Trinkt Süßmost! Süßmost baut auf )
مادران از الکل و نیکوتین بپرهیزید! آب سیب بنوشید! آب سیب بدن را سالم می‌سازد.
استعمال دخانیات سالانه عامل ۲۲ درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان (حدود ۱٫۷ میلیون نفر) در جهان است که تقریباً یک میلیون نفر از این قربانیان بر اثر ابتلا به سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار می‌میرند.
کدام یک از انواع سرطان ناشی از دود سیگارند؟
تیم تحقیقاتی سوابق افراد سیگاری و مرگ‌های ناشی از سرطان‌های مختلف را در سراسر جهان جمع‌آوری نمودند. در این راه از بررسی‌های آماری برای تقسیم‌بندی مرگ‌های ناشی از سرطان و دسته‌بندی اینکه کدام سرطان‌ها احتمالا ناشی از سیگار کشیدن است و کدام نه، استفاده کردند. آنها ۱۲ سرطانی که به سیگار کشیدن و یا به قرار گرفتن در معرض دود آن مربوط است را برشمردند که عبارتند از:
– سرطان دهان
– سرطان گلو
– سرطان مری
– سرطان ریه
– سرطان خون (لوسمی میلوئید)
– سرطان معده
– سرطان روده بزرگ
– سرطان کبد
– سرطان کلیه
– سرطان پانکراس
– سرطان مثانه
سرطان دهانه رحم
تعداد افرادی که بر اثر سرطان ناشی از استعمال دخانیات می‌میرند، چقدر است؟
تیم تحقیقاتی تمامی مرگ‌های ناشی از سرطان مرتبط با مصرف سیگار را شمارش نمود.
سرطان ریه با حدود ۸۷۰۰۰ نفر در بالاترین رتبه قرار دارد، سرطان روده‌بزرگ منجر به مرگ بیشتر از ۲۶۰۰۰ نفر و سرطان پانکراس منجر به مرگ بیش از ۱۴۰۰۰ نفر شد . در سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۰۰۰۰۰ نفر از سرطان‌های ناشی از مصرف سیگار جان خود را از دست دادند. وقتی محققان این تعداد را با تعداد کل افرادی که از این ۱۲ نوع سرطان مردند مقایسه کردند، دریافتند که مصرف سیگار تقریبا دلیل نیمی از همه‌ی مرگ‌ها بوده است .
البته تنها ضرر سیگار افزایش خطر ابتلا به سرطان نیست . سیگار کشیدن بیشتر از همه منجر به بیماریهای قلبی، کبدی و ریوی است. مصرف سیگار ریسک فاکتور اصلی برای بیماری‌هایی همچون سکته قلبی، سکته مغزی، بیماریهای مزمن انسدادی ریه، شامل آمفیزم و برونشیت مزمن و سرطان (به خصوص سرطان ریه، سرطان حنجره و سرطان پانکراس) است،
همچنین سیگارکشیدن می‌تواند منجر به بیماریهای عروق محیطی و پرفشاری خون شود.
شروع زود هنگام سیگار کشیدن در طول زندگی و کشیدن سیگار با درجه قطران بالاتر ریسک بروز این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
سازمان بهداشت جهانی تخمین زده که مصرف سیگار منجر به ۵٫۴ میلیون مرگ در سال ۲۰۰۴ شده است. و ۱۰۰ میلیون مرگ در طی دوران مصرفش در قرن بیستم. که این میزان خیلی بیشتر از مجموع تلفات ایدز، سل، تصادفات رانندگی و خودکشی‌ها است.
سالانه ۱۵ هزار سیگاری در استرالیا جان خود را از دست می‌دهند و این مسئله مبلغی بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار استرالیا (معادل ۱۹ میلیارد پوند) برای دولت هزینه در بر دارد. پژوهش‌های بسیاری در دنیا انجام شده که بر مضر بودن مصرف سیگار دلالت می‌کنند. با این وجود، شرکت‌های تولید سیگار این پژوهش‌ها را بی‌اساس و اثبات نشده می‌خوانند و به تبلیغ گسترده سیگار در کشورهای مختلف جهان ادامه می‌دهند. در بیشتر کشورهای جهان، به جز مناطق آزاد، از سیگار مالیات سنگینی دریافت می‌شود (تا چند برابر قیمت اولیه) و سعی می‌شود این پول خرج بهبود سلامت مردم آن کشور شود. پژوهش‌های زیادی نیز سیگار را از عوامل اصلی سرطان می‌دانند. به‌عنوان مثال در مطالعات گسترده مشخص شده که علت اصلی سرطان ریه سیگار است.
سیگار کشیدن موجب فرسایش مغز می‌شود و به عبارت دیگر بر حافظه، یادگیری و منطق افراد تأثیر منفی می‌گذارد و سبب کاهش قابلیت‌های شناختی می‌شود.
از سوی دیگر پژوهش‌ها نشان می‌دهند که احتمال سیگار کشیدن در افرادی که در حال تجربه اولین دوره بیماریهای روانی هستند سه برابر بیشتر از افراد سالم است؛ این موضوع نشان می‌دهد که سیگار احتمالاً در ابتلا به اختلالات روانی نیز نقش دارد.
استعمال دخانیات عامل ۹۰ درصد سرطان‌های ریه، ۸۰ درصد برونشیت مزمن و ۲۵ درصد بیماریهای ایسکمیک قلبی است، به طور کلی سیگار کشیدن بر روی تمام قسمت‌های بدن آثار سوء خود را می‌گذارد؛ از پوست که باعث تیرگی و چین و چروک و پیری زودرس در آن شده، تا استخوان‌ها که باعث استئوپروز (پوکی استخوان) در آنها می‌شود.
هیچکدام از اعضای بدن از آثار زیان بار سیگار در امان نیستند. بعد از ۲۰ سال سیگار کشیدن از هر ۴ نفر سیگاری یک نفر فوت می‌کند و ۳ نفر به یک بیماری ناشی از سیگار کشیدن مبتلا می‌شوند و بعد از ۴۰ سال سیگار کشیدن از هر ۲ نفر سیگاری، یک نفر فوت می‌کند و یک نفر به بیماری حاصل از این عادت ناپسند مبتلا می‌شود. به راستی این ماده شوم حاوی هزاران ماده سمی است و به هزاران طریق جان انسان‌ها را می‌گیرد.
سیگار عامل حداقل ۱۴ سرطان مختلف در بدن انسان است. ۹۰ درصد سرطان‌های ریه و ۸۳ درصد مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در اثر استعمال دخانیات است.
منبع: پزشکان بدون مرز
No tags for this post.