آیا مارها هر بویی را حس می‌کنند؟

هرچند که مارها از طریق سوراخ های بینی، بوها را تاحدودی استشمام می کنند، اما حس قوی بویایی این خزندگان بدلیل وجود یک جفت اندام بویایی بر روی کام دهان موسوم به اندام ژاکوبسون (Jacobson) یا اندام ومرونازال (vomeronasal organ) است.

به گفته کورت شونک، استاد اکولوژی و زیست شناسی تکاملی دانشگاه کانتکتیکات، مار دارای بینی معمولی است و از طریق آن، چیزها را بو می کند؛ اگر بوی مورد نظر توجه مار را به خود جلب کرد، با زبان زدن (و از طریق اندام ومرونازال) آن را بطور دقیق بو می کند.

زبان مار همواره به دنبال بوهای "جالب" است. مارها و مارمولک ها دارای زبان چنگال مانندی هستند؛ زمانی که مار شروع به زبان زدن می کند، دو دندانه این زبان چنگال مانند، رایحه شیمیایی موجود را از هوا یا زمین می گیرد.

در سال 1920 دانشمندان این نظریه را مطرح کردند که مارها، دندانه های زبان چنگال مانند خود را وارد دو سوراخ در سقف دهان می کنند؛ اما تحقیقات جدید نشان داد، با برگشت زبان به داخل دهان، مولکول های بو به سمت اندام ومرونازال حرکت می کنند. سوراخ های متعدد این اندام در بالای سقف دهان قرار دارند.

در مارها و مارمولک ها، اندام ومرونازال تنها در دهان باز شده و کاملا از بخش بینی مجزا هستند، بنابراین تنها راه ورود مولکول های بو از طریق دهان است.

با انتقال رایحه شیمیایی از طریق اندام ومرونازال، مغز مار در کسری از ثانیه شروع به پردازش اطلاعات دریافتی کرده و درحالیکه خزنده در حال حرکت به سمت طعمه مورد نظر است، برای شکار تصمیم گیری می کند؛ در این شرایط هیچ راه فراری برای طعمه باقی نمی ماند.

 

منبع: livescience

ترجمه: معصومه سوهانی

 

No tags for this post.