مقابله با سفیدبالک ها باکمک زنبورهای شیرازی
دکتر 'شهاب منظری' روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا، استفاده از دشمن طبیعی را یکی از بهترین و موثرترین راههای مبارزه با آفات گیاهی برشمرد و اظهار داشت: در این روش، استفاده از سموم شیمیایی حذف می شود که تاثیر فراوانی بر سلامت شهروندان و همچنین حفظ گونه های جانوری مفید دارد.
وی به اقدامات گسترده موسسه تحقیقات گیاه پزشکی با همکاری سازمان بوستان ها و فضای سبز شهرداری در راستای مقابله با سفیدبالک های درخت توت در تهران اشاره کرد و گفت: از زمستان 94 تاکنون اقدامات ویژه ای در راستای کاستن از جمعیت سفیدبالک در موسسه تحقیقات گیاه پزشکی جریان دارد و کارگروه سفیدبالک توت آغاز به کار کرده است که در حال حاضر همکاران سازمان بوستان ها و فضای سبز از 11 منطقه از مناطق 22 گانه شهرداری تهران در آن عضویت دارند.
این پژوهشگر گیاه پزشکی، جمع آوری و انهدام برگ های توت به عنوان میزبان های اصلی آفت سفیدبالک در زمستان، پایش حشره از ابتدای امسال تا ظهور نسل اول سفیدبالک ها، تعیین دقیق آلودگی فضای سبز از طریق بازدیدهای میدانی مناطق مختلف تهران، پایش مستمر و شکار حشرات بالغ در تله های زردرنگ و بررسی زیست شناسی سفیدبالک توت در شرایط آب و هوایی مناطق مختلف تهران را از جمله اقدامات انجام گرفته با هدف مقابله با این آفت گیاهی در فاصله زمانی زمستان 94 تاکنون برشمرد.
منظری به تبادل نظر و رایزنی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی با دیگر مراکز علمی و تحقیقاتی کشور به منظور شناسایی راه های مقابله پایدار با آفتهای گیاهی از جمله سفیدبالک ها اشاره کرد و گفت: طی این تماس ها مشخص شد که نوعی از زنبور پارازیتوئید که توان مقابله با سفیدبالک ها را داراست در شیراز و کازرون فارس شناسایی شده است که طی روزهای آینده برای انتقال این زنبورها سفری به این منطقه خواهم داشت.
وی تصریح کرد: به طور کلی در پروژه هایی که با موجود زنده سر و کار داریم پیش بینی 100 درصدی درباره نحوه رفتار و وضعیت آینده، امکان پذیر نیست ولی با توجه به مجموع اقدامات کنترلی که برای مهار جمعیت سفیدبالک ها انجام داده ایم انتظار می رود در تابستان امسال نسبت به دو سال قبل، جمعیت این آفت در تهران کاهش چشمگیری داشته باشد.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی بیان داشت: درصورت لزوم علاوه بر کفشدوزک ها از زنبورهای پارازیتوئید به عنوان دشمن طبیعی سفیدبالک ها و برای کنترل جمعیت این آفت استفاده خواهیم کرد و اگر بتوانیم زنبورها را بر روی جمعیت سفیدبالک ها مستقر کنیم فعالیت کنترلی این آفت به سرعت پیش خواهد رفت.
**زنبورهای پارازیتوئید هیچگونه مزاحمتی برای شهروندان ندارند
معاون بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور نیز در گفت و گو با ایرنا به بی خطر بودن دشمنان طبیعی سفیدبالک ها برای شهروندان اشاره کرد و یادآور شد: یکی از روش های ایمن و کم هزینه ای که در حوزه کشاورزی و آفات فضای سبز وجود دارد کاربرد دشمن طبیعی است که در آن، دشمن طبیعی آفتها بدون دخالت انسان، نقش خودش را ایفا می کند.
دکتر 'شهرام فرخی' ادامه داد: در کشاورزی وقتی آفت طغیان می کند درصورت لزوم از عاملی به عنوان 'شکارگر' یا 'پارازیتوئید' برای حفظ تعادل طبیعی آفات و بندپایان مضر استفاده می شود.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، مقابله طبیعی با سفیدبالک را در اولویت این موسسه عنوان کرد و گفت: ما سعی می کنیم از سموم شیمیایی برای کنترل این آفت استفاده نکنیم و از شکارگرها و دشمن های طبیعی مانند کفشدوزک ها، زنبورهای پارازیتوئید و مگس هایی که شبیه مگس خانگی هستند کمک بگیریم و از موثر بودن این روش هم مطمئن هستیم زیرا این شکارگرها به وظیفه خود عمل می کنند و طغیان آفت را به تاخیر می اندازند.
فرخی ادامه داد: در قالب قراردادی که برای مقابله با سفید بالک ها با سازمان بوستانها و فضای سبز شهرداری تهران منعقد کردیم چنانچه رصدهای ما در انتهای فصل نشان دهد که فعالیت زنبورهای پارازیتوئید، اندک است می توانیم این زنبورها را به صورت کلاسیک از دیگر استانها و حتی کشورهای دیگر به تهران منتقل کنیم و اگر در تهران هم شکارگرها نتوانند بر آفت، غالب شوند یکی از راه ها وارد کردن زنبورها از دیگر مناطق کشور است.
وی توضیح داد: این زنبورها جثه خیلی ریزی دارند و تخصصی هستند و همانند کفشدوزک ها به هیچ وجه مزاحمتی برای شهروندان ندارند.
فرخی با بیان اینکه تاکنون هیچ موردی مبنی براینکه زنبورهای پارازیتوئید، فردی را نیش زده باشند و یا مشکلی به وجود آورده باشند گزارش نشده است، از شهروندان خواست از کشتن و یا آسیب رساندن به این حشرات مفید خودداری کنند زیرا درصورت کم شدن جمعیت آنها، آفتهای مضر مانند شته ها و کنه ها در سطح شهر طغیان می کنند و تعادل طبیعی از بین می رود.
مگس سفید یا سفیدبالک، حشراتی کوچک هستند که سطح بدن و بالهای آنها به وسیله پودر سفید رنگی پوشیده شده است.
در ظاهر این حشرات همانندی زیادی به یک پروانه کوچک دارند اما در مقیاس کوچکتر، حشرات کامل این خانواده فعال بوده و میتوانند آزادانه به اطراف پرواز کنند و عموماً در زیر برگ گیاهان و در حال تغذیه از شیره گیاهان مشاهده میشوند.
جمعیت این حشرات در تهران طی تابستان 93 و 94 به یکباره افزایش یافت و موجب اذیت شهروندان شد و حتی شایعاتی مبنی بر خطرناک و یا بیماری زا بودن آنها شکل گرفت.
مقابله جدی برای کاهش جمعیت این آفت که از قدرت تولید مثل بسیار بالایی برخوردار است، سال گذشته در قالب یک پروژه تحقیقاتی میان شهرداری تهران و موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور آغاز شد و همچنان ادامه دارد.