ما نه تنها خشکی بلکه حتی اقیانوس‌ها، دریاها و جو زمین را هم آلوده کرده‌ایم. حیات‌وحش، زیستگاه‌های مختلف روی کره زمین و خلاصه هر جنبده جاندار یا جسم بیجانی را از فعالیت‌های خود متاثر ساخته‌ایم. معضلات محیط‌زیستی دنیای امروز به قدری ملموس هستند که کمتر کسی می‌تواند منکر آن‌ها شود. محیطزیست ایران از این قاعده مستثنی نیست و می‌دانیم که با مشکلاتی جدی دست و پنجه نرم می‌کنیم. مشکلاتی که اگر اکنون چاره‌ای برای آن‌ها نیندیشیم، نسل‌های بعدی را در بحرانی همه جانبه قرار میدهد. دی‌جی‌کالا‌مگ قصد دارد تا از این پس یک روز را به مرور اخبار مهم زیست‌محیطی ایران اختصاص دهد. بدین طریق سعی می‌کنیم به نوبه و توان خود نقشی در آگاه‌سازی مردم از یکی از جدی‌ترین مشکلات کشورمان که شاید کمتر به آن پرداخته می‌شود ایفا کنیم. پس اگر محیطزیست دغدغه شما هم هست با وقایع محیط‌زیستی ایران در هفته‌ای که گذشت همراه شوید.
آتش باز هم عرصه‌های طبیعی را به کام خود کشید
در هفته‌ای که گذشت، عرصه‌های طبیعی ایران شاهد آتشسوزی‌های متعدد بویژه در استان فارس و شهرستان پاسارگاد بودند. آتشسوزی عرصه‌های طبیعی هر ساله این نکته را به ما یادآور می‌شوند که تا چه اندازه در مدیریت چنین بحران‌هایی ضعیف عمل می‌کنیم. متاسفانه برای مهار آتشسوزی‌هایی از این دست نه‌تنها وسایل خیلی ابتدایی هستند بلکه در عین حال تعداد نفرات هم بسیار کم و محدود است. آتشسوزی‌ها تنها در ظرف دو روز، ۵۰۰ هکتار از ارزشمندترین زیستگاه‌های جنگلی منطقه تنگه خرسی شهرستان پاسارگاد و در ظرف ۱۸ ساعت، ۷۰ هکتار از اراضی پارک ملی بمو شیراز را از بین بردند. دلایلی همچون دوری و صعب‌العبور بودن این مناطق باعث می‌شود که اغلب امکان حضور خودروهای آتش‌نشانی و یا حتی تراکتور در محل وجود نداشته باشد و در نتیجه عملیات مهار آتشسوزی معمولاً مستلزم انتقال نیروها و اطفاء حریق با وسایل بسیار ابتدایی است. از آنجایی که آتشسوزی‌هایی از این دست هر ساله ضربات بسیار مهلکی را بر تن محیطزیست خسته و آسیب‌پذیر کشور وارد می‌کنند لذا توجیهاتی از قبیل غافلگیری و … را باید کنار گذاشت و به جای آن به عمل پرداخت. تنها اقدام مرتبط هفته گذشته که تاحدودی امیدها را در زمینه مهار آتشسوزی‌های آتی قوت بخشید، خبر نصب سنسورهای هوشمند حریق در جنگل‌های ۴ استان (فارس، ایلام، لرستان و گلستان) بود.
طوفان گرد و غبار بار دیگر تهران را درنوردید
یکی از مهمترین چالش‌های جهانی به‌ویژه در منطقه خاورمیانه، طوفان‌های گرد و غبار است. تجزیه و تحلیل داده‌های هواشناسی مربوط به سال‌های ۱۹۸۶ تا ۲۰۰۹ نشان میدهد که این طوفان‌ها در غرب کشور سیر صعودی داشته‌اند. از طرف دیگر چند سالی است که تهران نیز گاه و بیگاه طوفان‌هایی از این دست را تجربه میکند. منشاء بسیاری از طوفان‌های ریزگرد کلانشهرهایی مانند تهران متاسفانه زمین‌های دیم و شخمزده اما خالی اطراف شهر هستند. مشابه این اتفاق در خوزستان، دشت کویر و حتی در ارومیه نیز رخ میدهد. کارشناسان منشاء گرد و غبار روز جمعه تهران را کانون‌های موجود در غرب پایتخت و منطقه ملارد عنوان کرده‌اند.
محیطبانان همچنان در رنج
محیطبانان مردمانی از قشر خاک، آب، آتش و باد هستند. حوادث و رخدادهای تلخ و شیرین برای حافظان محیطزیست کم نبوده اما در هفته‌ای که گذشت و اتفاقاً مصادف با هفته محیطزیست شد، باز هم برگ دیگری از دغدغه‌های زندگی محیطبانان رقم خورد. علی آرامش‌فر سرپرست منطقه حفاظتشده دنای شرقی در روز ۱۶ خرداد از جانب یک متخلف سابقه‌دار در ارتفاعات حجاج مورد اصابت گلوله و دست‌کم دو بار نیز تحت عمل جراحی قرار گرفت. وقوع اتفاقاتی از این دست آنهم در هفته محیطزیست نشان میدهد که محیط‌بانی شغلی به ظاهر جذاب اما در عین حال بسیار سخت است. دوری از خانواده و کمبود تسهیلات زندگی، انجام وظیفه در دورافتادهترین گذرگاههای استراتژیک مناطق حفاظتشده و الزام به حضور شبانه‌روزی در محل کار از جمله مصائب و دغدغه‌های محیطبانان است. کمبود نیرو و امکانات از جمله مهمترین مسائلی است که شرایط کار را در حال حاضر برای محیطبانان سخت کرده است. برآوردها نشان میدهد که برای هر ۱۰ الی ۱۱ هزار هکتار منطقه تحت مدیریت به طور متوسط یک محیط‌بان وجود دارد. این رقم با استاندارد بینالمللی که برای هر هزار هکتار عرصه خشکی یک نفر نیرو و برای هر ۵۰۰ هکتار عرصه تالابی و آبی یک نفر را پیشنهاد کرده، فاصله زیادی دارد و تقریباً یک‌دهم شرایط استاندارد است.
علت مرگ ده‌ها هزار ماهی در زابل
تلف شدن ده‌ها هزار ماهی در رودخانه نیمروز استان سیستان و بلوچستان یکی از خبرهای داغ محیط‌زیستی هفته گذشته بود. رئیس اداره حفاظت محیطزیست زابل روز یکشنبه ۲۳ خرداد دلیل این اتفاق را اینطور تشریح کرد: «متأسفانه در هفته گذشته سه نفر در رودخانه نهراب زابل غرق شدند و سازمان امور آب برای پیدا کردن اجساد مسیر آب را بست و در فاصله‌ای که آب بسته شد، به علت افزایش دمای هوا به بالای ۴۰ درجه و وزش بادهای ۱۲۰ روزه، ماهی‌ها با کمبود اکسیژن محلول درآب روبه‌رو شده و تلف شدند.» شواهد حاکی از آن است که هنوز نمی‌توان با قطعیت از مقیاس و وسعت این اتفاق صحبت کرد.
تصویربرداری از دو گونه ارزشمند
تصویربرداری تقریباً همزمان از خرس قهوه‌ای و پلنگ ایرانی در منطقه حفاظتشده البرز مرکزی توسط مهدی کمالی یکی از عکاسان خوب حیات‌وحش یکی از خبرهای خوبی بود که واکنش‌های بسیار مثبتی را از جانب دوستداران محیطزیست به همراه داشت. لازم به ذکر است که در دنیا ۹ زیرگونه از پلنگ‌ها وجود دارد که یک مورد در کل قاره آفریقا و ۸ زیرگونه دیگر نیز در آسیا هستند. از این ۸ زیرگونه دو مورد با نام‌های پلنگ عربی و پلنگ ایرانی تنها در خاورمیانه پراکنش دارند و پلنگ ایرانی که در حدفاصل افغانستان تا عراق زیست میکند نه‌تنها یکی از زیرگونههای منحصربفرد بلکه از لحاظ جثه بزرگترین در میان سایرین است.
راه‌اندازی دیوار مهربانی کیش در تلگرام
یکی از اقدامات مثبت زیست‌محیطی این هفته راه‌اندازی کانال و گروهی تحت عنوان «Kish Reuse» با هدف به اشتراک گذاشتن و استفاده مجدد از وسایلی بود که دیگر مورد استفاده عده‌ای نیستند اما سایرین شاید بتوانند از آن‌ها استفاده کنند. همانطور که می‌دانید، کاهش تولید زباله و حفظ منابع یکی از مهمترین اهداف حفاظت از محیطزیست است لذا راهکاریی ساده مانند این کار که بتوانند باعث به اشتراک گذاشتن وسایل ناخواسته شوند، می‌تواند اقدامی بسیار موثر در راستای حفاظت از محیطزیست باشد. در گروه «Kish Reuse» کوچکترین بده و بستان مالی وجود ندارد و هدف تنها حفظ محیطزیست و کاهش تولید زباله است. اقداماتی از این دست ارزش آن را دارند که بعنوان الگو در بین سایر اقشار جامعه نیز کاربردی شوند.
منبع:دیجی کالا
No tags for this post.