دکتر ناصر حاجی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به آخرین وضعیت کشتی اقیانوس‌پیما افزود: به آب اندازی این کشتی نیاز به انجام اصلاحاتی داشت؛ ولی زمانی که کشتی بر روی داکت برای انجام این اصلاحات قرار گرفت، اشکالات دیگری در آن مشاهده شد.
وی بروز این اشکالات را مربوط به سیستم به آب اندازی این شناور تحقیقاتی دانست و خاطرنشان کرد: بر این اساس در حال حاضر به دنبال رفع اشکالات در این سیستم هستیم تا بتوانیم کشتی را به آب بیندازیم.
حاجی‌زاده با اشاره به آخرین جلسه مربوط به آب اندازی کشتی اقیانوس پیمای تحقیقاتی، یادآور شد: بر اساس مذاکرات انجام شده در این جلسه، مسؤولان مربوط اعلام کردند که تا هفته اول شهریورماه امسال سیستم به آب اندازی کشتی تعمیر خواهد شد.
رییس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی ادامه داد: با پایان یافتن تعمیرات، این کشتی آماده به آب انداختن خواهد شد.
عدم توقف طرح کلان ملی شناور تحقیقاتی
دکتر وحید احمدی، معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر این که اجرای این طرح متوقف نشده است، اظهار کرد: این طرح با مشکلات مالی درگیر بود؛ ولی با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اعتبارات این طرح را تامین کردیم.
وی بروز اشکالات در سیستم‌های این شناور را دلیل تاخیر به آب اندازی این کشتی ذکر کرد و در این باره توضیح داد: قرار بود این کشتی در مهرماه سال گذشته به آب انداخته شود؛ ولی به دلیل بروز برخی اشکالات فنی این امر به تاخیر افتاد.
مقایسه وضعیت ایران با سایر کشورها در تحقیقات دریایی
طرح اولین کشتی تحقیقاتی اقیانوس‌پیمای ساخت داخل برای شناخت بیشتر خلیج فارس و دریای عمان، انجام تحقیقات دریایی در دریای عرب (در شمال شرقی اقیانوس هند) و اقیانوس هند و ورود به پروژه‌های تحقیقاتی اقیانوس هند با کشورهای حاشیه اقیانوس هند، سال ۸۸ از سوی پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی به معاونت وقت علمی و فناوری ریاست جمهوری پیشنهاد شد و در نهایت عملیات ساخت آن در موافقتنامهای بین این معاونت و وزارت علوم از اردیبهشت سال ۹۰ در سازمان صنایع دریایی آغاز شد.
اين اقيانوس پيما با نام کاوشگر خلیج فارس دارای ۵۰ متر طول ،۱۰ متر عرض و ۱۲ متر ارتفاع و چهار آزمايشگاه است که می‌تواند با آب و سوخت کامل به مدت ۴۵ روز با ظرفيت ۲۷ نفر در آب‌هاي خليج فارس، درياي عمان و شمال اقيانوس هند اقدام به تحقيقات ميدانی کند.
سرعت گشت زنی اين شناور ۱۲ گره دريايی و سرعت نهايی آن ۱۵گره دريايی است. بر روی اين شناور ۲ موتور و ۲ ژنراتور ۴۰۰ کيلووات و يک ژنراتور اضطراری ۸۵ کيلووات نصب شده است. شناور تحقيقاتي ايران امکان ورود به اقيانوس را دارد و از نظر توانايی مقابله با امواج سهمگين دريا نسبت به شناورهای فعلی منطقه برتری دارد.
با به آب انداختن اين شناور، امکان انجام تحقيقات در خليج فارس و دريای عمان تا عمق ۳ هزار متری فراهم می‌شود.
کشتی اقیانوس پیمای ایران با عنوان کاوشگر دریایی خلیج فارس در حال ساخت و رفع اشکالات
به آب انداختن این اقیانوس پیما که قرار بود در مهر ماه سال گذشته انجام شود، به علت بروز مشکلاتی مالی و فنی با تاخیر مواجه شده است. این امر در حالی است که تاکنون حدود ۶۰ کشور توسعه یافته و در حال توسعه به منظور انجام تحقیقات علمی دریایی مورد نیاز اقدام به تشکیل ناوگان تحقیقاتی کرده‌اند تا داده‌های جدیدی در حوزه‌هایی چون شناسایی منابع غذایی دریایی، هیدروگرافی، ژئوتکنیک دریایی، بستر شناسی، تحقیقات محیط زیست دریایی و مشخصات عمومی آب‌های هر منطقه به دست آورند.
بر اساس آمارهای كمیسیون بین دولتی اقیانوس‌شناسی در جهان بیش از ۸۵۸ شناور تحقیقاتی اقیانوس‌شناسی وجود دارد که ایالات متحده آمریکا دارای ۲۳۶ ناوگان و فرانسه دارای ۱۷ ناوگان تحقیقاتی است.
وضعیت کشورهای جهان از نظر دارا بودن ناوگان تحقیقاتی و مطالعات دریایی
| ردیف | نام کشور | تعداد ناوگان تحقیقاتی |
| ۱ | ایالات متحده آمریکا | ۲۳۶ |
| ۲ | روسیه | ۱۱۶ |
| ۳ | انگلستان | ۳۷ |
| ۴ | آلمان | ۲۷ |
| ۵ | فرانسه | ۱۷ |
وضعیت ایران در مقایسه با کشورهای همسایه و منطقه به لحاظ دارا بودن ناوگان‌های تحقیقاتی نشان می‌دهد که کشور ترکیه دارای ۱۰ ناوگان تحقیقاتی و پاکستان دارای یک ناوگان تحقیقاتی است و ایران در حال حاضر فاقد شناور تحقیقاتی است. این در حالی است که ایران دارای سواحل طولانی در شمال و جنوب، بنادر مهم در خلیج فارس و در دریای عمان و وجود تنگه راهبردی هرمز در دهانه خلیج فارس است که به عنوان حلقه ارزشمند ارتباط خاور دور و اقیانوس هند به روسیه و اروپا شناخته می‌شود.
مقایسه وضعیت ناوگان دریایی ایران با کشورهای همسایه و منطقه
| ردیف | نام کشور | تعداد ناوگان |
| ۱ | ترکیه | ۱۰ |
| ۲ | هندوستان | ۷ |
| ۳ | قطر | ۳ |
| ۴ | کویت | ۱ |
| ۵ | پاکستان | ۱ |
| ۶ | بحرین | ۱ |
| ۷ | ایران | ۰ |
اقیانوس پیمای ایران، بزرگترین شناور تحقیقاتی خاورمیانه محسوب می‌شود که در صورت بهره برداری، این کشتی یک دانشگاه شناور خواهد بود و امکان انجام تحقیقات بسیار مهم و استراتژیک را در اعماق اقیانوس هند و دریای عمان و امکان دستیابی به اطلاعات آبراه‌های مهم را برای محققان ودانشجویان عرصه علوم وفنون دریایی فراهم می‌کند.
این اقیانوس پیما به آزمایشگاه‌هایی چون آزمایشگاه فیزیک، شیمی و تحقیقات دریایی مجهز است و محققان با حضور در آن، امکان انجام تحقیقات در حوزه‌های مختلف دریایی و اقیانوس شناسی را خوهند داشت. این کشتی تحقیقاتی می تواندحدود ۲۵ محقق را در زمان عملیات حمل کند و پیش بینی شده است در هر روز علاوه بر محققان، دانشجویان نیز بتوانند با حضور در این کشتی از ظرفیت‌های آن استفاده کنند.
علی‌رغم محدودیت‌های موجود برای برای مطالعات دریایی و اقیانوس شناسی، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی با بزرگترین گشت تحقیقاتی اقیانوس شناسی خلیج فارس و دریای عمان در سال‌های ۹۱ و ۹۲ با استفاده از کشتی هیدروگرافی "نایبند" وابسته به نیروی دریایی، در چهار فصل مختلف سال اقدام به جمع آوری اطلاعات اقیانوس شناسی کرد.
طی این گشت‌ها، در مطالعات اقیانوس شناسی در ۶ شاخه مختلف اقدام به اندازه گیری پارامترهایی چون سرعت و جهت جریان، ویژگی‌های ستون آب، اندازه گیری پارامترهای دما، شوری، کدری، PH، کلروفیل، محلول نمونه برداری از رسوبات بستر و زیر بستر و نمونه برداری‌های زیستی شامل پلانکتون‌ها و کف زیان شد.
این گشت‌ها در شرق خلیج فارس حد فاصل بندر عباس تا بوشهر، گشت غرب خلیج فارس حدفاصل بندر دیر تا خور عبدالله، گشت تنگه هرمز، گشت دریای عمان حدفاصل جاسک تا چابهار و گشت دریای عمان حدفاصل بندر عباس تا جاسک بوده است.
در گشت تحقیقاتی بخش فیزیک دریا در ۸ مرحله اقدام به نمونه برداری از ۱۸۰ ایستگاه شد که در این مطالعات محققان موفق به شناسایی توده‌ها و لایه‌های مختلف آب، توزیع عمودی و افقی پارامترهای فیزیکی آب چون دما و شوری و شناخت جریان‌های ناشی از جزر و مد در محدوده تنگه هرمز شدند.
در بخش زیست شناسی دریا نیز اقدام به مطالعه بر روی فیتوپلانکتون‌ها شد که نتایج به دست آمده حاکی از ۴۴ گونه جنس این آبزیان بود که در ۴ گروه قرار گرفتند، ضمن آنکه در پهنه تحقیقاتی ۵ هزار و ۶۷۷ کفزی شمارش شدند.
در بخش شیمی دریا نیز تعداد هزار و ۴۵ نمونه آب دریا از ۱۱۴ ایستگاه در خلیج فارس و دریای عمان نمونه برداری شد که با آنالیز این نمونه‌ها مواد مغذی چون نیترات، فسفات و سیلیکات آن منجر به تهیه نقشه پراکنش مواد مغذی در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان و پیش بینی پتانسیل افزایش تولیدات اولیه و احتمال وقوع کشند قرمز شد.
No tags for this post.