سمی شدن بیشتر گیاهان منجر به مشکلات سلامتی برای افراد و دام هایی می شود که مورد مصرف انسان ها هستند. گزارش جدید برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP) اعلام کرده محصولات زراعی مانند گندم و ذرت در حال تولید سموم بالقوه بیشتری هستند و این امر به عنوان واکنشی برای محافظت این گیاهان از خود در مقابل تغییرات آب و هوایی خشن ذکر شده است.
بر اساس این گزارش و به گفته ژاکلین مک گلید، دانشمند ارشد حاضر در تحقیقات سازمان ملل، این ترکیبات شیمیایی برای افراد و دام های مورد مصرف انسان ها مضر است و محصولات زراعی درست مانند انسانها و در رویارویی با یک موقعیت استرس آور به شرایط خشکسالی و افزایش دما واکنش نشان می دهند.
تحت شرایط نرمال، گیاهان نیتراتی را که جذب می کنند، به آمینواسیدهای مغذی و پروتئین ها تبدیل می کنند اما خشکسالی پیوسته این تبدیل را کند یا مانع از آن می شود و این امر موجب انباشت مشکل آفرین نیترات در گیاه می شود.
چنانچه مردم در رژیم غذایی شان نیترات بیش از اندازه مصرف کنند، این موضوع می تواند در توانایی گلبول های قرمز خون برای انتقال اکسیژن در سراسر بدن مداخله کند.
بر اساس گزارش ارائه شده، چنانچه مردم در رژیم غذایی شان نیترات بیش از اندازه مصرف کنند، این موضوع می تواند در توانایی گلبول های قرمز خون برای انتقال اکسیژن در سراسر بدن مداخله کند.
محصولات زراعی که در شرایط استرس زا در مقابل انباشت بیش از حد نیترات آسیب پذیر هستند، عبارت اند از گندم، دانه های سویا، ذرت، جو، ارزن و سورگوم.
خشکسالی، سپس باران
زمانی که تعدادی از محصولات زراعی تحت استرس، در معرض مقادیر زیاد باران ناگهانی (که منجر به رشد سریع می شود) قرار می گیرند، به نوبه خود هیدروژن سیانید انباشت می کنند که نوعی اسید است.
در این میان اسید پروسیک نیز در جریان اکسیژن در خون انسان ها مداخله می کند و حتی قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض این اسید می تواند برای انسان ها ناتوان کننده باشد. اسید پروسیک همچنین یکی از موادی است که در ساخت تعدادی از انواع جنگ افزارهای شیمیایی به کار می رود.
گیاهانی مانند ذرت، نشاسته کاساو, بذرک و سورگوم بیش از گیاهان دیگر در مقابل انباشت خطرناک اسید پروسیک آسیب پذیر هستند.
به گفته مک گلید، موارد مسمومیت با نیترات یا هیدروژن سیانید در انسان ها در سال 2013 در کنیا و در سال 2005 در فیلیپین گزارش شدند. در کنیا دو کودک پس از مصرف کردن کاساو از دنیا رفتند. در واقع کاساو پس از بارش شدید باران دارای سطوح افزایش یافته اسید پروسیک شده بود.
آفلاتوکسین ها نیز می توانند بر محصولات زراعی گیاهی اثر بگذارند و خطر آسیب کبدی، سرطان، نابینایی و همچنین امکان عدم رشد جنین و نوزادان را افزایش می دهد. این سموم در نتیجه تغییر الگوهای آب و هوایی و تغییرات جوی، در حال گسترش یافتن به نواحی بیشتری هستند.
مک گلید اعلام کرد حدود 4.5 میلیارد نفر در کشورهای در حال توسعه هر سال در معرض آفلاتوکسین ها قرار دارند و این رقم در حال افزایش است.
در این گزارش آمده است: ما هنوز در آغاز راه شناختن حجم موارد مرتبط با سمومی هستیم که کشورهای در حال توسعه موجود در مناطق گرمسیری و زیرحاره با آن روبرو هستند.
در این بین، با بسط یافتن نواحی آب و هوایی گرم تر به سمت قطب ها، کشورهای موجود در نواحی معتدل تر با خطرات جدیدی روبرو هستند.
بر اساس گزارش موسسه بین المللی تحقیقات دام، در سال 2004، کنیا از شیوع شدید مسمومیت آفلاتوکسین ها رنج می برد که بر بیش از 300 نفر از جمعیت این کشور تاثیر گذاشت و پس از یک خشکسالی مداوم بالغ بر 100 نفر را به کام مرگ برد.
اروپا در معرض خطر
گزارش UNEP نشان می دهد در صورت افزایش دمای جهانی تا دست کم دو درجه سانتی گراد، اروپا در معرض خطر روزافزون ناشی از آفلاتوکسین های موجود در محصولات زراعی محلی خواهد بود. این در حالی است که دانشمندان معتقدند دنیا در حال حاضر در مسیر افزایش بیش از دو درجه سانتی گراد قرار دارد.
به گفته دوروتا جاروسینسکا از مرکز اروپایی محیط زیست و بهداشت سازمان بهداشت جهانی، افزایش ترکیبات سمی در محصولات زراعی تاثیر شدیدی بر سیستم بهداشت جهانی خواهد گذاشت این در حالی است که دنیا در حال حاضر نیز با تاثیرات ناامنی غذایی دست و پنجه نرم می کند.
محصولات زراعی سمی می توانند به بیماری های عصبی در میان انسان ها بینجامند اما بزرگترین چالش رخداد سرطان است.
گزارش سازمان ملل فهرستی از هشت ایده را مطرح می کند که کارشناسان کشاورزی و کشاورزان می توانند از آن ها برای محدود کردن آسیب ناشی از سم محصولات زراعی بهره ببرند. از جمله این ایده ها می توان به نقشه برداری از نقاط داغ آلودگی اشاره کرد.
دانشمندان همچنین پیشنهاد می کنند محصولات طراحی شده در کشورهای در حال توسعه برای کنارآمدن با شرایط آب و هوایی وخیم می تواند به کاهش سطوح مواد شیمیایی سمی در غذاها کمک کنند. هم اکنون مراکز تحقیقاتی در سطح بین المللی در حال طراحی دانه هایی هستند که در نواحی مختلف تحت تاثیر تغییرات جوی مطلوب خواهد بود.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد
ترجمه: شه تاو ناصری
No tags for this post.