چه کشورهایی از نبود پول نقد نفع می برند؟
حدود 300 سال از زمانی که پول کاغذی به عنوان یک مولفه قانونی شناخته شده می گذرد و در حالی که تغییرات زیادی در چگونگی تولید، فروش و خرید کالاها رخ داده، پول نقد همچنان جای خود را در اقتصاد دنیا حفظ کرده است.
با این حال اخیرا مسیر موجود به سمت جامعه گسترده تر فاقد پول نقد شروع به شکل گیری کرده است. از برنامه های نرم افزاری مانند PayPal، Venmo، Square Cash گرفته تا پلتفرم های پرداخت متحرکی مانند mPesa در کنیا، bKash در بنگلادش یا Apple Pay، نشانه هایی وجود دارد مبنی بر این که پول نقد در حال تجربه کردن مسیری جدید است؛ درست همان طور که این موضوع برای عکس های چاپ شده، نوارهای کاست و دی وی دی ها اتفاق افتاد و این مولفه ها جای خود را به اقلام دیجیتالی دادند.
سیاست گذاران و اقتصاددانان متعددی مانند "کن روگوف" از دانشگاه هاروارد مباحث مهمی را درباره مزیت های یک جامعه فاقد پول نقد مطرح کرده اند. با این حال، عدم ثبات اقتصادی در سراسر دنیا نگرانی هایی را به وجود آورده و این که در حال حاضر مصرف کنندگان می توانند پول نقد خود را به ویژه در محیط های با نرخ بهره منفی از بانک ها بیرون ببرند.
حذف کردن پول نقد راهی برای کاهش دادن میزان این خطر است؛ دانمارک، سوئد و نروژ پیش تر اقداماتی را در این باره انجام داده اند و بانک مرکزی اروپا نیز در حال بررسی خلاص شدن از حجم بالای اسکناس هاست.
بر اساس مطالعات اخیر شرکت فناوری و پرداخت جهانی dMasterCar پول نقد حدود 85 درصد از معاملات مصرفی سراسر دنیا را تشکیل می دهد و در مقابل انقراض دیجیتالی مقاومت کرده است. واحد پول کاغذی همه گیر است و این مولفه غیر قابل رهگیری بوده و در سطح جهانی نیز پذیرفته شده است (به جز در شرایطی که معمولا شامل پرداخت های بسیار بزرگ است). همچنین، برای بسیاری از کاربران، پول نقد به معنای داشتن امنیت و برای تعداد قابل توجهی از مردم به مفهوم استقلال از رویکردهای دولت هاست.
ظهور جنایات سایبری و نگرانی های روزافزون در مورد توانایی آژانس های دولتی برای بررسی رکوردهای دیجیتالی به بی تمایلی بسیاری برای عدم استفاده از پول نقد می افزاید.
با این حال، ظهور جنایات سایبری و نگرانی های روزافزون در مورد توانایی آژانس های دولتی برای بررسی رکوردهای دیجیتالی به بی تمایلی بسیاری برای عدم استفاده از پول نقد می افزاید.
در این میان، گذار به سمت جامعه ای فاقد پول نقد نیز مشکلات خاص خود را دارد زیرا در حالی که به طور مثال، بسیاری از شهروندان سوئدی (به همراه شهروندان کره جنوبی) از آینده ای فاقد پول نقد استقبال می کنند، تعدادی از کشورهای همسایه سوئد در واکنش به مقررات رو به رشد اتحادیه اروپا درباره محدود کردن استفاده از پول نقد، به دنبال احقاق حق قانونی شان برای پرداخت با پول نقد هستند. این کشورها عمدتا نگران نرخ بهره منفی و از بین رفتن مالکیت خصوصی هستند که از پول دیجیتالی نشات خواهد گرفت.
برای تعدادی از کشورها، این گذار بسیار سریع بوده است و به طور مثال، در سال 2009 بیش از دو سوم تمامی پرداخت های تجارت الکترونیکی در چین هنگام تحویل با پول نقد صورت می گرفت. با این حال به یمن رقابت های بین BAT – Baid و Alibaba ،Tencent، در حال حاضر بیش از 70 درصد تمامی معاملات تجارت الکترونیکی در چین با پرداخت سیار انجام می شوند.
بی نظمی در گذار به وضعیت عدم پول نقد، پرسش های زیادی را به همراه دارد. این که چه کشورهایی بالاترین منفعت را از گذار به یک جامعه فاقد پول نقد خواهند برد؟ و این که چه کشورهایی برای دیجیتالی شدن پول بالاترین آمادگی را دارند؟
یافتن پاسخ به این پرسش ها سیاست گذاران، نوآوران و سرمایه گذاران هر دوی بخش های خصوصی و دولتی را قادر خواهد ساخت نقاط بدون پول نقد مطلوب دنیا را مکانیابی کرده و منابعی را برای بازکردن قفل ارزشی که توسط هزینه معاملات ذاتی جوامع دارای پول نقد، به دام افتاده اختصاص دهند.
دانشمندان به منظور پاسخ دادن به سوالات متداول درباره جامعه فاقد پول نقد از پایگاه داده 154 کشور استفاده کردند و هزینه استفاده از پول نقد را تحلیل کردند. آن ها موفق به خلق نقشه ای تعاملی شدند. این نقشه بدین معنا نیست که کشورهای دارای هزینه های پایین پول نقد به رسیدن به جامعه ای بدون پول نقد نزدیک ترند. این نقشه همچنین بدین مفهوم نیست که چنین کشورهایی برای تغییر دادن وضعیت موجود نیازی نیست هیچ کاری انجام دهند.
در واقع تمامی آن چه نقشه ارائه شده نشان می دهد این است که هزینه های پول نقد در این کشورها در مقایسه با مابقی کشورها نسبتا پایین تر است. دانشمندان با استفاده از تحلیل های مختلف دریافتند هزینه پول نقد در کشورهای مختلف و همچنین رتبه بندی نسبی هزینه ها در این کشورها بسته به دیدگاه های متفاوت بانک ها، مصرف کنندگان یا دولت ها، تا حد زیادی متغیر است.
هزینه نگه داری از دستگاه های کارت خوان (ATM) و کارکرد آن ها برای بانک ها هزینه بر است و این هزینه ها در بسیاری از کشورهای در حال توسعه مانند کشورهای افریقایی زیر صحرا و همچنین امریکای لاتین تا حد زیادی بالاست و بانک های این کشورها برای نگهداری از این دستگاه ها دارای چالش های زیرساختی و امنیتی زیادی هستند. همچنین در کشورهای از لحاظ جغرافیایی وسیع و دارای جمعیت های پراکنده مانند کانادا، روسیه و استرالیا این هزینه ها بالا هستند زیرا چنین کشورهایی در عین حال دارای چالش های لوجیستیکی بالایی هستند.
علاوه بر این، هزینه قطعی پول نقد برای مصرف کنندگان و بر اساس زمان انتقال و هزینه های دسترسی به پول نقد در تعدادی از پرجمعیت ترین کشورهای دنیا مانند اندونزی، نیجریه، بنگلادش، هندوستان، چین و ایالات متحده بالاست. همچنین این هزینه ها در تعدادی از کشورهای اروپایی مانند آلمان و فرانسه و کشور آسیایی ژاپن بالاست.
این در حالی است که چنین هزینه هایی در کشورهای اسکاندیناوی دارای سیستم های پرداخت سیار تثبیت شده مانند سوئد، فنلاند و دانمارک و همچنین کشورهای دارای سیستم های پرداخت سیار به سرعت در حال تکامل مانند کنیا و کره جنوبی پایین تر است.
تحلیل دانشمندان نشان می دهد تعدادی از کشورها دارای بالاترین پتانسیل برای بازکردن قفل ارزش توسط سیاست و نوآوری هستند که این امر منجر به گذار به یک جامعه فاقد پول نقد می شود: این کشورها عبارت اند از: ایالات متحده امریکا، هلند، ژاپن، آلمان، فرانسه، بلژیک، اسپانیا، جمهوری چک، چین و برزیل.
به طور مثال، ایالات متحده سالیانه هزینه 200 میلیارد دلار را برای حفظ کردن پول در گردش هزینه می کند. تقریبا یک سوم تمامی فروش های فروشگاه ها هنوز مبتنی بر پول نقد است و این برخلاف این واقعیت است که این کشور دارای تاریخ طولانی در زمینه استفاده از پول پلاستیکی است.
از سوی دیگر کشور چین در حالی که از لحاظ گذار از پول نقد به کیف پول های سیار جلوتر از ایالات متحده است، همچنان در میان کشورهایی جای دارد که بالاترین هزینه های تمام شده پول نقد را به شهروندان خود تحمیل می کند.
هر دوی ایالات متحده و چین در زمینه استفاده از سیاست ها در شراکت با بازیگران بازار و حذف کردن جوامع از پیش آماده از لحاظ دیجیتالی به سمت پول دیجیتالی و بازکردن قفل پس از اندازهای عظیم پولی، به خوبی عمل می کنند.
گروه دیگری از کشورها دارای هزینه های بالای مصرفی پول نقد هستند اما آنها نخست نیاز دارند پیش از رسیدن به وضعیت عدم پول نقد، سطح آمادگی دیجیتالی شان را ارتقا بدهند. این کشورها شامل بخش هایی از اروپای شرقی مانند لهستان و روسیه و کشورهای دارای جمعیت های بزرگ مانند هندوستان، اندونزی، مکزیک، نیجریه، مصر و فیلیپین هستند. پول نقد هزینه های زیادی را به مصرف کنندگان در کشورهایی مانند هند و مکزیک تحمیل می کند.
مطالعات نشان می دهد 11 میلیون شهروند دهلی نو سالانه در مجموع حدود 72 میلیون ساعت را به رهگیری پول نقد سپری می کنند و شرکت های کوچک در مکزیک نیز از رخداد 21 درصدی کلاهبرداری پول نقد رنج می برند که این میزان دو برابر نرخی است که شرکت های بزرگتر در این کشور با آن روبرو می شوند. با این حال، سیاست گذاران و بازیگران اصلی بازار در این کشورها به خوبی با چالش ورود دیجیتالی برای دیجیتالی کردن پول برخورد کرده اند.
مطالعات محققان نشان می دهد کشورهایی که تا حد زیادی از لحاظ دیجیتالی تکامل یافته اند، با متمرکزشدن بر روی گذار به سمت جایگزین های دیجیتالی برای پول نقد ، جهت بازکردن قفل ارزش های مالی در بهترین وضعیت قرار دارند. برای کشورهایی که از لحاظ تکامل دیجیتالی عقب تر هستند، مسیر به سمت بهشتی فاقد پول نقد نیز نخست با سرمایه گذاری بر روی ورود دیجیتال حاصل می شود. رعایت کردن این ترتیب برای رسیدن به موفقیت در این زمینه ضروری است.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد
ترجمه: شه تاو ناصری
No tags for this post.
