محققان کشورمان موفق شده اند با استفاده از علم نوپای نانوفناوری، یکی از مهم ترین آلاینده های محیطی را از محیط های آبی حذف نمایند.

سموم ارگانوفسفره جزو مهم ترین مواد آلاینده محیطی بوده که به اشکال مختلفی باعث آلودگی آب و محیط زیست می گردند. این سموم در بسیاری مواد از جمله انواع حشره وآفت کش، مواد شوینده، پسماندهای کشاورزی و صنعتی و همچنین در فاضلاب یافت می شوند. این ترکیبات به دلیل سرعت جذب بالا از طریق پوست، مخاط، دستگاه گوارش و تنفس بسیار خطرناک هستند.

برای حذف مواد آلاینده از محیط های طبیعی تاکنون روش های زیادی ابداع گردیده و مورد استفاده واقع شده است. یکی از مهم ترین این روش ها ، فرایند «اکسیداسیون پیشرفته» است که خود دارای انواع مختلفی نظیر فرایند فنتون، ازن زنی، استفاده از پرکلرین و بالاخره روش فتوکالیستی می باشد. در روش اخیر، اشعه فرابنش به ماده ای نیمه هادی تابانده می شود و این عمل باعث برانگیخته شدن ماده نیمه هادی و در نتیجه تولید الکترون و حفره می گردد. سپس حفره و الکترون تولید شده که بسیار فعال هستند، با انجام واکنش های اکسیداسیون و احیا، آلاینده مورد نظر را تجزیه نموده و از کار می اندازند.

محققانی از دانشگاه علوم پزشکی زابل با همکاری دانشگاه سیستان و بلوچستان، پژوهشی را در این زمینه به انجام رسانده اند که در آن برای حذف آلاینده های ارگانوفسفره از آب، از روش فتوکاتالیستی بهره گیری شده است. ماده نیمه هادی که این محققان برای انجام فرایند فتوکاتالیستی به کار گرفتند، نانوذرات اکسید روی بوده که با استفاده از فناوری نانو سنتز گردیدند.

در آزمایش فوق الذکر ماده «تری اتیل فسفات» که یکی از مهم ترین ترکیبات موجود در سموم ارگانوفسفره است، به عنوان ماده هدف جهت حذف از محیط آبی انتخاب شد. این ماده دارای موارد مصرف بسیاری از جمله به عنوان کاتالیزور صنعتی، اصلاح گر رزین های پلیمری، تثبیت کننده پراکسیدها و همچنین به عنوان ماده حد واسط برای ساخت انواع آفت کش می باشد.

نتایج مطالعات ذکرشده نشان داد که فرایند فتوکاتالیستی قادر است در مدت زمان نسبتا مناسب و با راندمان بسیار بالا، تری اتیل فسفات را به عنوان یکی از مهم ترین ترکیبات سموم ارگانوفسفره، از محیط های آبی حذف نماید. این سیستم موفق شد بهترین عملکرد و بازدهی را در pH حنثی به دست آورد.

بنا بر گزارش علمی این پژوهش که طی مقاله ای علمی پژوهشی در شماره زمستان 1393 فصل نامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زابل منتشر گردیده است، استفاده از نانوذرات اکسید روی دارای کارایی بیشتری در حذف تری اتیل فسفات نسبت به مواد دیگری از جمله نانوذرات اکسید تیتانیوم می باشد.

این محققان اظهار داشته اند که نانوذرات اکسید روی با داشتن خصوصیاتی نظیر پایداری بیشتر، آماده سازی آسان تر، در دسترس بودن از لحاظ تجاری و بالاخره عملکرد بهتر نسبت به مواد دیگری نظیر نانوذرات تیتانیوم، واکنش دهنده ایده آلی برای به کارگیری در فرایندهای فتوکاتالیستی هستند.

برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را ببینید.

No tags for this post.