این رقم یعنی بطور متوسط روزی یک میلیارد تومان.رقمی که روزی برای سینمای ایران همانند رویایی دور از دسترس به نظر می رسید.دلایل این استقبال بی سابقه چیست؟سینا پرس به بررسی این موضوع پرداخته است:
استقبال بدون مقدمه و یکباره مردم از فیلمهای روی پرده باعث شگفتی صاحب نظران حوزه فر هنگ و رسانه شده است.بسیاری از فعالان و علاقه مندان تحلیل و بررسی اوضاع سینمای ایران، دست به کار بررسی این موضوع شده اند.به عنوان نمونه برنامه تلویزیونی هفت در بخش پیامکی برنامه اش علت استقبال مردم از فیلمهای روی پرده را جویا شده بود.البته گزینه هایی که به عنوان پاسخ این سوال مطرح شده بود همانند نظرات منتقد ثابت این برنامه دور از واقعیت ملموس جامعه بود.
در سطح جامعه نیز،هرجاکه به بررسی این استقبال علاقه ای مشاهده می شود،به سیاق سایر مواردی از این دست کار تحقیقی جدی و پژوهش صحیح و آکادمیک صورت نمی گیرد تا آبها از آسیاب بیفتد و سینمای ایران به روند سابق خود بازگردد.البته ما آرزو داریم این روند دائمی باشد اما ادامه موفقیت آمیزهرروند و جریان، مستلزم کار تحقیقاتی و پژوهشی و پس از آن کارعملیاتی بر اساس یافته های تحقیقات است.موردی که در بسیاری ازمسائل فرهنگی،هنری،اقتصادی و اجتماعی ایران خلاء شدید آن در جامعه احساس می شود.اما براستی علت این استقبال مردم از فیلمهای اخیر سینمای ایران چیست؟
چنین استقبالی بی سابقه نیست و یکبار دراواخر دهه هفتاد،سینمای ایران چنین استقبالی را تجربه کرده است.می توان برای اقبال اخیر مردم ایران به سینما از همانندی شرایط اجتماعی و سیاسی این دو دوره شاهد مثال آورد.
البته چنین استقبالی بی سابقه نیست و یکبار دراواخر دهه هفتاد،سینمای ایران چنین استقبالی را تجربه کرده است.می توان برای اقبال اخیر مردم ایران به سینما از همانندی شرایط اجتماعی و سیاسی این دو دوره شاهد مثال آورد.در آن بازه زمانی؛اولین دولت اصلاحات سالهای ابتدایی ریاست جمهوریش را تجربه می کرد.اکنون نیز شرایط دولت حسن روحانی کم و بیش همانند آن دوره است.
علت دیگرخود فیلمها هستند.پنجاه کیلو آلبالو(مانی حقیقی) و من سالوادور نیستم(منوچهر هادی) هردو از گونه سینمای کمدی هستند.مردم ایران بصورت تاریخی به فیلمهای کمدی اقبال نشان داده اند.حتی فیلمهایی مانند اخراجیها که فاقد ارزشهای هنری و زیبایی شناسی هستند صرفا به علت کمدی بودنشان(والبته هنجار شکنی در حوزه سینمای جنگ) مورد توجه قرار گرفتند.در سوی دیگر این محور فیلمهای کمدی قابل تامل همانند اجاره نشینها که فروش کم سابقه ای را تجربه کردندنیز قابل ذکر است.این نمونه ها مبین علاقه شدید مردم ایران به ژانر کمدی است.فیلم دیگری که به شدت مورد توجه عموم قرار گرفته فیلم ابد و یک روز اولین ساخته بلند سعید روستایی است.فیلمی در گونه سینمای اجتماعی.شخصیتهای بسیار واقعی و باورپذیر،داستانی از جنس مردم و برای مردم،نمایش رئالیستی مناسبات،مصائب ومشکلات طبقات فرودست جامعه، همه و همه باعث شده که مردم، خود و زندگیشان و یا لااقل زندگی حقیقی جریان یافته در اطرافشان را در این فیلم ببینند.اتفاقی که بصورت معکوس در تلویزیون ایران(رسانه ملی؟)افتاده و بیم آن می رود که فیلمها و سریالهای این رسانه،چنان روز به روز اززندگی واقعی مردم فاصله بگیرند که تلویزیون روزی تمامی مخاطبین خودرا از دست بدهد.
فیلم دیگری که مورد توجه مردم قرارگرفته بادیگاردآخرین ساخته ابراهیم حاتمی کیاست.فیلم البته به زعم بسیاری از کارشناسان این فیلم یادآورآژانس شیشه ای ساخته دهه هفتاد این کارگردان است.بادیگارد اما تفاوت اساسی با اژانس شیشه ای دارد.مهمترین تفاوت آن در فیلمنامه این دو فیلم است.آژانس شیشه ای فیلمنامه ای به شدت پیرنگ محور دارد و بادیگارد فیلمنامه ای شخصیت محور.اما آنچه مشترک است بازی ستاره سینمای ایران پرویز پرستویی در هردو فیلم است.مردی که انگار قصد افول ندارد و در هر فیلم برگ برنده ای رو می کند.هرچند شاید به زعم بسیاری او شمایلش را در فیلمهای گوناگون تکرار کند اما مگر تعداد بازیگران بزرگ تاریخ سینمای جهان که بارها شمایل خودرا تکرار کرده اند کم است؟ماکس فون سیدو،رابرت دنیرو،آلن دلون ،چارلی چاپلین و باستر کیتون و بسیاری دیگر. بازی پرستویی در این فیلم می تواند برگ برنده این فیلم و علت اقبال مردم به این فیلم باشد.البته برخی دیگر معتقدند استقبال مردم از این فیلم فارغ از بازی پرویز پرستویی به علاقه مردم به سینمای قهرمان پرور باز می گردد.هرچند شخصیت اصلی این فیلم روی لبه باریکی از قهرمان و ضد قهرمان حرکت می کند اما به هرروی کنشهای این شخصیت در طول فیلم حکایت از شمایل قهرمان پردازانه این شخصیت دارد.
بیم آن می رود که فیلمها و سریالهای رسانه ملی،چنان روز به روز اززندگی واقعی مردم فاصله بگیرند که تلویزیون روزی تمامی مخاطبین خودرا از دست بدهد
اما علت دیگر که شاید پررنگ ترینِ دلایل هم باشد تبلیغات گستره ماهواره ای این فیلمهاست.پخش مرتب و فراوان تیزرهای این فیلمها که دائم هم به روز می شوند تاثیر انکار ناپذیری بر فروش فیلمهای سینمای ایران داشته است.در شرایطی که رسانه ملی با سلیقه خودش به فیلمهایی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همین مرزوبوم مجوز ساخت و نمایش گرفته اند،امکان پخش تیز و تبلیغات تلویزیونی آن هم با قیمتهایی گزاف و سرسام آور می دهد،پخش تیزرفیلمها در شبکه ای که کاری به کارگردان و فیلمنامه و بازیگران فیلم ندارد و در بهترین ساعات شب با قیمتی بسیار نازل این تیزرهارا پخش می کند شبیه موهبتی آسمانی برای تهیه کنندگان این فیلمهاست.
علت دیگر تنوع فیلمهای روی پرده است.هم اکنون طیف متنوعی از فیلمها روی پرده است.از فیلمهای شادی مثل پنجاه کیلو آلبالو و من سالوادور نیستم تا فیلمهای تلخ و جدی همانند ابد و یک روز و بادیگارد و کفشهایم کو.به عبارت دیگر مخاطب برای انتخاب فیلم گزینه های متفاوتی پیش رو دارد.این یعنی احترام به سلیقه انتخاب مخاطب.ترکیب نمایشی که سابق بر این کمتر به آن توجه شده بود.
رونق سینمای ایران دغدغه و آرزوی همه دست اندرکاران این سینماست.امید آنکه با برنامه ریزی صحیح شورای صنفی نمایش و نیز ادامه وضعیت موجود،رکورد شکنی فروش فیلمهای ایرانی ادامه داشته باشد.
گزارش: علی شاه محمدی
No tags for this post.