وضعیت رویت پذیری ماه مبارک رمضان چگونه خواهد بود؟
گاهی اوقات عوامل مداری باعث می شود که ماه راحت و یا سخت رویت شود. بعضی از هلال ها بسیار بلند و واضح هستند و بعضی دیگر بسیار باریک هستند و سخت دیده می شوند. در طی رویت هلال هایی که تا به حال انجام داده ایم با مشاهده هلال هایی بسیار جالب و جذاب مواجه می شویم که حتی پیش بینی های مربوطه هم دچار مشکلاتی در مورد قطعیت آنها می شود.
یعنی این کار برای رصدگران زبده رویت هلال هم آسان نیست؟
بله، مثلا امروز پارامتر ضعیفی مبنی بر دیده شدن هلال ماه وجود داشت و بعضی از رصدگرانی که ابزارآلات اپتیکی بسیار قوی در اختیار دارند، این پارامتر ضعیف را جدی می گیرند.
یعنی همین الان که ما در حال گفتگو هستیم به دلیل اینکه احتمال رویت وجود دارد ممکن است رصدگرانی مشغول رصد باشند؟
بله، چون امروز احتمال ضعیفی از رویت هلال وجود دارد اما با توجه به اینکه کار رویت هلال به گونه ای است که داده جمع آوری می شود امکان دارد با داده جدیدی رو به رو شویم که نیاز به بررسی داشته باشد. در واقع هلال امروز یک داده جدید است و امکان دارد هلال هم رویت نشود زیرا درصد زیاد عدم رویت وجود دارد اما با این حال رصدگران این قضیه را پیگیری می کنند. همیشه هلال ها به راحتی قابل رویت نیستند و در اکثر مواقع غبار و آلودگی ها در آن تاثیر می گذارد و باعث می شود به راحتی قابل رویت نباشند.
بعد از غروب خورشید نباید انتظار رویت هلال داشته باشیم عموما این هلال ها لحظاتی قبل از غروب خورشید و یا دقیقا در زمان غروب خورشید قابل رویت هستند. یعنی هنگام رویت هلال نباید انتظار آسمان تاریک را داشته باشیم؟
بله، همین طور است، بحث هلال روزگاهی است. در روز به سراغ هلال های باریکی می رویم که در کنار خورشید دیده می شوند و شرایط دیده شدن را دارند.
به سراغ ویژگی های هلال ماه مبارک رمضان برویم، فردا منجمان با چه هلالی رو به رو هستند؟
امروز هلال بسیار باریک است و فردا کاملا پهن و بلند می شود. در زمان های گذشته هنگامی که مدل هلالی که فردا دیده خواهد شد را مشاهده می کردند، می پنداشتند که حتما در روز قبل هم هلال رویت شده است ولی اینطور نیست یعنی طوق هلال مبنی بر این نیست که روز قبل هم رویت شده است. اگر هلالی همچون هلال ماه رمضان در حضیض باشد بسیار بزرگتر دیده می شود.
چرا؟
به دلیل اینکه به زمین نزدیکتر است و ما آن را مقداری بزرگتر و روشنتر خواهیم دید. فردا رویت هلال به همین شکل است. زمانی که هلال در اوج مداری باشد یعنی در دورترین فاصله نسبت به زمین قرار گیرد، کوچکتر و کم نورتر دیده می شود. هنگام رویت هلال ضخامت میانی ماه در اوج و حضیض تغییر می کند یعنی زمانی که در حضیض باشد میزان ضخامت وسط کمان بیشتر است و در زمانی که ماه در اوج باشد ضخامت وسط کمان بسیار کمتر می شود. به همین خاطر هنگامی که عوامل مداری امروز اجازه رویت ماه را ندهند، فردا بسیار راحت و واضح و با چشم غیر مسلح در تمام پهنه ایران قابل رویت است.
چه زمانی باید انتظار رویت را داشته باشیم؟ آیا زمان خاصی دارد؟
در طول روز فردا قابل مشاهده است. رکوردی مبنی بر رویت با چشم موجود است که حدود 19 درجه از خورشید فاصله دارد که در مرز دیدن با چشم هم قرار می گیرد یعنی حتی با تلسکوپ و دوربین دو چشمی هم می توان در طول روز هلال را مشاهده کرد به دلیل اینکه در حضیض مداری قرار دارد و فاصله بسیار زیادی با خورشید گرفته است.
به دلیل نزدیکی به زمین، به اصطلاح با یک ماه بزرگتر از حد معمول رو به رو هستیم؟
بله، به همین خاطر هلالی که فردا مشاهده خواهیم کرد هلال بسیار روشنی است.
با چشم غیر مسلح برای مردم عادی قابل رویت است؟
امکان پذیر است اما به شرطی که هوای تمیزی داشته باشیم و مستلزم این است که حتما جای هلال را بدانند.
باید در آسمان کجا را نگاه کنیم؟
اگر خورشید را در نظر بگیریم حدود یک وجب سمت چپ خورشید و به اندازه یک مشت از بالای افق را در نظر بگیریم می توانیم شاهد هلال ماه باشیم.
وجب و مشت از اصلاحات منجمان است لطفا راجع به این اصطلاحات بیشتر توضیح دهید؟
اگر عرض شانه خود را باز کنیم وجب ما حدود 20 درجه است و یک مشت حدود 10 درجه. البته امکان دارد هلال فردا در مناطق مختلف ایران ارتفاع بیشتری داشته باشد ولی تقریبا با این شرایط می شود شاهد هلال فردا بود.
زمان رویت بعد از غروب خورشید است؟
بله، بعد از غروب خورشید با چشم غیر مسلح به راحتی قابل رویت است.
پس باید جای دقیق غروب خورشید را بدانیم؟
بله.
داستان رویت هلال ماه هم داستان چرخ است، داستان چرخش ماه به دور زمین و چرخش زمین به دور خورشید و تمام این عوامل در کنار هم منجر به هلال بودن ماه می شود. این چرخش با چه میزان دقت بر روی کاغذ قابل حساب و بررسی است؟
با دقت کاملا بسیار زیادی امکان پذیر است البته مدار ماه بسیار پیچیده است به طوری که در بسط های جمله ای ریاضی حدود 250 جمله است، زیرا عوامل مداری دیگری بر روی ماه تاثیر می گذارند.
250 جمله به معنی 250 پارامتر جداگانه است؟
250 جمله ی ریاضی برای این مدار طراحی شده است عواملی مثل نیروی جاذبه زمین، نیروی جاذبه خورشید و سیارات دیگر بر روی ماه تاثیر می گذارند و باعث می شوند که مدار بسیار پیچیده ای داشته باشیم. جالب است بدانید که مدار ماه مثل کاموایی می ماند که مادربزرگ ها به دور دست خود می پیچیدند در واقع مدار ماه به همان قدر نامنظم است که هر کدام ازاین نوارهای کاموا یک دور مداری ماه به حساب می آید.
به همین دلیل باید شاخص های مختلفی را در نظر بگیرید که بتوانید به حساب مشخصی دست یابید؟
بله، در حال حاضر این حساب ها بسیار دقیق هستند ولی مشاهده هلال به عوامل جوی بستگی دارد و همانند بسیاری از مباحث نجوم است که دریافت اطلاعات (دیتا گیری) مستلزم رصد است. رویت هلال هم کاملا به رصد وابسته است ما شاهد این خواهیم بود که جو زمین چه میزان از نور ماه را کاهش می دهد و آیا اجازه می دهد هلال ماه رویت شود یا خیر؟ عوامل مداری و شکل ظاهری ماه بسیار تغییر می کند و گاهی اوقات شما دو هلال را در آسمان می بینید که هر دو دارای یک پارامتر هستند یعنی از لحاظ ارتفاع و فاصله ای که با خورشید دارند کاملا برابر هستند ولی با این حال امکان دارد یک هلال دیده نشود که علت آن می تواند اوج یا حضیض باشد و یا ممکن است هلال یکسری عوارض و پستی، بلندی هایی به دلیل تابش نور خورشید داشته باشد که این پستی بلندی ها اجازه ندهد که کمان متحدی از ماه شکل گیرد.
No tags for this post.