کشاورزی بدون تجارت مجازی آب مقرون به صرفه نیست
سیناپرس: دکتر امین علیزاده در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، با اشاره به نقش بهره وری پایین آب کشاورزی در دامن زدن به بحران آب در کشور، گفت: ایران کشوری خشک است که برای کشاورزی، نیاز به آبیاری دارد. اما واقعیت آن است که ما توانایی داشتن 9 میلیون هکتار زمین های کشاورزی آبی را نداریم و می بایست کشاورزی را محدود کنیم. یعنی باید سطح زیر کشت را حداقل تا 50 درصد کاهش دهیم و بعد در این 50 درصد سرمایه گذاری کنیم. میزان تولید در واحد سطح را افزایش بدهیم. در این صورت می توان با نصف سطح زیر کشت فعلی، همین میزان تولید را که الان داریم، داشته باشیم. به نظر من تنها راه نجات آب در ایران، محدود کردن کشاورزی در بسیاری از مناطق کشور است.
علیزاده با تاکید بر این نکته که بهره وری از آب در کشاورزی ما پایین است، خاطرنشان کرد: کشاورزی در کشور ما یک موضوع فقط اقتصادی نیست بلکه در عین حال یک موضوع فرهنگی است چراکه بسیاری از کشاورزان نسل اندر نسل این کار را انجام داده اند و معتقدند که تعطیل کردن کشاورزی، گناه است. بنابراین آن را حفظ کرده اند بدون اینکه به بهره وری اش توجه کنند. این موضوع باعث شده که کشاورزی ما منفعتزا نباشد. من فکر می کنم باید کشور ما به سمت صنعت برود. چون کشاورزی ما تنها به آب و انرژی بستگی دارد و هردوی اینها می تواند محدودکننده باشند. نهایتا باید درآمد مملکت از صنعت باشد. یعنی اینکه صنایع را تقویت کنیم البته نه صنایع وابسته به کشاورزی، بلکه صنایعی که آب کمی نیاز داشته باشند.
عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه کشور ما نمی تواند در تمام محصولات کشاورزی خودکفا باشد، تاکید کرد: باید کشاورزی در کشور ما محدود شود و خودکفایی به هرقیمتی را کنار بگذاریم. امروزه دیگر کشاورزی بدون داد و ستد و بدون تجارت مجازی آب که در اثر رفت و آمد محصولات کشاورزی حاصل می شود، مقرون به صرفه نیست. در فروشگاه های کشورهای اروپایی که بروید، می بینید که هیچ محصولشان تولید خودشان نیست، برای اینکه نمی خواهند آبشان را به راحتی از دست بدهند.
وی در پاسخ به این پرسش که با وجود خشکسالی های چند سال اخیر، برای مدیریت آب در کشاورزی چه باید کرد؟ گفت: وضعیت اقلیمی موجود، پایدار خواهد بود و دیگر نباید صحبت از خشکسالی کرد. نباید منتظر باشیم که این خشکسالی که الان 15 سال است ادامه دارد، پایان یابد. دیگر وضعیت همین خواهد بود. ما باید محدودیت ها را بپذیریم. الگوی غذایی مان را عوض کنیم. الگوی فکری مان را عوض کنیم و تنش هایی که ممکن است در اثر این تغییرات اقلیمی به وجود بیاید، با مردم در میان بگذاریم تا آنها آماده باشند. ما حداقل یک دوره 30 ساله لازم داریم که منابع آبمان به یک حالت تعادل برسند، البته به شرط اینکه از این منابع بهره برداری نکنیم. خاک ما به 50 سال زمان نیاز دارد تا به یک خاک قابل زراعت تبدیل شود.
علیزاده با انتقاد از توسعه بی رویه دانشکده های کشاورزی و افزایش بی ضابطه شمار دانش آموختگان رشته های کشاورزی در کشور، اظهار داشت: توسعه افقی دانش آموختگان کشاورزی دردی از کشور دوا نکرد چون مشکل در کمبود اینها نیست. اگر یک کشور توسعه یافته کشاورزی صنعتی بودیم، همه این افراد به کار گرفته می شدند. برای اشتغال دانش آموختگان رشته های کشاورزی باید برنامه ریزی های اساسی صورت بگیرد. چگونه است که اگر در یک داروخانه کوچک، یک داروساز مسوول نباشد، اجازه باز کردن در مغازه را ندارند ولی برای کسی که 100 یا 500 یا 1000 هکتار زمین کشاورزی دارد و از آب و خاکی استفاده می کند که متعلق به مردم این کشور است، یک نفر ناظر وجود ندارد!
No tags for this post.
