سیناپرس: در تحقیقاتی که تا به حال انجام شده بود همواره ادعایی بر این مبنا وجود داشته است که افرادی که با وزن کمتر از شش پوند به دنیا آمدهاند با خطر بالای ابتلا به دیابت نوع دو در بزرگسالی مواجه هستند. در تحقیق جدیدی که در دانشگاه براون صورت گرفته است نه تنها این ادعا در نمونهای بیش از 3000 زن به اثبات رسید بلکه مقادیر نسبی قابل پیش بینی از نشانگرهای زیستی مختلف در اختیار پزشکان قرار گرفت که ابزار بالقوه جدیدی برای فهم خطر فردی در میان زنان کم وزن به حساب میآید.
این یافته ها همچنین می تواند به هدایت پژوهشگران در درک منحرف شدن فرایندهای فیزیولوژیکی توسط وزن کم هنگام تولد که در نهایت منجر به دیابت نوع 2 میشود کمک کند.
سیمین لیو پروفسور همهگیریشناسی و پزشک دانشگاه براون که مقاله این تحقیق را در ژورنال دایابتولوژیا منتشر کرده است در این باره میگوید: «ما در حال تلاش برای درک آنچه نسبت خطر منتسب به وزن کم تولد را می تواند با واسطههای بیوشیمیایی توضیح دهد هستیم تا به این ترتیب بتوانیم اهمیت نسبی هر گذرگاه را بهتر درک کنیم.»
نتایج به دست آمده بر اساس گزارشات سلامت شرکتکنندگان در مطالعه جدیدی به نام سلامت زنان است که سلامت زنان مطالعه گستردهای به پشتیبانی موسسه ملی قلب، شش و خون ایالات متحده آمریکا است.
تیم لیو با متمرکز شدن بر روی 1259 زن که دیابت نوع دو دارند و 1790 زن سالم کار تحقیقاتی خود را آغاز کردند. دادههای به دست آمده نشان داد که وزن کم تولد (کمتر از ۲.۵ کیلوگرم) حاکی از آن است که ریسک رشد دیابت نوع دو در مقایسه با زنان متولد شده با وزن بین هشت تا ده پوند (3.5 تا 4.5 کیلوگرم) ، 2.15 برابر بیشتر است.
در این تحقیق محاسبات خطر برای سایر متغیرهای مخل از جمله استعمال دخانیات و الکل، ورزش، رژیم غذایی، شاخص توده بدن، دوندگی، نژادشناسی و تاریخچه دیابت خانوادگی نیز انجام شد. در مقایسه با زنانی که به هنگام تولد بین 6 تا 8 پوند وزن داشتند، زنان با وزن تولد کمتر با خطری 1.27 برابر بزرگتر مواجه هستند.
همچنین در درصدهای به دست آمده از این تحقیق، مقادیر نسبی نشانگرهای زیستی قابل اندازهگیری متعدد نیز لحاظ شدهاند. در بین این مقادیر مقاومت به انسولین بیشترین مقدار (در حدود 47 درصد) را داراست که جای تعجب نیست، چون مقاومت به انسولین جزء اصلی دیابت به حساب میآید.
همچنین در تجزیه و تحلیل آماری سطوح بالای E-selectin که نشانگر مشکلات مخاط رگهای خونی است مقدار نسبی 25 درصد، سطوح پایین هورمونهای جنسی گلوبولین اتصالدهنده 24 درصد و میانگین بالای فشار خون سیستولیک در حدود 8 درصد به خود اختصاص دادند.
هر کدام از این محاسبات با کنترل اثرات متغیرهای مخلکننده انجام شدهاند و هیچ یک از درصدها به عدد 100 نمیرسند زیرا برخی از گذرگاههای فاکتورهای خطرزا ممکن است با هم همپوشی داشته باشند.
چرا وزن نوزاد مهم است؟
وزن هنگام تولد مهمترين عامل تعيينكننده ميزان سلامت نوزادان است و گزينهاي پراهميت در تكامل بعدي شيرخواران و كودكان محسوب ميشود. شيوع نوزادان متولد شده با وزن كم در كشورهاي در حال توسعه بيشتر از كشورهاي توسعه يافته است و وزن زمان تولد رابطه مستقيم با سلامتي مادر ، سطوح بهداشت كشور و بخصوص بهداشت مادران دارد. احتمال وقوع فوت در نوزادان كموزن به مراتب بيش از نوزادان با وزن طبيعي است كه يك رابطه معكوس با ميزان وزن تولد دارد. يعني هرچه وزن تولد كمتر، شانس مرگ و مير بيشتر است. متاسفانه نوزادان كموزن در معرض عوارض متعدد عصبي، چشمي، شنوايي و عقبماندگيهاي ذهنياند و 2 تا 3 برابر نوزادان با وزن معمولي، دچار آن ميشوند و شانس ناهنجاريهاي مادرزادي و مشكلات تنفسي در اين كودكان به مراتب بيشتر است.
نوزادان کم وزن
وزن نوزادان کم زمان تولدشان كمتر از 2 هزار و 500 گرم صرفنظر از سن حاملگي است. اصولا وزن تولد تحت تاثير 2 عامل سن حاملگي (طول دوران حاملگي) و ميزان رشد داخل رحمي قرار ميگيرد. بنابراين كموزن متولد شدن يا در نتيجه تولد نارس (كوتاه بودن دوران حاملگي) است يا در نتيجه عقبافتادگي رشد در داخل رحم و يا مجموعهاي از هر دو عامل است. طبق بررسيهاي انجام شده نارسي علت عمده كموزني در كشورهاي توسعه يافته است ولي عقبماندگي رشد داخل رحمي معضل اصلي كشورهاي در حال توسعه است. شرايط اجتماعي، اقتصادي، وضعيت تغذيهاي مادر، وضعيت بهداشتي، محيط، نژاد و حاملگي اول همه از عوامل در ارتباط با تولد يك نوزاد كموزن است. فقر فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي به طور محسوسي باعث تولد نوزادان كموزن و زايمان زودرس ميشود، چراكه مواردي همچون مصرف سيگار، كمخوني، مراقبتهاي ناكافي دوران بارداري، عفونت، تغذيه ناكافي، افزايش فشارهاي جسماني، كارهاي سنگين، حوادث حاملگي همچون فشار خون و … دست به دست هم داده و سبب تولد نوزاد كموزن ميشود.
دیگر عوارض كموزني نوزادان
مسائل عمده در نوزادان كموزن، مشكلات تنفسي با علل و صور مختلف حاد و مزمن است. افت قند خون، افت كلسيم، كمخوني، زردي، نرسيدن اكسيژن به مغز، افت دماي بدن، شانس عفونتها و شانس زياد خونريزيها در اين نوزادان از مشكلات اصلياند كه بسته به علت كموزني نارسي يا اختلالات رشد داخل رحمي متفاوت است. مثلا معمولا ميزان رشد پس از تولد در نوزادان كموزن به سن حاملگي، بيماريهاي همراه، دريافت كالري كافي و بيماريهاي تكرار شونده به عوامل محيطي و ارثي بستگي دارد.
اگر نوزاد كموزن نارس باشد ولي وزن تولد مناسب سن حاملگي باشد پتانسيل سرعت رشد آنها همانند نوزادان ترم (نوزاداني كه در سن حاملگي بيش از 37 هفته به دنيا آمده باشند) با همان شرايط است.
چه کنیم تا کودکمان با وزن کم متولد نشود؟
علل مختلفی در ارتباط با كموزني نوزادان هنگام تولد وجود دارد. از این علل میتوان به مواردی همچون بيماريهاي مادر، مشكلات ژنتيكي و مشكلات مامايي اشاره کرد. کارشناسان میگویند ميتوان با آموزش عمومي به مادر، مراقبتهاي دوران بارداري، واكسن زدن به زنان باردار و بالا بردن دفاع بدن، آموزش صحيح رفتاري باروري و بهبود وضعيت اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي، نوزادي با وزن ايدهآل به دنيا آورد.