برنامه "گفت وگوی علمی" با موضوع تدوین اطلس محیط زیست و ارتباط آن با حفظ محیط زیست و با حضوردکتر مصطفی بهزاد فر استاد تمام دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت، مهندس نرگس روحانی عضو انجمن علمی ارزیابی محیط زیست ایران و دکتر سید محمد مجابی رئیس اطلس خلیج فارس و معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست روانه آنتن شد.
دکتر مصطفی بهزاد فر در ابتدا به تعریف اطلس زیست بوم پرداخت و اظهار داشت: زیست بوم از سه قسمت هوا، خاک و آب تشکیل می شود. اطلس را نیز نقشه کاربردی می گویند. در هر سه قسمت ذکر شده، ویژگی هایی وجود دارد که آگاهی به آنها، می تواند به جامعه کمک کند تا در رابطه با تحول برنامه ریزانه کشور در مسیر مثبتی حرکت کند و از طرف دیگر جلوی خطراتی که ممکن است پیش بیاید را با نگاه به تحول نقشه های زیست بوم، بگیرد.
وی به کشورهای دیگر اشاره کرد و عنوان داشت: در برخی از کشورها اطلس ها را سه گانه تهیه می کنند و مهمترین اطلسی که بیشتر کشورهای دنیا دارند، اطلس اقلیم است که ویژگی های اقلیم از جمله تنوع آب و هوایی آن که مربوط به هوا است را نشان می دهد.
استاد تمام دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت به اطلس خاک اشاره کرد و افزود: خاک و زمین، اطلس خاک را تشکیل می دهند که مهمترین بعد آن زمین ساختی است یعنی نقشه هایی که به زلزله ارتباط پیدا می کند.
وی درمورد اطلس آب گفت: در این اطلس در رابطه با ایران از تنوع حوزه های آبی برخوردار است. حوزه های آبی دائم هم پیوند با دریاها و اقیانوس ها مانند خلیج فارس و همچنین حوزه های آبی خاص در قسمت شمالی که بزرگترین دریاچه دنیا یعنی خزر، در ایران وجود دارند. حوزه های کوچک دریایی و حوزه آب های سطحی و از همه مهمتر در شرایط امروز، حوزه های آب زیر زمینی را داریم که در بحث اطلس برای همه این حوزه ها با تاکید به سیر تحول تاریخی نقشه تهیه شود.
وی به اطلس چهارم اشاره کرد و بیان داشت: این اطلس از ترکیب آب، خاک و هوا شکل می گیرد مانند اطلس پوشش گیاهی.
دکتر سید محمد مجابی در ادامه گفت: سیاست های کلی نظام که بر اساس اصل 110 قانون اساسی توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، یک سند راهنمایی است که بر اساس آن بتوانیم به سند چشم انداز دسترسی پیدا کنیم. یکی از مواردی که در این سیاست های کلی آورده شده است، تهیه اطلس زیست بوم کشور است.
وی درباره اهمیت این اطلس گفت: اگر نتوانیم شرایط موجود را بررسی کنیم و شرایط آینده را نیز رصد نکنیم، قطعا نمی توانیم بر اساس سیاست ها نوع نظارت را اعمال کنیم. در دنیا برنامه های مختلفی برای این موضوع انجام می شود که یکی از موارد تهیه SOE است.
معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست توضیح داد: در SOE وضعیت موجود تهیه می شود و یکی از مدل هایی که مورد تایید مراجع علمی جهان است مدل DPSIR است که در آن فشار، نیروهای محرک و همچنین پاسخ هایی که داده می شود، مورد توجه قرار می گیرد.
وی به نیازها برای تهیه اطلس زیست بوم کشور اشاره کرد و عنوان داشت: باید بدانیم وضعیت مان چیست، رد پای اکولوژیک خودمان را داشته باشیم و بدانیم ظرفیت تحمل محیط مان چقدر است تا بر اساس آن برنامه ریزی را انجام دهیم.
مجابی در خصوص رصد وضعیت کشور گفت: برای این کار باید عناصر حیاتی را مد نظر قرار دهیم که شامل آب، خاک و هوا می شود. همچنین برای پوشش گیاهی می توانیم به مسئله تنوع زیستی بپردازیم.
وی با بیان اینکه در کشورمان روی اطلس های متنوعی کار شده است، اظهار داشت: این اطلس در همه حوزه ها از جمله آبزیان و حتی در بخش آبزیان، نرم تنان تهیه شده است. آنچه که اهمیت دارد این است که از مجموع تمامی این اطلاعات بتوانیم وضعیت مشخصی از منابع زیستی و ظرفیت تحملی که وجود دارد را تهیه کنیم.
رئیس اطلس خلیج فارس تصریح کرد: برای پیش بردن سیاست های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه محیط زیست، باید شاخص هایی را نیز تعریف کنیم که با استفاده از منابع بتوانیم کار رصد را انجام دهیم تا مشخص شود در این سیاست ها جلو رفته ایم یا دچار انحراف شده ایم.
مهندس نرگس روحانی عضو انجمن علمی ارزیابی محیط زیست ایران با اشاره به وضعیت بد محیط زیست گفت: در سی سال گذشته دائما در حال سقوط بوده ایم.
وی درباره علل وضعیت موجود محیط زیست بیان داشت: قطعا نمی توان شرایط موجود را بر گردن اقلیم و وضعیت آب و هوا گذاشت. در این سی سال تقریباً محیط زیست را رها کرده ایم و در هیچ کدام از دولت هایی که سر کار بوده اند، دغدغه محیط زیست وجود نداشته است. متاسفانه دولت آقای روحانی نیز در این زمینه کاری نکرده است و در خیلی از موارد که انتظار داشتیم متفاوت نگاه کنند، نگاه شان مانند دولت های قبل بوده است.
وی به مسئله انتقال آب اشاره کرد و اظهار داشت: نیاکان ما در کشورمان که گرم و خشک است، خیلی خوب در موضوع آب مدیریت می کردند و از قنات برای اعمال این مدیریت استفاده می کردند زیرا با قنات بدون ایجاد ضرر برای محیط زیست، آب را انتقال می دادیم.
روحانی از عدم آمایش سرزمین در ایران گفت و عنوان داشت: متاسفانه مشخص نکرده ایم که هر منطقه استعداد چه نوع کاربری را دارد و این باعث شده که در اصفهان مقدار زیادی صنایع فولاد وجود دارد در حالی که از بی آبی شدید رنج می برد و آبی برای تغذیه صنایع فولاد وجود ندارد.
No tags for this post.