دکتر صادق رحمتی مجری این طرح تحقیقاتی گفت: در سال های اخیر، کشورها مقررات جدیدی در خصوص مدیریت بهینه مصرف انرژی به ویژه گاز را تصویب کرده اند که یکی از آنها زیرساخت اندازه گیری هوشمند SMI است که دسترسی لحظه ای به اطلاعات گاز مصرفی و مدیریت مصرف واقعی گاز را امکان پذیر می سازد.
وی با بیان اینکه جهت گیری و استراتژی جهانی به سوی جایگزینی تمام کنتورهای گاز معمولی با کنتورهای هوشمند گاز است، افزود: فناوری کنتور گاز هوشمند این امکان را به ما می دهد که در هر زمان، مقدار گاز مصرفی را به صورت بی سیم (RF) توسط دستگاه جمع کننده دستی (Hand held) و یا ثابت دریافت و جهت مانیتورینگ و مدیریت مصرف در مرکز کنترل شبکه (NCC) برای صدور قبض، اشکال یابی و تحلیل، پردازش شود.
به گفته این محقق، تکنولوژی کنتور گاز هوشمند از سه قسمت اصلی شامل کنتور هوشمند گاز، جمع کننده اطلاعات و شبکه کنترل مرکزی است که تمام این قسمت ها در ایران طراحی، ساخته و آزمایش شده که با نمونه خارجی قابل رقابت است.
وی با بیان اینکه بکارگیری کنتور هوشمند گاز موجب صرفه جویی چشمگیر در مصرف بی رویه گاز و مانع از سوءاستفاده های احتمالی مشترکان می شود، تصریح کرد: طبق اعلام رسمی، حجم گاز گمشده در شبکه گازی کشور بالغ بر 10 میلیارد مترمکعب اعلام شده است که در این بین دستکاری کنتور توسط مشترکان درصد قابل توجه ای از آن را تشکیل می دهد.
رحمتی یادآور شد: تکنولوژی فعلی کنتورهای گاز کشور به حدود 40 سال پیش بازمی گردد که به راحتی می تواند مورد سوءاستفاده مشترکان خانگی و صنعتی قرار گیرد.
وی افزود: در حال حاضر کارمند مراجعه کننده به منازل مشترکان، روزانه قادر به قرائت حداکثر 250 کنتور است، در حالی که در سامانه کنتور گاز هوشمند، با حرکت مراجعه کننده در مسیر هر خیابان، تمام کنتورها به طور اتوماتیک از راه دور قرائت می شود و به این ترتیب تا چهار هزار کنتور بدون خطا قابل قرائت است.
وی دیگر ویژگی های کنتور گاز هوشمند را مواردی همچون حذف مشکلات امنیتی در مراجعه حضوری، حذف خطاهای انسانی هنگام قرائت کنتور، امکان ثبت خطاهای کنتور از جمله دستکاری کنتور، نشت گاز، کاهش توان باطری و جریان معکوس گاز عنوان کرد.
به گفته این عضو هیات علمی واحد علوم و تحقیقات، کنتور هوشمند گاز مطابق استاندارد شرکت ملی گاز ایران طراحی شده است که در آن ایندکس مکانیکی سنتی حذف و با انکودر نوری گری-کد جایگزین شده، که موجب ارتقای دقت اندازه گیری و امنیت اطلاعات می شود و با حذف شمارنده مکانیکی، خطای مکانیکی را از بین می برد و قابلیت دستکاری نیز به حداقل می رسد.
رحمتی ادامه داد: پوشش حفاظتی مجموعه هوشمند مطابق استاندارد IP65 است که بالاترین محافظت را در برابر نفوذ گرد و غبار و رطوبت تامین می کند.
وی خاطرنشان کرد: ساخت نمونه های اولیه با تکنولوژی نمونه سازی سریع (RP) انجام گرفته که نه تنها منجر به سرعت در انجام پروژه شده، بلکه اجرای طراحی های پیچیده را نیز امکان پذیر کرده است.
محقق طرح افزود: ارتباط رادیویی (RF) بین کنتور هوشمند گاز و جمع کننده اطلاعات با رعایت پروتکل های استاندارد جهانی با ارتباط بی سیم MBus در فرکانس 868 و یا 169 مگاهرتز انجام می پذیرد و بکارگیری فناوری MEMS در کنتور هوشمند، مانع از هرگونه جابجایی و دستکاری کنتور شده و در صورت انجام آن از سوی مشترکان، سیگنال خطا در کنتور ثبت و در اختیار مسئولان مرکز NCC قرار می گیرد.
وی تاکید کرد: در کنتور گاز فعلی، نوسانات دما (-30oC – 60oC) در هر سه درجه، موجب یک درصد خطا در اندازه گیری گاز مصرفی می شود که در تابستان به ضرر مشترکان و در زمستان به نفع مشترکان محاسبه می شود؛ در حالی که در کنتور گاز هوشمند با بکارگیری سنسور دما، حجم گاز مصرفی محاسبه و در شرایط ایده آل مطابق استاندارد EN12405-1 تصحیح می شود.