برنامه "مناظره" با موضوع تولید دانش و نظام رتبه بندی داشگاه ها و با حضور دکتر عباس بازرگان عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه تهران، دکتر مهدی نژاد نوری استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه مالک اشتر، دکتر اسفندیار اختیاری ریاست کمیته پژوهش و فناوری مجلس شورای اسلامی روانه آنتن شد.
دکتر عباس بازرگان در ابتدا به بیان هدف رتبه بندی دانشگاه ها پرداخت و گفت: در جهان سابقه رتبه بندی طولانی است و نخستین کشوری که در این زمینه شروع به کار کرد، آمریکا است. اروپا از دهه 80 به این کار پرداخته است.
وی خاطرنشان کرد: در دو دهه اخیر رتبه بندی دانشگاه های جهان رایج تر و توجه به آن بیشتر شده است. کشورهایی مانند ایران وقتی به رتبه بندی نگاه می کنند، باید ببینند که هدف اصلی شان از رتبه بندی چیست. اگر بخواهیم به این موضوع توجه کنیم که رتبه بندی دانشگاه ها به سوی بهبود کیفیت بروند، در سطح ملی نباید رتبه بندی را برای همه دانشگاه ها انجام دهیم زیرا نتیجه آن تنزل کیفیت خواهد بود!
استاد دانشگاه تهران با تصریح بر اینکه نمی توان در سطح بین المللی رتبه بندی را نادیده گرفت، اظهار داشت: رتبه بندی دانشگاه های جهان با توجه به رویکردهای مختلفی انجام می گیرد و سازمان های چند گانه ای به این کار می پردازند.
بازرگان راه بهبود کیفیت آموزش عالی را در سطح ملی عدم توجه به رتبه بندی دانشگاه ها عنوان کرد و بیان داشت: اگر بخواهیم دانشگاه های مان در سطح بین المللی رقیب دانشگاه های دیگر شوند، حتما باید دانشگاه های تراز اول مان و دانشگاه های برترمان در رتبه بندی های بین المللی شرکت کنند.
در ادامه دکتر مهدی نژاد نوری موضوع اصلی در رتبه بندی را ضرورت یا عدم ضرورت آن دانست و عنوان داشت: در جلسه "آیسیسکو" در سودان شرکت کرده بودم؛ همایشی که وزاری علوم جهان اسلام حضور داشتند. وقتی بحث رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام مطرح شد، آیسیسکو این امر را منتفی و علت آن را موضوع یونسکو اعلام کرد.
وی افزود: دانشگاه های کشورهای مختلف دنیا باید در خدمت اهداف توسعه ای همان جامعه باشند. در ایران دانشگاه آزاد، پیام نور، علمی کاربردی و امثال آن را داریم و رتبه بندی بین آنها اشتباه است. در جهان اسلام نیز کشورهایی با سطح بلوغ صنعتی و علمی و البته مشکلات متفاوت داریم. همچنین مباحث سیاسی، اقتصادی، جغرافیایی و اجتماعی در ایجاد اختلاف تاثیرگذار است.
وی ایجاد دانشگاه در یک کشور را به دلیل حضور در صف مقدم، جهت ایجاد فرصت برای کشورشان و البته حل و رفع مشکلات کشورها دانست و عنوان داشت: سوال بنده این است که برای چه باید به دانشگاه ها پول دهیم و آموزش رایگان صورت بگیرد. شاید آن افرادی که در آنجا درس می خوانند بگویند، ما داریم سهم نفت مان را می گیریم! آنها برای این دارند رایگان درس می خوانند تا یک نیاز اساسی حال و آینده کشور رفع شود. یعنی هر عزیزی که از دانشگاه های دولتی فارغ التحصیل می شود، در این کشور، مشکلی را حل می کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه مالک اشتر با تاکید بر اینکه افرادی که می خواهند پرورش پیدا کنند، باید از ویژگی ها و دانش متفاوتی برخوردار باشند، اظهار داشت: اساس بحث رتبه بندی هم توسط یونسکو و هم توسط آیسیسکو منتفی اعلام شده است و برای همین، یونسکو، با وجود اینکه سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل است، برای فعالیت در این حوزه از نهادی که رتبه بندی جهانی می کند، حمایت کند.
در ادامه دکتر اسفندیار اختیاری ریاست کمیته پژوهش و فناوری مجلس شورای اسلامی بیان داشت: اگر بدانیم دانشگاه های مان چه در داخل و چه خارج از کشور در چه سطحی قرار گرفته است، شرایط را برای پیشرفت بهتر می کند و این نکته خوبی است، زیرا می دانیم به کدام سمت می رویم و چه کاری انجام می دهیم.
وی در عین حال تاکید کرد: نباید این رتبه بندی هدف ما باشد تا به سمت آن حرکت کنیم. هر جامعه ای شاخص های خاص خودش را دارد، زیرا برای مردم آن جامعه یک مسئله ای اهمیت دارد که برای کشور و یا جامعه دیگر اهمیت ندارد و اینکه متری بگیریم و همه دانشگاه ها را با همان متر اندازه گیری کنیم، اشتباه است.
وی به داخل کشور اشاره کرد و افزود: به دلیل تنوع دانشگاهی باز هم نمی توانیم یک شاخص را تعیین کنیم. البته بنده به عنوان یک مسئول دانشگاهی بد نیست با شاخص هایی که دانشگاه های پژوهش محور را بررسی می کند خود را مقایسه کنم تا ببینم شرایط مان در چه وضعیت است اما اگر این مسئله یعنی رتبه بندی دانشگاه برای مسئولان دانشگاه تبدیل به هدف شود، یک خطا است.
در ادامه دکتر مهدی نژاد گفت: عرصه های اجتماعی مانند بدن انسان است یعنی اگر در بدن انسان یک بیماری ایجاد شود، نمی گویند علتی دارد بلکه مجموعه ای از عوامل، آن را ایجاد می کند. این تغییر مدیریت ها که میزان متوسط آن پایین است، یکی از آفت های اصلی پیش روی دانشگاه ها است.
وی با ذکر مثالی ادامه داد: دانشگاه صنعتی اصفهان، سندی را با عنوان سند راهبردی دانشگاه صنعتی اصفهان تهیه کردند و اهدافی را برای خودشان تعیین کردند. این موضوع باید به تصویب برسد ولی تا اینکه فرآیند تصویب آن انجام شود و مبنای برنامه ریزی قرار گیرد، مدیریت ها تغییر کرد. مرسوم هم است که وقتی یک مدیر جدیدی می آید برای اینکه بگوید یک حرف جدیدی دارم، گذشته را نفی می کند.
No tags for this post.